Lui Paster
Lui Paster (fr. Louis Pasteur; 27 dekabr 1822[2][3][…] – 28 sentyabr 1895[2][4][…]) — Fransa bioloqu, kimyaçı, əczaçı, müasir mikrobiologiya və immunologiyanın banisi. O quduzluğa qarşı vaksin kəşf etmiş və bakteriyaların bu xəstəliyi necə meydana gətirdiyinin izahını vermişdir.Hətta Parisdə , 1888 - ci ildə inşa edilmiş Paster instutu adını Lui Pasterdən almışdır.Lui Paster cansız materiyadan canlıların yaranmasının (abiogenez) mümkünlüyünü tədqiq etmişdir. 1861-ci ildə çox sadə vasitələrlə apardığı təcrübədə sübut etdi ki, abiogenez fərziyyəsi deyil, biogenez qanunu (canlı canlıdan ortaya çıxır) elmi təsdiqini tapır. O deyirdi:
“Ən adi təcrübənin vurduğu öldürücü zərbədən sonra öz-özünə yaranma nəzəriyyəsi heç vaxt duruş gətirə bilməyəcək... Öz valideynlərinin iştirakı olmadan mikroskopik canlıların dünyaya gəlməsini təsdiq etmək üçün hal-hazırda əlimizdə heç bir əsasımız yoxdur. Bunu mümkün hesab edənlər isə öz xəyallarının və qaçılmaz səhvlərlə nəticələnmiş yanlış təcrübələrin qurbanına çevriliblər”.[11].
Ölümü:Lui Paster 72 yaşında insult və iflic nəticəsində vəfat etmişdir. Onun məqbərəsi Paster İnstitutunun yeraltı qatındadır.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Atası adı Jan Jozef Paster pərən-pərən salınmış Napoleon ordusunun keçmiş çavuşu idi. Lui iki illik məktəbi bitirdikdən sonra Kulj Arboa məktəbinə keçdi. 1843-cü ildə ali məktəbə qəbul olundu, təhsilini başa vurduqdan sonra 26 yaşında Strasburq Universitetində kimya mütəxəssisliyini öyrəndi. Paster Strasburq Universitetinin rəisinin qızı ilə 1849-cu ildə evləndi. Bu ailədən əvvəlcə 3 qız övladı dünyaya gəldi və o qızlar yetkinlik yaşına çatmadan öldülər. Paster və həyat yoldaşının daha sonra biri qız, biri oğlan olmaqla 2 övladı da dünyaya gəldi
Elmi fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Paster işıq ilə bağlı işlərə maraq göstərmişdir. Fermentasiya prosesi də onu çox maraqlandırırdı və bu sahədə önəmli kəşflər etmişdir. Fermentasiya bakterial fəaliyyətlərin nəticəsi olduğunu və öz-özünə yaranma nəzəriyyəsini rədd etdi.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Əli Hüseynov, Məcnun Babayev. "Məşhur biologiya alimləri", Bakı, "Maarif", 2002. səh.44
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 https://www.biography.com/people/louis-pasteur-9434402.
- ↑ 1 2 3 4 RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 Louis Pasteur (fr.). ministère de la Culture.
- ↑ 1 2 Louis Pasteur // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
- ↑ 1 2 Vikimənbə. 2003.
- ↑ 1 2 https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA6990&pos=1.
- ↑ 1 2 Fransa Akademiyası. 1635.
- ↑ 1 2 NNDB (ing.). 2002.
- ↑ 1 2 https://www.academie-sciences.fr/archivage_site/fondations/lp_bio.htm.
- ↑ https://www.sciencesetavenir.fr/archeo-paleo/patrimoine/hommage-a-pasteur-pour-cette-123e-annee-la-ceremonie-ne-s-est-pas-faite-en-presentiel-a-l-institut_147735.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-29.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et] Elm xadimi haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- 27 dekabrda doğulanlar
- 1822-ci ildə doğulanlar
- 28 sentyabrda vəfat edənlər
- 1895-ci ildə vəfat edənlər
- 72 yaşında vəfat edənlər
- Strasburq Universitetinin müəllimləri
- Paris Ali Normal Məktəbinin məzunları
- Paris Universitetinin məzunları
- London Kral Cəmiyyətinin üzvləri
- Fransa Akademiyasının üzvləri
- Dei Linçei Akademiyasının üzvləri
- Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvləri
- ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının üzvləri
- İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Niderland Kral İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Fransa Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Rusiya Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Serbiya Elm və İncəsənət Akedemiyasının üzvləri
- I dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni kavalerləri
- Məcidiyə ordeni laureatları
- "Fəxri legion" ordeninin Böyük xaçı kavalerləri
- Fəxri Legion ordeninin yüksək rütbəli zabitləri
- "Fəxri Legion" ordeninin komandorları
- "Fəxri Legion" ordeni zabitləri
- Fəxri Legion ordeninin kavalerləri
- Copli medalı ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Alim qaralamaları
- Fransa həkimləri
- London Kral Cəmiyyətinin əcnəbi üzvləri