On üçüncü sülalə (Misir)
XIII sülalə — Qədim Misirdə ikinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalə. Başqa bir mülahizəyə görə Orta padşahlığa aiddir[1]. Təxminən e.ə. 1803–1649-cu illərdə hökmdarlıq etmişlər[2].
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Manefon yazılarında XII və XIII sülalələrinin Tebes şəhərindən olduqlarını göstərir. Bu fakt isə onların qohum olduqlarını deməyə imkan verir.
XIII sülalənin fironları ilk vaxtlar Orta və Yuxarı Misirdə bütün əraziləri idarə etdilər. Ölkənin paytaxtı İttaui şəhəri idi. XIII sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Misir kifayət qədər sabit bir dövlət olaraq qaldı. Ancaq bu mülahizə mübahisə mövzusudur.
Misiroloqlar arasında sülalənin taxtdakı ilk nümayəndəsinin kim olması ilə bağlı fikir ayrılıqları var. Kim Reholtin araşdırmalarına görə, XIII sülaləsindən ilk hökmdar I Sebekhotep adı ilə Sebekhotep Sekhemra Xutaui olmuşdur. Başqa bir fərziyyəyə görə I Sbekhotep Haankra Sebekhotep idi. Sebekhotep Sekhemra Xutaui isə II Sebekhotepdir[3][4].
XIII sülalənin son hökmdarlarının dövründə mərkəzi hakimiyyət zəifləyir. Nil deltasının şərq sahillərində XIV sülalə güclənərək müstəqilləşdilər. Daha sonra bu əraziləri hiksosların əlinə keçir. Manefona görə hiksoslar XV sülalənin əsasını qoymuşdular. Hazırda bəzi misiroloqlar bu fikri təkzib edirlər.
Fironlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ad | Taxt adı | Şəkil | Hakimiyyət illəri | Qeyd |
] | ||||
eru |
||||
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Египтопедия. XIII династия. 2022-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
- ↑ Kim S. B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800–1550 B. C., Museum Tusculanum Press 1997, p.197
- ↑ Baker Darrell D. The Encyclopedia of the Pharaohs: Volume I - Predynastic to the Twentieth Dynasty 3300–1069 B.C. 2008. ISBN 978-1-905299-37-9.
- ↑ Dodson A., Hilton D. The Complete Royal Families of Ancient Egypt.