Прагляд крыніцы для Гомельская япархія

{{Праваслаўная япархія
| Назва        = Гомельская і Жлобінская япархія 
| Мапа         = [[File:Гомельская і Жлобінская епархія БПЦ.svg|280px]]
| Япіскап      = [[Стэфан (Нешчарэт)]]
| Катэдральны горад = [[Гомель]]
| Катэдральны сабор = [[Петрапаўлаўскі сабор (Гомель)|Петрапаўлаўскі]] (Гомель), 
[[Сьвята-Траецкі сабор (Жлобін)|Сьвята-Траецкі]] ([[Жлобін]])
}}
'''Гомельская і Жлобінская япархія''' — япархія [[Беларускі экзархат|Беларускага экзархату]] [[Расейская праваслаўная царква|Расейскай праваслаўнай царквы]] ў [[Беларусь|Беларусі]]. Заснаваная 20 ліпеня 1990 году як ''Гомельская і Мазырская япархія''. Пасьля аднаўленьня [[Тураўская япархія|Тураўскай япархіі]], да якой адышоў [[Мазыр]], атрымала цяперашнюю назву. Раней (1907—1924) існавала Гомельскае вікарыяцтва [[Магілёўская япархія|Магілёўскай япархіі]].

Сёньня Гомельская і Жлобінская япархія аб’ядноўвае прыходы і манастыры на тэрыторыі [[Буда-Кашалёўскі раён|Буда-Кашалёўскага]], [[Веткаўскі раён|Веткаўскага]], [[Гомельскі раён|Гомельскага]], [[Добрускі раён|Добрускага]], [[Жлобінскі раён|Жлобінскага]], [[Кармянскі раён|Кармянскага]], [[Лоеўскі раён|Лоеўскага]], [[Рагачоўскі раён|Рагачоўскага]], [[Рэчыцкі раён|Рэчыцкага]], [[Чачэрскі раён|Чачэрскага]] й [[Шацілавіцкі раён|Шацілавіцкага]] раёнаў [[Гомельская вобласьць|Гомельскае вобласьці]].

== Склад ==
На 2015 год Гомельская япархія налічвала 148 [[прыход]]аў і 4 [[манастыр]]ы, зь іх 1 [[Сьвята-Мікольскі манастыр (Гомель)|мужчынскі імя сьвятога Мікалая Цудатворцы]] ў Гомелі. Служэньне зьдзяйсьнялі 235 клірыкаў: 193 сьвятары (82%) і 42 [[дыякан]]ы<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гомельская япархія|спасылка=http://www.church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/gomelskaja-eparhija|выдавец=[[Беларускі экзархат|Беларуская праваслаўная царква]]|дата публікацыі=2015|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>. Япархія падзялялася на 11 прыхадзкіх акругаў на чале з дабрачынцамі: 1 Гомельскую гарадзкую, 9 раённых і 1 манастырскую. Кіраўніцтва япархіі месьцілася ў Гомелі па вул. Баўмана, д. 16<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гомельскае епархіяльнае кіраўніцтва|спасылка=http://www.church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/gomelskaja-eparhija-upravlenie|выдавец=Беларуская праваслаўная царква|дата публікацыі=2015|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>. У япархіі працавалі Камісія па кананізацыі сьвятых і 8 аддзелаў: інфармацыйны, місіянэрскі, паломніцкі, працы з моладзьдзю, рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі, сацыяльнага служэньня і царкоўнай дабрачыннасьці, турэмнага служэньня, узаемін з [[Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь|Узброенымі сіламі]] і праваахоўнымі органамі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Епархіяльныя аддзелы і камісіі Гомельскай япархіі|спасылка=http://www.church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/gomelskaja-eparhija-otdely|выдавец=Беларуская праваслаўная царква|дата публікацыі=2015|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>.

== Мінуўшчына ==
У сьнежні 1924 году Гомельскае вікарыяцтва [[Магілёўская япархія|Магілёўскай япархіі]] [[Расейская праваслаўная царква|Расейскай праваслаўнай царквы]], заснаванае {{Дата ў старым стылі|7 лютага|1907|25 студзеня}} году, пераўтварылі ў Гомельскую япархію. Першапачаткова часовым кіраўніком япархіі заставаўся магілёўскі япіскап [[Нікан (Дзегцярэнка)]] (нар. 1884, [[Глухаў]], цяпер Украіна), які атрымаў хіратонію на пасаду 6 сьнежня 1924 году ў Мікола-Пяшнонскім манастыры (пасёлак Лугавы, Зьмітраўскі павет, [[Маскоўская губэрня]]). Напярэдадні новага году япіскапа Нікана [[арышт]]авалі і выслалі ў [[Кіеў]] ([[Украінская ССР]]), у сакавіку 1925 году ў Маскву ([[Расейская СФСР]]). 22 сакавіка 1925 году хіратонію ад маскоўскага патрыярха [[Ціхан (маскоўскі патрыярх)|Ціхана]] на пасаду гомельскага япіскапа атрымаў [[Ціхан (Шарапаў)]] (нар. 1886, [[Тула]], цяпер Расея)<ref name="р"/>, які прыехаў з Масквы ў [[Гомель]] (Расейская СФСР) 3 красавіка 1925 году. Цягам красавіка япіскап Ціхан вярнуў у склад япархіі РПЦ большасьць [[прыход]]аў, якія пры канцы 1922 году перайшлі ў склад абнаўленчай [[Абнаўленства|Праваслаўнай расейскай царквы]]. 16 траўня 1922 году япіскапа Ціхана арыштавалі і пераправілі ў [[Магілёў]] (Расейская СФСР), затым у Маскву. У 1926 году япархіяй часова кіраваў [[вікары]] Тульскай япархіі [[Варлаам (Пікалаў)]] (нар. 1885, [[Ліўны]], цяпер Расея), які пакінуў пасаду 4 лістапада 1926 году па стане здароўя і зьехаў у Маскоўскую губэрню.

У сувязі з 2-м [[Узбуйненьне БССР|узбуйненьнем Беларускай ССР]] 4 сьнежня 1926 году, да 1 студзеня 1928 году 24 прыходы Гомельскай япархіі РПЦ у [[Гомельская акруга|Гомельскай акрузе]] (БССР) перайшлі ў склад [[Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква|Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы]]<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Уладзімер Восіпавіч Навіцкі|Уладзімер Навіцкі]].|загаловак=Палітыка расколу Расейскай праваслаўнай царквы ў Беларусі (1920-я гг.)|спасылка=http://churchby.info/bel/182|выданьне=[[Беларускі гістарычны часопіс]]|тып=|год=2003|нумар=2-3 (46-47)|старонкі=40-48; 18-24|issn=1993-1999}}</ref> (БАПЦ). У сьнежні 1933 г. часовым кіраўніком Гомельскай япархіі РПЦ быў вікары Курскай япархіі [[Стэфан (Андрыяшанка)]] (нар. 1870, [[Красны Кут]], цяпер Расея), які заняў пасаду 13 сьнежня 1933 году. 17 сьнежня 1934 году хіратонію ў гомельскага япіскапа РПЦ атрымаў [[Серафім (Какотаў)]] (нар. 1891, Лапцевы Хутары, цяпер Расея), аднак ня здолеў заняць пасаду ў сувязі з адмовай у рэгістрацыі ў Беларускай ССР. У 1935 годзе [[бальшавікі]] зачынілі ў Гомелі катэдральны [[Сабор сьвятых Пятра і Паўла (Гомель)|Сабор сьвятых Пятра і Паўла]], пабудаваны ў 1824 годзе<ref name="п"/>.

У 1943 годзе [[Нямецкая акупацыя Беларусі (1941—1944)|нямецкія акупацыйныя ўлады Беларусі]] дазволілі аднавіць Гомельскую япархію, якая ўвайшла ў склад [[БАПЦ]]. У кастрычніку 1960 году ў Гомелі паўторна зачынілі Петрапаўлаўскі сабор, дзе ў 1962 годзе разьмясьцілі [[плянэтарый]]. Агулам за савецкі час у [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] БССР зачынілі 57 цэркваў. Да 1985 году засталося 42 дзейныя царквы. У 1989 годзе Петрапаўлаўскі сабор у Гомелі перадалі Расейскай праваслаўнай царкве
<ref name="р">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гомельская япархія адзначае сваё 20-годзьдзе|спасылка=http://euroradio.by/gomelskaya-eparhiya-adznachae-svayo-20-goddze
|выдавец=[[Эўрарадыё]]|дата публікацыі=26 кастрычніка 2010|копія=https://euroradio.fm/gomelskaya-eparhiya-adznachae-svayo-20-goddze
|дата копіі=26 кастрычніка 2010|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>. 20 ліпеня 1990 году Сьвяты сынод РПЦ пастанавіў аднавіць Гомельскую япархію ў межах [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] БССР, у складзе [[Беларускі экзархат|Беларускага экзархату]]. У той самы дзень маскоўскі патрыярх [[Аляксій II]] падпісаў Указ № 1420 аб прызначэньні гомельскім япіскапам архімандрыта [[Арыстарх (Станкевіч)|Арыстарха (Станкевіча)]], які стаў першым ураджэнцам Беларусі на гэтай пасадзе. 17 ліпеня 1992 году Сьвяты сынод РПЦ ухваліў пастанову аб вылучэньні [[Тураўская япархія|Тураўскай япархіі]] са складу Гомельскай у 10 заходніх раёнах Гомельскай вобласьці (Беларусь)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гісторыя Гомельскай япархіі|спасылка=http://www.church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/gomelskaja-eparhija-istorija|выдавец=[[Беларускі экзархат|Беларуская праваслаўная царква]]|дата публікацыі=2015|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>. Прыходы Гомельскай япархіі пакінулі ў 11 усходніх раёнах Гомельскай вобласьці: Буда-Кашалёўскім, Веткаўскім, Гомельскім, Добрускім, Жлобінскім, Кармянскім, Лоеўскім, Рагачоўскім, Рэчыцкім, Сьветлагорскім і Чачэрскім. 31 траўня 1998 году ў Гомельскай япархіі кананізавалі праведнага [[Ян Кармянскі|Яна Кармянскага]], якога ўлучылі ў [[Сабор беларускіх сьвятых]]. 11 жніўня 2007 году ў Петрапаўлаўскім саборы Гомеля праславілі прападобную Манефу Гомельскую, якую таксама ўлучылі ў Сабор беларускіх сьвятых. 27 сьнежня 2007 году ў складзе Гомельскай япархіі стварылі Рэчыцкае [[вікарыяцтва]], япіскапам якога стаў рэктар Менскай духоўнай сэмінарыі архімандрыт [[Леанід (Філь)]]. Да кастрычніка 2010 году ў Гомельскай япархіі аднавілі і пабудавалі звыш 50 цэркваў, адчынілі 4 [[манастыр]]ы. Дзейнічалі 53 [[Нядзельная школа|нядзельныя школы]]. У Гомелі налічвалася 19 прыходаў і 2 манастыры<ref name="п">{{Навіна|аўтар=Алена Германовіч|загаловак=Гомельская праваслаўная япархія сьвяткуе 20-годзьдзе|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2010/10/30/422687_422688|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=30 кастрычніка 2010|дата доступу=9 кастрычніка 2017}}</ref>.

== Япіскапы ==
* [[Нікан (Дзегцярэнка)]] (6 сьнежня 1924 — 22 сакавіка 1925)
* [[Ціхан (Шарапаў)]] (22 сакавіка 1925 — 17 сакавіка 1934)
** [[Варлаам (Пікалаў)]] (1926), часовы (кашырскі япіскап)
** [[Стэфан Андрыяшанка]] (сьнежань 1933), часовы
* [[Паўлін (Крошачкін)]] (1935 — 24 кастрычніка 1936)
* [[Рыгор (Барышкевіч)]] (1946), з 1944 году ў эміграцыі
* [[Арыстарх (Станкевіч)]] (29 ліпеня 1990 — 22 красавіка 2012)<ref>{{Артыкул|аўтар=Ірына Асташкевіч.|загаловак=Ён умеў суцяшаць|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=97899|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=1 чэрвеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-06-01 103 (27218)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/97922/1cher-7.indd.pdf 7]|issn=1990-763x}}</ref>
* [[Стэфан (Нешчарэт)]] (з 7 чэрвеня 2012 году)

== Галерэя ==
<gallery>
Файл:Здудзіцкі каменны крыж.JPG|Здудзіцкі каменны крыж.
</gallery>

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://eparhiya.by/ Афіцыйная старонка Гомельскай япархіі]{{ref-ru}}
* [http://nikolsky.by/ Сьвята-Мікольскі манастыр у Гомелі (мужчынскі)]{{ref-ru}}

{{Беларускі экзархат}}
[[Катэгорыя:Праваслаўныя япархіі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1924 годзе]]