Вялікая сініца

Вялікая сініца

Вялі́кая сіні́ца (па-лацінску: Parus major) — самы буйны і найболей шматлікі з усіх сустракаемых у Беларусі відаў сініцавых птушкаў. Насяляе ў Эўропе, Азіі і Паўночна-заходняй Афрыцы. У дзікай прыродзе сустракаецца ў разнастайных лясах, звычайна на адкрытых участках, узьлесках, па берагах вадаёмаў. За невялікім выключэньнем, размножваецца з канца студзеня па верасень, робячы два кладзеньня за сэзон. Гняздуецца ў дуплах і пустэчах дрэваў, а таксама ў разнастайных нішах як прыроднага, так і антрапагеннага паходжаньня.

Імкнецца да жыльля чалавека, часта сустракаецца ў буйных гарадах і іншых насэленых пунктах, у прыгарадах, у садах і парках. Сілкуецца пераважна дробнымі казуркамі і іншымі бесхрыбтовымі. Зьнішчаючы вялікую колькасьць шкоднікаў лесу, прыносіць несумнеўную карысьць прыродзе. Узімку зьбіваецца ў зьмяшаныя зграйкі зь іншымі птушкамі і вандруе ў пошуках карма. Ахвотна наведвае кармушкі, дзе корміцца семечкамі сланечніка, несоленым салам, сьліўкамі з малочных пакетаў.

Апісаньне

Вонкавае аблічча

Рухомая, вяртлявая птушка. У Эўропе самая буйная сініца — памерам прыкладна з вераб’я, мае досыць доўгі хвост. Даўжыня 13—17 гл, маса 14—21 г, размах крылаў 22—26 гл. Мае даволі яркае апярэньне, сярод іншых птушкаў вылучаючыся першым чынам ярка-жоўтым брушкам з «гальштукам» — шырокаю чорнаю паласою ад грудзей да задка. Верх галавы, ці капялюшык, чорны зь сінім мэталічным бляскам. Шчокі белыя. На патыліцы жаўтлява-белая пляма. Вакол шыі чорная паласа-нашыйнік, горла і грудзі чорныя зь невялікім блакітнаватым адлівам. Сьпіна жоўта-зялёная або блакітнавата-шэрая зь невялікім аліўкавым адценьнем на плячах, крылы і хвост блакітнаватыя. На трох крайніх рулявых маюцца белыя вяршыні, разам утваралыя папярочную сьветлую палоску. На крыле таксама прыкметная тонкая белая папярочная паласа.

Самкі падобныя на самцоў, аднак у цэлым трохі больш цьмяныя — чорныя тоны на галаве і грудзі маюць больш цёмна-шэрае адценьне, нашыйнік і чорную паласу на пузе танчэй і часам можа перарывацца. Аблямоўка на верхніх і сярэдніх крылах хутчэй зелянява-шэрая, чым чым зелянява-сіняя ў самцоў. Падхвосьцее бялейшае. Маладыя птушкі падобныя на самкаў, аднак капялюшык у іх хутчэй бураваты або буровата-аліўкавы, а пляма на патыліцы маленькая і расплывістая. У відзе добра выяўлена геаграфічная зьменлівасьць — вылучаюць больш за 30 падвідаў, выдатных па адценьнях афарбоўкі сьпіны, надхвосьці, грудзі, бакоў, інтэнсіўнасьці белага колеру на рулявых. Акрамя таго, шэраг падвідаў дэманструюць невялікія экалягічныя адрозьненьні.

Фотагалерэя

• 
  Самец
• 
  Самка
• 
  Яйкі (дыямэтар манэткі 16,25 мм)
• 
  Сініцы дэманструюць цікаўнасьць і бясстрашнасьць
• 
  Сініца

Літаратура

• Fidler A. E., van Oers K., Drent P. J., Kuhn S., Mueller J. C., Kempenaers B. Drd4 gene polymorphisms are associated with personality variation in a passerine bird(недаступная спасылка) // Proceedings of the Royal Society London B. — 2007. — Vol. 274. — doi:10.1098/rspb.2007.0337. (Published online May 2, 2007).

Вонкавыя спасылкі

• Відэакліпы, гукавыя фрагмэнты і фатаграфіі з удзелам вялікае сініцы
• Біялягічная характарыстыка яйкаў і асаблівасьці раньняга антагенезу вялікае сініцы Архіўная копія