Dizzy

«Dizzy» — сэрыя кампутарных гульняў, распрацоўваных блізьнятамі Олівэр і выдаваных кампаніяй CodeMasters. Большасьць гульняў сэрыі зьяўляюцца плятформавымі з акцэнтам на разьвязаньне ламанінаў, падобна да графічных прыгодаў.

Цэнтральнаю фігураю сэрыі зьяўляецца вясёлая яйкападобная істота па імі Дызі (анг. Dizzy). На працягу гульняў Дызі намагаецца выратаваць сваіх сяброў і родных зь сям’і Ёлкфолк (анг. Yolkfolk), часта сутыкаючыся са сваім заклятым ворагам, злым ведзьмаком Заксам (анг. Zaks). Дызі даводзіцца бадзяцца па розных казачных мясьцінах, зьбіраць прадметы, узаемадзейнічаць зь іншымі пэрсанажамі і разьвязваць лягічныя мазготні. У адрозьненьне ад тыповых плятформавых гульняў Дызі ня скоча, а куляецца і круціцца па гульнявым сьвеце; адсюль і імя «Dizzy» (бел. запамарока). У гэтым стылі, які звычайна завецца прыгодніцкай аркадай, створаныя восем гульняў. Былі таксама выдадзеныя некалькі сьпін-офаў, такіх як «Fast Food», «Kwik Snax» і «Dizzy Down the Rapids».

Усе гульні асноўнае сэрыі атрымалі ў гульнявой прэсе адзнакі ад сярэдніх да высокіх. Чатыры гульні з сэрыі «Dizzy» ўвайшлі ў топ-50 найлепшых гульняў усіх часоў для ZX Spectrum паводле вэрсіі часопісу «Your Sinclair»^[1].

Распрацоўка

Распрацоўкай гульні займаліся блізьняты Олівэр (заснавальнікі Interactive Studios). Пасьля выпуску Fantasy World Dizzy блізьняты спынілі распрацоўку, і наступныя гульні стварала кампанія Big Red Software.

Першая гульня сэрыі пад назовам Dizzy — The Ultimate Cartoon Adventure выйшла ў чэрвені 1987 року^[2]. Форма галоўнага пэрсанажу была абраная празаічна: графічны пакет, створаны братамі Олівэр, дазваляў карэктна апрацоўваць толькі простую геэмэтрычную форму^[3]^[4]. Першапачаткова аўтары меркавалі, што пэрсанаж уяўляе сабой твар з рукамі і нагамі. Але пасьля выхаду першае гульні гульцы пачалі атаясамліваць Дызі зь яйкам, і аўтары надалей вырашылі разьвіваць гэтую ідэю.

Першыя гульні распрацоўваліся пераважна для Amstrad CPC і ZX Spectrum, пазьней большасьць зь іх былі сканвэртаваныя для Commodore 64, Atari ST і Amiga. Некаторыя гульні скампіляваныя таксама для NES, Mega Drive, Game Gear і DOS. Існуюць таксама неафіцыйныя порты для савецкіх Электроника БК-0010 і Радио 86РК.

Гульні сэрыі

Асноўная сэрыя

Dizzy — The Ultimate Cartoon Adventure (1987, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad)
Treasure Island Dizzy (Dizzy II, 1988, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari, NES)
Fantasy World Dizzy (Dizzy III, 1989, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari, IBM PC)
Dizzy 3 and a half: Into Magicland (Dizzy 3.5, 1991, Crash; ZX Spectrum)
Magicland Dizzy (Dizzy IV, 1990, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari, IBM PC)
Spellbound Dizzy (Dizzy V, 1991, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari)
Dizzy Prince of the Yolkfolk (Dizzy VI, 1991/2011, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari, NES, IBM PC)
Fantastic Dizzy (Dizzy VII, 1991, Code Masters; Amiga, NES, Sega Mega Drive, IBM PC)
Crystal Kingdom Dizzy (Dizzy VIII, 1992, Code Masters; ZX Spectrum, Amiga, Amstrad, Atari)

Сьпін-офы

Гульні, дзе галоўным пэрсанажам таксама зьяўляецца Дызі, аднак гэймплэй значна адрозьніваецца ад гульняў асноўнае сэрыі.

Fast Food (1987, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari)
Kwik Snax (1989, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, Amstrad, Atari)
Dizzy Panic! (1990, Code Masters; ZX Spectrum, Amiga, Atari)
Bubble Dizzy (1990, Code Masters; ZX Spectrum, C64, Amiga, IBM PC)
Dizzy Down the Rapids (1991, Code Masters; ZX Spectrum)
Go! Dizzy Go! (1992)

Складанкі

1992

Dizzy’s Excellent Adventures
- Kwik Snax
- Dizzy Panic
- Dizzy Down The Rapids
- Dizzy: Prince Of The Yolkfolk
- Spellbound Dizzy

1993

The Excellent Dizzy Collection
- Go! Dizzy Go! (Previously unreleased)
- Dizzy the Adventurer (A renamed conversion of Dizzy: Prince Of The Yolkfolk)
- Panic Dizzy (A renamed conversion of Dizzy Panic)

1994

The Big 6
- Dizzy: Prince of the Yolkfolk
- Crystal Kingdom Dizzy
- Fantastic Dizzy (in an enhanced AGA version)
- Treasure Island Dizzy
- Spellbound Dizzy
- Magicland Dizzy

Нявыдадзеныя

Dreamworld Pogie
Wonderland Dizzy

Пародыі

Wibble World Giddy (для Amiga Power)

Гульня мае падобны да сэрыі «Dizzy» гульнявы працэс (хоць і нашмат карацейшы). Галоўным пэрсанажам у ёй зьяўляецца яйка Giddy, якое адрозьніваецца ад Dizzy хіба тым, што замест баксэрскіх пальчатак мае вялікія далоні.

Гульня мела працягі «Giddy 2» і «Giddy 3».

Ёлкфолк

Ёлкфолк — суполка пэрсанажаў, якія зьяўляюцца радзінай або сябрамі Дызі.

Дызі (анг. Dizzy) — галоўны пэрсанаж усяе сэрыі, якім кіруе гулец. Як і ўсе ёлкфолк, гэта яйка з баксэрскімі пальчаткамі на руках. Дызі заўжды ўсьміхаецца. Упершыню зьявіўся ў Dizzy: The Ultimate Cartoon Adventure.
Дзядуля Дызі (анг. Grand Dizzy) найстарэйшы зь ёлкфолкаўцаў, дзядуля Дызі. Ходзіць з кіёчкам, мае белую бараду, «геніяльны» вынаходнік і дарадца. Упершыню зьявіўся ў Fantasy World Dizzy, дзе замест барады меў чорныя вусы.
Дозі (анг. Dozy) — заўжды сьпіць, пры гэтым выдаючы храпеньне ў выглядзе літараў «Z». Па гэтым яго вельмі проста адрозьніць. Упершыню зьявіўся ў Fantasy World Dizzy.
Дора (анг. Dora) — адна з наймаладзейшых ёлкфолкаўцаў, сястра Дызі. Ад астатніх адрозьніваецца валасамі. Вельмі захопленая выпяканьнем піражкоў і не пераносіць жаб, асабліва «пабываўшы» ў іхняй скуры прынамсі двойчы. Вельмі баіцца цемры. Упершыню зьявілася ў Magicland Dizzy.
Дылан (анг. Dylan) — хіпі, аматар пасядзець на прыродзе ля кастру. Носіць на галаве бандану. Упершыню зьявіўся ў Fantasy World Dizzy.
Дэйзі (анг. Daisy) — сяброўка Дызі, якую даводзіцца ратаваць у некалькіх гульнях сэрыі. Вылучаецца ад астатніх яек сваімі валасамі. Упершыню зьявілася ў Fantasy World Dizzy.
Дэнзіл (анг. Denzil) апантаны слухач музыкі і аматар новых тэхналёгіяў. Носіць акуляры і слухае плэер. Упершыню зьявіўся ў Fantasy World Dizzy.
Дэньні (анг. Danny) — пляменьнік Дызі з суседняе вёскі. Зьяўвіўся толькі ў адной гульні для ZX Spectrum — «Into Magicland».

Будучыня

9 сьнежня 2011 року CodeMasters выпусьціў рымэйк гульні «Dizzy: Prince of the Yolkfolk» для iOS і Android^[5].

У 2012 року блізьняты Олівэр абвесьцілі збор сродкаў на выданьне новай гульні Dizzy Returns для плятформаў ПК і iOS^[6], аднак неабходная сума не была сабраная^[7].

Інструмэнты для распрацоўнікаў-фэнаў

У 2006 року быў выпушчаны спэцыялізаваны гульнявы рухавік DizzyAGE^[8], каб дапамагчы фанатам ствараць уласныя гульні ў арыгінальным стылі «Спэктруму». Распрацоўнікі падтрымліваюць рухавік^[9] і шторок ладзяць конкурс на лепшую гульню, створаную за мінулы год. Цяпер на сайце DizzyAGE зарэгістраваныя 76 гульняў фанаў^[10].

Альтэрнатыву гэтаму «афіцыйнаму» рухавічку можа скласьці Dizzy Quest Editor — аб’ектна-арыентаваны канструктар гульняў, які распаўсюджваецца на ўмовах GPL.

Глядзіце таксама

Seymour — падобная сэрыя гульняў ад CodeMasters
Block-Dizzy

Крыніцы і заўвагі

^ Top 50 Games of All Time // Your Sinclair. — Imagine Publishing, November 2004.
^ Dizzy (анг.) World of Spectrum Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ Our History (анг.). Oliver twins. Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ Dizzy and the Yolkfolk (анг.) Our Games. Oliver twins. Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ Simon Burns. (23 лістапада 2011) Dizzy returns on Dec 9th for iPhone, iPad and Android (Trailer) (анг.) The Smartphone App Review Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ Dizzy Returns by The Oliver Twins (анг.) Kickstarter Праверана 26 лістапада 2012 г.
^ The end! (анг.) Kickstarter Праверана 26 сьнежня 2012 г.
^ History (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ About DizzyAGE (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.
^ Games (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.

Літаратура

Games, No. 27, pp. 104-109, Australia

Вонкавыя спасылкі

Афіцыйная бачына (анг.)
Yolkfolk.com (анг.)
Fantastic Dizzy (анг.)
Dizzy Stories(недаступная спасылка) (анг.)
Смайлікі ў стылі Дызі
Dizzy (анг.) на MobyGames
Dizzy On-Line (рас.)
Апісаньне і праходжаньне сэрыі гульняў Dizzy (рас.)

[1] Top 50 Games of All Time // Your Sinclair. — Imagine Publishing, November 2004.

[2] Dizzy (анг.) World of Spectrum Праверана 22 лістапада 2012 г.

[3] Our History (анг.). Oliver twins. Праверана 22 лістапада 2012 г.

[4] Dizzy and the Yolkfolk (анг.) Our Games. Oliver twins. Праверана 22 лістапада 2012 г.

[5] Simon Burns. (23 лістапада 2011) Dizzy returns on Dec 9th for iPhone, iPad and Android (Trailer) (анг.) The Smartphone App Review Праверана 22 лістапада 2012 г.

[6] Dizzy Returns by The Oliver Twins (анг.) Kickstarter Праверана 26 лістапада 2012 г.

[7] The end! (анг.) Kickstarter Праверана 26 сьнежня 2012 г.

[8] History (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.

[9] About DizzyAGE (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.

[10] Games (анг.) The Dizzy fansite Праверана 22 лістапада 2012 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

п а р Гульні Dizzy
Прыгодніцкія гульні	Dizzy — The Ultimate Cartoon Adventure Treasure Island Dizzy Fantasy World Dizzy Magicland Dizzy Spellbound Dizzy Dizzy Prince of the Yolkfolk Fantastic Dizzy Crystal Kingdom Dizzy Wonderful Dizzy
Аркадныя гульні	Fast Food Kwik Snax Dizzy Panic! Bubble Dizzy Dizzy Down the Rapids
Складанкі	Dizzy’s Excellent Adventures The Excellent Dizzy Collection The Big 6
Зьвязаныя артыкулы	Codemasters Блізьняты Олівэр Big Red Software