Аляксандар Падлужны

Аляксандар Падлужны
	Аляксандар Падлужны
Дата нараджэньня	16 жніўня 1935
Месца нараджэньня	вёска Залесьсе, Амсьціслаўскі раён, Магілёўская вобласьць
Дата сьмерці	21 лістапада 2005 (70 гадоў)
Месца сьмерці	Менск, Беларусь
Месца вучобы	Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт
Занятак	акадэмік
Навуковая сфэра	мовазнаўства
Месца працы	Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа
Навуковая ступень	доктар філялягічных навук[d]
Навуковы кіраўнік	Р. Шатроўскі
Узнагароды	; прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі[d] (1995)

Аляксандар Ёсіфавіч Падлужны (16 жніўня 1935, в. Залесьсе, Амсьціслаўскі раён, Магілёўская вобласьць — 21 лістапада 2005, Менск) — беларускі мовазнаўца, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук (1994), дырэктар Інстытуту мовазнаўства імя Я. Коласа (1989—2003), кіраўнік групы распрацоўнікаў сучасных афіцыйных правілаў беларускай мовы.

У 1959 годзе скончыў Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт, у 1964 — асьпірантуру пры Інстытуце мовазнаўства, з таго ж году — супрацоўнік інстытуту, дзе ў 1989 годзе стаў дырэктарам. У 1989 годзе абраны намесьнікам старшыні Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны. Доктар філялягічных навук (1982, доктарская дысэртацыя «Фанэтычная сыстэма беларускай мовы»), прафэсар (1989), чалец-карэспандэнт Акадэміі навук БССР (1989), акадэмік (1994). З 1997 году — акадэмік-сакратар Аддзяленьня гуманітарных навук і мастацтваў Нацыянальнай акадэміі Беларусі. З 2002 — загадчык аддзелу Інстытуту мовазнаўства.

Займаўся праблемамі сучаснай беларускай мовы і соцыялінгвістыкі, у разьдзелах беларускай фанэтыкі і фаналёгіі, сучаснай беларускай лексыкалёгіі, граматыкі, правапісу і культуры мовы, моўнай палітыкі.

У 1990-я быў намесьнікам старшыні Дзяржаўнай камісіі па ўдакладненьні беларускага правапісу і кіраўніком працоўнай групы па падрыхтоўцы праекту новай рэдакцыі «Правілаў беларускай артаграфіі і пунктуацыі». Пад яго кіраўніцтвам былі складзенцыя «Вынікі» камісіі з апісаньнем асноўных падыходаў да зьмены існуючых нормаў правапісу і праект новай рэдакцыі «Правілаў беларускай артаграфіі і пунктуацыі».

Асноўныя працы

Арашонкава Г. У., Булыка А. М., Люшцік У. В., Падлужны А.І. Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі. — Мн.: 1999.
Крывіцкі А. А., Падлужны А.І. Фанетыка беларускай мовы. — Мн.: 1984.
Падлужны А. І., Чэкман В. М. Гукі беларускай мовы. — Мн.: 1973.
Падлужны А. І. Нарыс акустычнай фанетыкі беларускай мовы. — Мн.: 1977.
Падлужны А. І. Фаналагічная сістэма беларускай літаратурнай мовы. — Мн.: 1969.
Падлужны А. І. Мова і грамадства. — Мн.: 1977.
Бурлыка І. Р. Фанетыка беларускай літаратурнай мовы / І. Р. Бурлыка, Л. Ц. Выгонная, Г. В. Лосік, А. І. Падлужны / Рэд. А. І. Падлужны. — Мн.: Навука і тэхніка, 1989. — 335 с. — 1080 ас.
Арашонкава Г. У., Булыка А. М., Люшцік У. В., Падлужны А. І. Мовазнаўчая праблематыка ў тэрміналогіі // Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі / Навук. рэд. А. І. Падлужны. — Мн.: Беларуская навука, 1999. — С. 128—170. — 175 с. — ISBN 985-08-0317-7

Літаратура

Лукашанец А.А. Аляксандр Іосіфавіч Падлужны (Да 70-годдзя з дня нараджэння) // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманіт. навук. — 2005. — № 3.

Вонкавыя спасылкі

Памяці вучонага, Нацыянальная акадэмія навук Беларусі (рас.)