Паўднёвы Трыкутнік

Паўднёвы Трыкутнік
Сьпіс зорак у сузор’і Паўднёвага Трыкутніка
Лацінская назва	Triangulum Australe
· у родным склоне	Trianguli Australis
· скарот	TrA
Простае ўзьняцьцё	16г
Схіленьне	−65°
Квадрант	SQ3
Плошча	110 кв. гр. (83-е)
Зорак паводле Баера/Флэмстыда	10
Зорак з плянэтамі	1
Зорак ярчэй за 3.00m	3
Найярчэйшая зорка	α TrA (Атрыя) (1,91m)
Найбліжэйшая зорка	ζ TrA (39,48 сьв. г., 12,11 пк)
Аб’екты Мэсье	Няма
Мэтэорныя патокі	Няма
Памежныя сузор’і	Навугольнік Ахвярнік Цыркуль Райская Птушка
Назіраецца ў шыротах паміж +25° і −90°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу ліпеня.

Паўднёвы Трыкутнік (па-лацінску: Triangulum Australe, TrA) — невялікае сузор’е ў паўднёвым нябесным паўшар’і. Прыстаўку «Паўднёвы» сузор’е атрымала, бо ў паўночным паўшар’і ўжо было сузор’е Трыкутнік. Абодва сузор’і атрымалі назву паводле трохкутнай формы, якую ўтвараюць няйярчэйшыя зоркі. Упершыню сузор’е было нанесенае на мапу пад назвай Triangulus Antarcticus Пэтрам Плянцыюсам у 1589 годзе, а цяперашнюю назву сузор’е набыла ў працы Ёгана Баера «Уранамэтрыя» (1603). У 1756 годзе Нікаля Люі дэ Лякайль, францускі вандроўнік і астраном, нанёс на мапу і даў імёны найярчэйшым зоркам паводле абазначэньняў Баера.

Альфа Паўднёвага Трыкутніка, зорка, вядомая пад назвай «Атрыя» — другі паводле зорнай велічыні аранжавы гігант і найярчэйшая зорка ў сузор’і. Трыкутнік дапаўняюць два белыя карлікі: Бэта і Гама Паўднёвага Трыкутніка. Хоць сузор’е і ляжыць на нябеснай сфэры ў Млечным Шляху і ўтрымлівае шмат зорак, але аб’екты глыбокага космасу не прыцягваюць да сябе значнай увагі. Адметнымі аб’ектамі сузор’я зьяўляюцца расьсеяная скупнасьць NGC 6025 і плянэтарная туманнасьць NGC 5979.

Апісаньне

Паўднёвы Трыкутнік — невялікае сузор’е, якое мяжуе з Навугольнікам на поўначы, Цыркулем на захадзе, Райскай Птушкай на поўдні і Ахвярнікам на ўсходзе. Праз сузор’е праходзіць Млечны Шлях, таму маецца вялікая колькасьць зорак. Разьмяшчэньне зорак у форме амаль правільнага трохкутніка дапамагае лёгка знаходзіць сузор’ ў небе. Паўднёвы Трыкутнік знаходзіцца амаль на самым поўдні нябеснай сфэры, таму ня бачны з Эўропы, але амаль ва ўсім паўднёвым паўшар’і зьяўляецца незаходзячым сузор’ем. Афіцыйныя межы сузор’я, утвораныя 18-адрэзкавым шматкутнікам, былі вызначаныя ў 1930 годзе Эжэнам Дэльпортам. У экватарыяльнай сыстэме каардынат простае ўзьняцьцё гэтых межаў ляжыць паміж 14^г 56,4^х і 17^г 13,5^х, а схіленьне — паміж −60,26° і −70,51°. Кульмінацыі Паўднёвы Трыкутнік дасягае кожны год а 21 гадзіне 23 жніўня.

Літаратура

• Inglis, Mike Astronomy of the Milky Way: Observer's Guide to the Southern Sky. — New York: Springer, 2004. — ISBN 1-85233-742-7.

Вонкавыя спасылкі

Паўднёвы Трыкутнік — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Triangulum Australe (анг.)
• Starry Night Photography: Triangulum Australe (анг.)