Jump to content

Opleiding Schrijven voor Wikipedia

From Wikimedia Belgium
Inleiding "wat is Wikipedia" in 2017
Logo Wikimedia Belgium
Logo Wikimedia Belgium

Welkom op de opleiding Schrijven voor Wikipedia.

We geven hier een inleiding over het werken met Wikipedia, Wikimedia Commons, en Wikidata.

Alle projecten van Wikimedia gebruiken MediaWiki, de basisapplicatiesoftware.

Uitleggen van de (technische) structuur, opzet en conventies van Wikipedia.

Plus een korte inleiding over copyright en vrije licenties (Creative Commons).

Ik heb deze training al dikwijls gegeven. Het is nooit hetzelfde. Altijd leer ik uit de vragen/noden van de deelnemers.

En neen, het is geen exacte wetenschap. Ik heb heel veel te vertellen. Om bepaalde dingen te begrijpen moet je al wat kennis van Wikipedia hebben. Dus we zullen geregeld dingen herhalen, of in een ander kader vermelden.

  • We kunnen van mekaar leren
  • Stel vragen
  • Blijf niet op een ei broeden

Inleiding

[edit]

Zijn jullie vertrouwd met:

  • een laptop,
  • een browser,
  • Wikipedia,
  • Wikimedia,
  • fotografie, video, audio,
  • (vrije) licenties, copyrights,
  • (teksten) schrijven?

Wat zijn jullie projecten?

  • Erfgoed (conservatie, beschrijven)
  • Inventaris, archiveren,
  • documenteren, beschrijven,
  • een eigen tijdschrift?

Stel mekaar in het kort voor. Wat weet je over Wikipedia? Waarom willen jullie Wikipedia gebruiken?

We gaan stap per stap werken. Begin eenvoudig. Breid je kennis stelselmatig uit. Ik zal inpikken met goede voorbeelden en technieken.

Ga naar https://nl.wikipedia.org

Hebben jullie een Wikimedia gebruikersaccount?

[edit]
  • Een Wikimedia account kan worden gebruikt voor alle Wikimedia projecten, waarvan Wikipedia er één is (dezelfde gebruikersnaam)
  • Je hoeft je account maar een keer aan te maken.
  • Je kan in principe je gebruikersnaam niet veranderen.
  • Kies een pseudoniem (bij voorkeur niet je echte naam) en een paswoord.
  • Tip: controleren of een gebruikersnaam nog beschikbaar is: zoeken via user:xyz (starting with list in zoekvenster)
  • Let op om uw e-mail adres te bevestigen... dit maakt password reset en het versturen van e-mail mogelijk.
  • (security) Vink ingelogd blijven enkel aan op je eigen laptop!
  • Uw profiel (voorkeuren) bekijken en aanpassen, het liefst via Globale voorkeuren (geldig voor alle toepassingen)
    • Je taal instellen, hij/zij
    • Je kan emails versturen naar en ontvangen van andere gebruikers, indien je dit wenst.
    • Uiterlijk: Vector (standaard); datum en uur, grootte van afbeeldingen
    • Volglijst
    • Betafuncties: Visuele editor inschakelen als (handiger dan de tag editor)
    • Meldingen
  • Locale settings per project of encyclopedie:
    • Uw volledige naam vermelden als handtekening (indien je dit wenst).
    • Uitbreidingen:
      • Wdsearch
      • HotCat (aanbrengen van categorieën)
  • Betafuncties zijn zowel globaal als lokaal

Kleine oefening met de tag editor

[edit]

Een eigen gebruikerspagina (home page) maken. Click op je gebruikersnaam (helemaal bovenaan)

Wie ben jij? Stel je in het kort voor. Kan later uitgebreid worden. Je kan dit ook gebruiken om notities te nemen (over b.v. handige tools of technieken).

Interessant: Babel - uw talenkennis kan je registreren in je gebruikerspagina, voorbeeld:

Babel user information
nl-N Deze gebruiker heeft het Nederlands als moedertaal.
en-4 This user has near native speaker knowledge of English.
fr-3 Cet utilisateur dispose de connaissances avancées en français.
de-1 Dieser Benutzer beherrscht Deutsch auf grundlegendem Niveau.
vls-2 Deze gebruker kan West-Vlams klapp'n van e middelmoatig niveau.
Users by language

Voor Wikidata en Wikimedia Commons bepaalt dit welke omschrijvingen en bijschriften er direct getoond worden:

{{#Babel:nl|en-4|fr-3|de-1|vls-2}}

Pas de codes aan, naargelang uw taalvaardigheden. Je kan ook andere talen toevoegen...

Wordt gebruikt voor interlanguage links, en ook voor Wikidata om objecten te omschrijven per taal.

Andere gebruikers kunnen zien in welke taal ze je het best kunnen contacteren...

  • Toon de lijst van artikels in uw gebruikersruimte: 
    * [[Special:PrefixIndex/User:{{BASEPAGENAME}}/|Artikels in voorbereiding]]
    De tag editor:
  • Click op Edit (of brontekst bewerken).
  • Maak wijzigingen.
  • Bewerking controleren.
  • Wijzigingen nakijken.
  • Een omschrijving vermelden.
  • Wijziging publiceren.

Iemand verwelkomen: op zijn gebruikersoverlegpagina: {{Welkom}}} ~~~~

  • Eigen overlegpagina (communicatie met andere gebruikers)
  • Subpagina's (let op: hoofdletter-gevoelig) met een suffix die begint met een "/"
  • Kladblok-artikels via subpagina's (incrementeel schrijven alvorens te publiceren; met behoud van naam en geschiedenis)
  • Kunnen later hernoemd worden naar de hoofdnaamruimte (automatisch aanmaken van een doorverwijzing)

De gebruikersruimte is enkel bestemd voor de gebruiker; anderen worden volgens de gedragscode niet verondersteld hier te editen (hoewel ze het technisch wel kunnen doen). Kan wel mits af te spreken, of in het kader van een opleiding.

De meeste artikels zal je schrijven met de visuele editor (handiger). Toch zal je ook de wiki tekst editor nog regelmatig blijven gebruiken.

Tijdens het schrijven van een artikel kan je onbeperkt tussen de editors schakelen zonder tussendoor een versie te bewaren.

Naamruimten

[edit]

Je hebt daarnet kennis gemaakt met de gebruikersruimte. Een naamruimte en de naam van het artikel worden van mekaar afgescheiden door een ":".

Er bestaan nog meer naamruimten.

Een naamruimte wordt gebruikt om artikels met een verschillende doelstelling te benoemen:

  • Hoofdnaamruimte: dit is de plaats van de gewone Wikipedia-artikels; dit is de eigenlijke encyclopedie,
  • Categorie, een index-structuur
  • Help, online documentatie; zie ook w:nl:Wikipedia:Snelcursus
  • Wikipedia (Project).
  • Andere technische naamruimten: b.v. MediaWiki-software, Sjabloon (macro's), b.v. {{Appendix}}

Iedere naamruimte heeft een overeenstemmende overleg-naamruimte. Ieder artikel heeft een overlegpagina. Wordt gebruikt voor overleg. Om gemotiveerde beslissingen te kunnen nemen. Of om voorstellen te doen, alvorens grote wijzigingen in het artikel aan te vatten. Consensus verkrijgen. Dit wordt een soort van "the making of".

(enkel) In overlegpagina's worden kopjes ondertekend met ~~~~ en geïntendeerd via ":".

Wikimedia projecten

[edit]

De 3 belangrijkste projecten die hier worden uitgelegd zijn:

  • Wikipedia
  • Wikimedia Commons
  • Wikidata

Andere projecten:

Wikipedia Wikipedia
The free encyclopedia
Commons Commons
Free media repository
Wikidata Wikidata
Free knowledge database
Wikivoyage Wikivoyage
Free travel guide
Campaign and Events
Campaign and Events
WikiWoordenboek Wiktionary
Dictionary and thesaurus
Wikibooks Wikibooks
Free textbooks and manuals
Wiki source Wikisource
Free-content library
Wikiversity Wikiversity
Free learning materials and activities
Wikinews Wikinews
Free-content news
Wikiquote
Collection of quotations
Wikispecies
Directory of species
Incubator Incubator
New projects
Meta Meta-Wiki
User community
MediaWiki MediaWiki
MediaWiki software
Wikimedia Phabricator Wikimedia Phabricator
Project management
Wikimedia Space
Communication platform
Wikimedia Outreach Wikimedia Outreach
Collaboration initiatives
Wikimania Wikimania
International Conference

MediaWiki Editors

[edit]
MediaWiki applicatiesoftware

De Tag editor (TE), ook genoemd (wiki) tekst editor is de oudste; kan handig zijn om kleine aanpassingen te doen in wiki tekst met tag codes, maar vergt meer kennis. Sommige operaties kunnen enkel met de tag editor. Soms kunnen fouten enkel worden hersteld via de tag editor.

De Visual editor (VE) is nieuwer en handiger en kan eenvoudiger zijn voor het aanmaken of aanpassen van:

  • Doorlopende tekst
  • Tabellen
  • Foto's, galleries
  • Categorieën
  • Aanbrengen van Links (automatische validatie, doorclicken, ontdubbelen)
  • Referenties: automatisch via URL (web pagina, ISBN, DOI)
  • Interpreteren en inkorten van URLs, Wiki tag code plakken, visueel plakken, plakken van Excel tabellen (automatische conversie naar een Wiki tabel)

De visual editor is ook robuster dan de tag editor. Als je je sessie verliest herneemt de VE de nog niet bewaarde wijzigingen.

De layout van de pagina in de visual editor kan enigszins afwijken van de definitieve versie.

Tip: Je kan onbeperkt schakelen tussen de tag editor en de visual editor alvorens uw wijzigingen te bewaren. Dit wordt zelfs aangemoedigd.

Gekend probleem: De referenties en voetnoten worden niet altijd correct bijgewerkt in VE; schakel door naar de TE om te controleren.

Vergeet uw wijzigingen niet op te slaan; de editor kan je mogelijks in verwarring brengen.

Vermeld telkens een korte omschrijving van uw aanpassingen, of een korte omschrijving van een nieuw artikel. Bemerk dat de historiek van al uw wijzigingen wordt bewaard.

"Wijzigingen publiceren" is een groot woord voor "Artikel bewaren" (zeker als je in de gebruikersruimte werkt).

Op de Duitstalige Wikipedia moet iedere wijziging worden goedgekeurd door een moderator. Op alle encyclopediën worden wijzigingen onmiddellijk gepubliceerd.

Hulpmiddelen bij het schrijven

[edit]

Je hebt alleen een browser nodig. De toepassing draait (hoofdzakelijk) op de server.

  • Heel goed: Google Chrome, of beter nog: Opera (Windows)
  • Firefox (Linux)
  • Edge
  • Beter niet gebruiken: Internet Explorer.

Andere tools:

  • Google Search (foto's met vrije licenties selecteren)
  • Google Maps (coördinaten opzoeken of converteren)
  • Wikipedia, Wikidata, Wikimedia Commons zijn goede maatjes
  • Reasonator, WDFIST
  • Vele andere hulpmiddelen buiten het kader van deze inleiding

Open source:

Demo's

[edit]

Goede voorbeelden, Help pagina's.

Hebben jullie iets voorbereid? Een begin van een artikel? Mogelijks in notepad of Google Keep? Of via een USB stick.

Hebben jullie foto's meegebracht? Gebruik de originele JPG bestanden. Niet via Word...

Beantwoorden van vragen van de deelnemers.

Speciale wensen?

Een aantal artikels als suggestie.

Principes Wikipedia

[edit]
  • Iedere Wikipedia staat op zichzelf (inhoud wordt niet automatisch en systematisch vertaald)
  • Per taal, met eigen policies, conventies
  • Geen externe linken in body-text
  • Zelfs niet tussen Wikimedia projecten (of Wikipedia talen)
  • Gebruik (sub)hoofdingen (brengt structuur in je tekst) -> komt automatisch in de inhoudstabel
  • Hoofletters zijn afhankelijk van de taal (b.v. église t.o.v. Kerk)
  • Bij vertalen dit expliciet vermelden, alsook een referentie naar het bronartikel (via historiek)

Voorbeeld: Marcel De Boodt

Heel interessant boekje "Schrijven voor Wikipedia", Lodewijk Gelauff, 2018. https://tools.wmflabs.org/reasonator/?q=Q57985371 Kost slechts 18 €.

Ook beschikbaar als PDF: c:File:Handleiding_Wikipedia.pdf (maar het gedrukt boekje is veel beter).

Technieken

[edit]
  • (uitgebreid) Zoeken,
  • Artikels aanpassen (kleine, grote),
  • Artikels aanmaken:
    • Eerst zoeken
    • Dan aanmaken, indien niet gevonden - maak een pagina aan als een subpagina van uw gebruikersruimte. Kies uit de volgende methoden:
      • Voeg uw Gebruikersruimte als prefix toe (User:Gebruikersnaam/)
      • Click op "kladblok"; vervang dan de naam van het kladblok door de naam van het artikel, met hoofdletter
      • Click ofwel op uw gebruikersnaam, en voeg de nieuwe pagina als suffix toe, voorafgegaan door een /
  • Vermijd/verminder op die manier het "artikel te verwijderen" risico.
  • Dit laat je toe om een artikel te hernoemen naar de hoofdnaamruimte (vraag een meer ervaren gebruiker om dit te doen)
  • Op die manier krijg je automatisch een lijst van alle artikels die je zelf hebt aangemaakt
  • Het is beter om het kladblok niet te gebruiken om artikels te schrijven (je kan maar 1 enkel artikel schrijven, verwarring met naamgeving)

Criteria voor artikels

[edit]
  • Relevantie,
  • Objectiviteit, neutraliteit
  • Schrijf nooit over uzelf, uw werkgever, uw organisatie (geen zelfpromotie),
  • Anderen zullen wel over u schrijven,
  • Geen primair onderzoek (gebruik secundaire bronnen),
  • Pleeg geen plagiaat; respecteer het copyright
  • Wikipedia copyright = CC BY-SA -> iedereen blijft eigenaar van zijn bijdrage maar laat anderen toe wijzigingen aan te brengen, plus afgeleide werken
  • Iedereen is persoonlijk verantwoordelijk voor zijn eigen stukje tekst
  • De licentie is definitief en kan niet ongedaan worden, wegens collaboratief effect: "eens gegeven blijft gegeven".
  • Samenwerken, herbruik, creativiteit: iedereen kan "uw" artikel aanpassen...
  • Bij herbruik: Naamsvermelding, referentie, licentie, link naar het origineel (zie voorbeeld voor PowerPoint)
[edit]
Creative Commons licenties

Tips

[edit]
  • Hanteer een encyclopedische stijl
  • Klare taal, korte zinnen; vermijd bijzinnen
  • Gebruik een tabel, een lijst
  • Gebruik absolute tijdsaanduiding; dus niet: vorig jaar, volgende week, ...
  • Gebruik geen persoonlijke voornaamwoorden (je, ge, wij, hij, zij)
  • Gebruik geen persoonlijke termen: we, ik, iedereen, men, ...
  • Gebruik geen overdreven kwalificaties: heel mooi, heel goed, fantastisch,... wees realistisch

Beheer van de Wikipedia

[edit]
  • We zijn allemaal vrijwilligers,
  • heb respect voor de anderen,
  • volg de conventies en gedragscode,
  • pleeg geen/bestrijd vandalisme,
  • terugdraaien: iedereen kan terugdraaien,
  • (edit) of persoonlijke conflicten,
  • je kent niet altijd "de andere"
  • moderatoren,
  • verwijderlijsten: iedereen kan nomineren om te verwijderen,
  • terugplaatsen (naar uw gebruikersruimte),
  • blockages,
  • arbitragecommissie.

Diversiteit: autisme, keikoppen, eenzaten, (a)sociale mensen, (niet) intelligente, (variabele) talenkennis, andere culturen

Een artikel aanmaken

[edit]

Hoe zoeken?

[edit]

Zoeken op:

  • titel: lemma = pagina = artikel
  • content (de body-tekst)
  • via category
  • per namespace
  • Via Wikidata (in andere Wikipedia's)

Technieken om verwante pagina's te zoeken:

  • Koppelingen vanaf
  • Links naar
  • Subpagina's (bij technische pagina’s, niet op Wikipedia zelf)
  • Special:PrefixIndex (zoeken op een deel van de artikelnaam met inbegrip van de naamruimte)

Zoeken in andere talen, ook via Wikidata

Op naam van auteur (op basis van interesses):

Via gebruikerspagina:

Via Wikidata

NL Wikipedia: "wp:wikiproject/erfgoed/heemkunde" of "wp:ternat"

"wp" is een synoniem voor Wikipedia.

Tip: gebruik het vergrootglas om nauwkeurige opzoekingen te doen (via specifieke naamruimten).

Hoe nieuwe inhoud aanmaken?

[edit]

Voor wikithons, edit-a-thons: maak een projectpagina.

Schrijf over een onderwerp dat u interesseert. Dit geeft je extra motivatie.

Alvorens te schrijven, zoek eerst (grondig) wat er reeds bestaat... vermijd dubbels

Beginners: Corrigeren, aanpassen en uitbreiden van een bestaand artikel. Laat ook toe om technieken te zien en te begrijpen.

Lijst van ... (kan over om het even wat gaan; rode linken toegelaten),

  • Simpele lijst
  • compacte lijst
  • tabel van lijsten
  • in tabelvorm.

In artikels worden rode linken niet zo graag gezien.

Voorbeelden ter inspiratie:

Tabel van ...

Voorbeeld: Sjabloon om samenhang van artikels aan te geven, b.v. {{Tabel Pensioenrechten in België}}

Schrijf eerst in een subpage van je gebruikersruimte. Op de Engelse Wikipedia bestaat er ook een Draft namespace.

Het voordeel is dat de historiek bewaard blijft, en dat je in alle rust kan werken aan je artikel tot het rijp is voor "publicatie".

Wanneer artikel klaar is: hernoem; een doorverwijzing wordt automatisch aangemaakt - automatische lijst van artikels die jij geschreven hebt.

Gebruik Zandbak = Sandbox enkel om te experimenteren, of tussentijdse resultaten te bekomen (zonder te bewaren).

Wanneer gebruikt om artikels voor te bereiden: verwarrend met edit geschiedenis + doorverwijzing bij hernoemen.

Om te testen: https://test.wikipedia.org (niet om definitief te bewaren...)

Een artikel benoemen

[edit]

Over naamgeving:

  • De naam (titel) van de pagina is het belangrijkste
  • Unieke Identificatie van het artikel
  • Opzoeken van het artikel
  • Verwijzen naar het artikel of naar gelijkaardige artikels
  • Registratie in Wikidata (Qid)
  • Wikipedia Interlanguage links
  • Eerst zoeken, om dubbels te vermijden

Let op voor hoofdletter-gevoeligheid - daarom eerst "zoeken".

Evidenties: Naam van personen, ondernemingen, organisaties -> exacte schrijfwijze

Acroniemen als doorverwijzing (+ homoniemen) b.v. https://nl.wikipedia.org/wiki/VGC

Wikipedia heeft heel goede zoekmachine, gebaseerd op:

Gebruik ook Google search.

Opletten voor:

  • spaties in namen (aaneenschrijven indien nodig)
  • Hoofdletters/kleine letters (Wikipedia is case sensitief)
  • ()-jes (geen overbodige suffix)
  • Overbodige woorden
  • Accenten
  • synoniemen (ev. doorverwijzing maken)
  • Homoniemen -> suffixen en doorverwijspagina

In Engelse wp (disambiguation)

(lokale) varianten (b.v. kerken met zelfde naam: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Catharinakerk)

Nederland/Vlaanderen/België

Ofwel kopje in zelfde artikel, ofwel apart artikel met suffix of prefix

Opsplitsen per plaats, tijd, context:

  • In volgorde van belangrijkheid
  • volgens tijdstip
  • of alfabetisch (indien langere lijst)

b.v. https://nl.wikipedia.org/wiki/Schoolstrijd

(Pensioen, Langetermijnsparen, Sparen)

Overzicht van de structuur van een goed artikel

[edit]
  • Goede titel (kort, eenduidig, duidelijk)
  • Inleiding
  • Secties
  • Paragrafen
  • Tabellen (kunnen heel functioneel en overzichtelijk zijn, kunnen linken bevatten)
  • Foto, logo's, fotogalerij
  • Zie ook
  • Coördinaten, b.v. {{Coor title dms|50|50|18.85|N|4|22|4.51|E|type:landmark}} geeft 50° 50′ 19″ N, 4° 22′ 5″ E
  • Kaarten
  • grafieken
  • Externe linken
  • Publicaties
  • Bibliografie
  • Literatuur
  • Referenties
  • Templates
    • {{Appendix}}
    • {{References}}
    • {{Commonscat}}
    • infobox.
    • Gemeentenlijst template {{Navigatie provincie Vlaams-Brabant}} in w:nl:Ternat (België)
  • Categorieën (via HotCat)
  • Linken: let op hoofdlettergevoelig; geen externe linken in body-text
  • Wanneer een pagina gekend is onder verschillende namen, gebruik een doorverwijzing, b.v. w:nl:Weeswerk
  • Wanneer dubbele/meervoudige paginanamen gebruik een doorverwijspagina

Zoek voorbeelden:

  • Bekijk de layout,
  • copier stukken tekst,
  • copier de code (en pas ze aan).

Plakken in de visuele editor is intelligent... het interpreteert code en structuren, b.v. plakken van URL wordt omgezet naar eenvoudige interne link.

Wanneer aanbrengen van externe link, eerst de omschrijving intikken, dan de externe link.

Goede artikels: w:nl:Wikipedia:Checklist

"Etalage"-artikels = heel goede artikels; kunnen worden gebruikt als voorbeeld (op hoofdpagina)

Hoe veranderingen opsporen

[edit]
  • Recente wijzigingen (eventeel enkel nieuwe artikels)
  • Mijn bijdragen, my uploads
  • Historiek
  • Versies vergelijken (2 versies aanvinken)
    • Verder aanpassen
    • Terugdraaien
    • Bedanken -> vriendelijke manier om iemand aan te moedigen
    • Versie goedkeuren (als gecontroleerd markeren; enkel voor gebruikers met ervaring)
  • Oudste wijziging (originele versie)
  • Talk pages (op artikels, gebruikerspagina's)
  • Volglijsten, notificaties, e-mail
  • Zoeken op prefix, per naamruimte
  • Special pagina's (oudste pagina)

De verwijderlijst

[edit]

Niet alles is goed op Wikipedia... zie templates wiu, NE

Artikels die niet de goede structuur of inhoud hebben kunnen worden verwijderd. Jammer voor de moeite. Enkele voorbeelden:

Je kan in beroep gaan, of vragen dat het artikel naar jouw gebruikersruimte wordt verhuisd.

Tips:

  • maak eerst een artikel als sub-pagina van je gebruikersruimte (click op "kladblok", dan unieke paginanaam invoeren)
  • om te vermijden dat je content verliest, stuur de wiki tekst eerst door naar je eigen e-mail account (edit, alles selecteren, kopiëren, plakken)
  • als het artikel toch wordt verwijderd, vragen om het terug te plaatsen naar je gebruikersruimte

Beschrijven van erfgoed

[edit]
  • Hoofding in andere Wikipedia pagina b.v. van de gemeente.
  • Mogelijks apart onderwerp indien belangrijk genoeg.
  • Foto's opladen. Wiki Loves Heritage 2018 (jaarlijkse fotowedstrijd)
  • Foto's gebruiken: simpele manier of uitgebreide manier, tekst editor of visueel, miniatuur of gallery, of via infoboxen

Externe bronnen

[edit]

Vergeet niet dat (goede) archieven en bibliotheken via internet op afstand kunnen geraadpleegd worden

Referenties

[edit]
  • Gebruik de visuele editor (menu optie: Citeren)
  • Automatisch met URL (metadata), ISBN, DOI
  • Manueel met PDF (jammer)

Zie ook:

Foto's en mediabestanden

[edit]

Vroeger had iedere Wikipedia zijn eigen foto's. Omslachtig, duplicatie, verwarrend. Sinds 2005 is Wikimedia Commons.

Foto's hebben standaard een CC BY-SA licentie, met inbegrip van de beschrijving.

  • Opladen,
  • Bestandsnaam moet uniek zijn
  • Kies een informatieve naam (meestal identiek aan het onderschrift)
  • Liefst geen vreemde lettertekens (accenten vermijden, geen afkappingsteken of andere vreemde tekens),
  • Foto heeft verkeerde naam; dan verzoek om te hernoemen,
  • Aanvraag om foto te roteren,
  • Metadata
    • Omschrijving,
    • Copyright,
    • Gebruik altijd een Category,
    • indien geen risico van privacy: een EXIF geo-tag (GPS coordinaten),
  • Foto's met vrije licentie zoeken met Google Search: Afbeeldingen → Tools → Gebruiksrechten → Gelabeld voor herbruik, inclusief aanpassing

Gelieve toch manueel na te kijken, om zeker te zijn.

Opletten voor wettelijke restricties:

Bekende fotografen:

In Commons Category: gebruik een {{Wikidata Infobox}}

Structured metadata in Wikidata (polyglot -- CC0 licentie)

  • Caption (bijschrift, onderschrift)
  • Depicts (beeld af)

Niet vergeten: ook video, audio en PDF zijn toegelaten.

Foto opladen in maximale resolutie; wordt automatisch naar andere en kleinere formaten geconverteerd

Naamsvermelding

[edit]

Voor vrije licenties is geen explicite toestemming nodig, enkel naamsvermelding.

Gebruik van Wikipedia content op niet-Wikimedia sites:

  • Op andere web sites (mits bronvermelding). Hebben jullie een web-site?
  • Tijdschrift: foto-materiaal.
  • Referenties automatisch aanmaken (Commons)
  • CC BY-SA licentie.
  • Afhankelijk van het medium. Kan ook ev. via een volledige lijst op het einde van de generiek van een film, een Powerpoint-presentatie, of een whitepaper

Voorbeelden:

(onderschrift voor een foto) 

By Geertivp [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], from Wikimedia Commons

of (verkort)

Foto: Geertivp, CC BY-SA, Wikimedia Commons

of

Foto: Geert Van Pamel, CC BY-SA, Wikimedia Commons

Je kan het volgende plakken in je eigen webserver:

<a title="By Ronn [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], from Wikimedia Commons" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikimedia_Conferentie_2016_-_RONN_-_22.jpg"><img width="256" alt="Wikimedia Conferentie 2016 - RONN - 22" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Wikimedia_Conferentie_2016_-_RONN_-_22.jpg/256px-Wikimedia_Conferentie_2016_-_RONN_-_22.jpg"></a>

Voorbeeld:

Opsporen van mogelijk misbruik:

  • Gebruik de Wikimedia Commons uitbreidingen Tineye (specifieker) en GoogleImages (meer hits).

Voorbeelden:

Click op "Gebruik dit bestand"

Opsporen van foto-gebruik via TinEye (Commons uitbreiding)

Technieken van Wikidata

[edit]
Wikidata voor beginners

Ga naar https://www.wikipedia.org

Wikidata laat toe om objecten die wel belangrijk zijn, maar niet encyclopedisch alsnog te documenteren, op een gestructureerde manier.

  • Inventaris, catalogi (identifiers),
  • Naam en beschrijving
  • Eigenschappen (properties),
  • Relaties (statements).

Iedere kleine aanpassing is een nieuwe versie van het object.

Geen hernoeming, want multitaal labels en omschrijving van een uniek (intern) ID.

Geen omschrijving van simpele wijziging; wel voor speciale operaties, zoals samenvoegen.

Moet minstens een "is een" of "subclass" statement hebben. Statements worden automatisch voorgesteld. Je hoeft enkel te clicken...

Voeg altijd een Engelse Label en Omschrijving toe. Dan wordt uw item internationaal bekend, en door anderen vertaald. Engels is de standaardtaal.

Copyright: CC0 omdat data geen copyright heeft, en omdat naamsvermelding niet (praktisch) mogelijk is.

Voorbeelden van linked entities:

België -> Zuidelijke Nederlanden

Wereldwijd zoeken op ISBN:

Reasonator (optie van Wikidata): https://tools.wmflabs.org/reasonator/?q=Q18665876

Bemerk ook het gebruik van QR-codes

Wikidata Query:

Archaïsche taal. Begon als een {{wb}} artikel met een enkele zin. Oorsponkelijk op de verwijderlijst, maar werd toch behouden. Het volstaat dat enkele vrijwilligers zich aan het schrijven zetten.

Zoeken met Wikidata, over alle talen heen...

Tip: maak of zoek een Wikidata item onmiddellijk na het aanmaken van een Wikipedia-artikel.

Principes:

  • uiterst eenvoudig data model (documenteer de wereld in een tabel)
  • Linked Open Data (LOD), triple store, key value pairs, Resource Description Framework (RDF)
  • entity - eigenschap - waarde
  • click en edit + bewaren
  • subject moet gestaan (geen rode linken)
  • niet ACID, "eventual consistent" via constraints
  • polyglot, multilingual

Functionaliteit:

  • Wikipedia language links (2012)
  • omschrijving van Wikipedia artikels (2013)
  • Wikimedia infoboxes (2013)
  • extended data (2014)
  • lexemes (2017)
  • Wikidata Infobox (2018)
  • structured Commons metadata (2018)

Heel veel tools beschikbaar... b.v. Reasonator (uitbreiding)

Wikidata Query om opvragingen te doen.

Hoe is Wikipedia ontstaan?

[edit]

Nu jullie wat meer weten over het hoe, een beetje "vanwaar komt het"?

  • Ontstaan van het internet (1974; TCP/IP) en WWW (1990, 1993).
  • Wiki technieken, eind van de jaren '90 (Perl, PHP)
  • Wikipedia; ontstaan in 2001.
  • De Wikimedia Foundation; opgericht in 2003. De Foundation is eigenaar van de infrastructuur. Maar de inhoud behoort tot de gemeenschap.
  • Hoofdzetel in San Francisco, Californië; een 300-tal werknemers
  • Wikimedia Commons in 2004
  • Wikimedia Nederland; opgericht in 2006.
  • Eerste versie van Wikidata in 2012 (interwiki links, infoboxes, generieke open databank)
  • Wikimedia België; opgericht in 2014.

Wikipedia per taal; vereniging (Chapters) per land. Er zijn ook User groups

Alle wikipedia's: https://stats.wikimedia.org/EN/Sitemap.htm

Voorbeelden van landen met overlappende talengebieden: Engeland, België, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Spanje, Portugal.

Enclaves: Catalonië, Welsh, Luxemburgs

  • (Culturele) conflicten tussen landen en talen + regio's
  • Niet gekend, niet belangrijk?
  • (on)verdraagzaamheid (onevenwicht in talen b.v. Nederland/Vlaanderen ~ 17/6 mio)
  • Andere woorden voor hetzelfde begrip.
  • Onderwerpen mogelijk niet van toepassing in een bepaald land.
  • Iedere taal heeft eigen regels en conventies.
  • Bij sommige Wikipedias moeten aanpassingen eerst goedgekeurd worden vooraleer ze zichtbaar zijn: DE, RU (kan maanden duren)

Lid worden van Wikimedia België: https://be.wikimedia.org/wiki/Be_a_member_of_Wikimedia_Belgium

Verwante verenigingen

[edit]

Kennen jullie de volgende verenigingen?

Sessies

[edit]

Zie ook

[edit]
[edit]
Retrieved from "https://be.wikimedia.org/w/index.php?title=Opleiding_Schrijven_voor_Wikipedia&oldid=17762"