Перайсці да зместу

Кніга Дзімы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Партрэт евангеліста з кнігі Дзімы
Партрэт евангеліста з кнігі Дзімы
Кніга Дзімы. VIII стагоддзе
Матэрыял пергамент
Бібліятэка Трыніці-каледжа[d]
(інв. MS 59)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кніга Дзімы (Дублін, Трыніці-каледж  (руск.), MS.A.IV.23) — ірландскае  (руск.) кішэннае Евангелле VIII стагоддзя, якое паходзіць з абацтва Роскрэй  (руск.), заснаванага Святым Кронанам  (англ.) у графстве Тыперэры  (руск.), Ірландыя.

Акрамя чатырох Евангелляў, паміж Евангеллямі ад Лукі і Іаана, маецца паслядоўнасць для Саборавання  (руск.) і прычашчэння хворых. Ацалелыя ілюмінацыі рукапісу — гэта некалькі сюжэтных ініцыялаў, тры старонкі з партрэтамі евангелістаў  (англ.) і адна старонка з сімвалам евангеліста  (руск.). кішэннае Евангелле  (укр.) — гэта ярка выражаны астраўны  (укр.) фармат, яшчэ адным яркім прыкладам якога з’яўляецца Мулінгская кніга  (англ.).

Усе Евангеллі, акрамя Евангелля ад Іаана «напісаныя па большай частцы хуткім курсіўным шрыфтам  (руск.)», у той час як апошняе «напісанае іншай рукой, акуратным мінускулам  (укр.)»[1]. Яно падпісана пісцом, Дзімам МакНаці, у канцы кожнага з Евангелляў. Гэты Дзіма традыцыйна атаясамліваецца з Дзімам, які пасля быў епіскапам Конара  (англ.), аб якім казаў Папа Ян IV у лісце пра пелагіянства  (руск.) ў 640 годзе. Гэта атаясненне, аднак, не можа быць устойлівым.

Фасад кумдаха Кнігі Дзімы XII стагоддзя.

У XII стагоддзі рукапіс быў заключаны ў багата ўпрыгожаны кумдах або рэлікварый. Адзін яго фасад мае ажурнае  (англ.) ўпрыгажэнне ў паўночным стылі рынгерыке  (укр.). Ёсць якасная рэпрадукцыя 1908 года ў Метраполітэн-музеі ў Нью-Ёрку, якая не выстаўляецца, але мае добрыя ілюстрацыі, даступныя онлайн, у адрозненне ад арыгіналу[2].

Вядомая легенда распавядае, што Кронан папрасіў манаха, званага Дзіма, скапіяваць кнігу, але гэта нібыта павінна было зроблена ў адзін дзень. Дзіма прыступіў да працы над гэтай невыканальнай задачай, і перапісваў пастаянна, без перапынку для ежы. Увесь час, які ён працаваў, сонца не заходзіла. Калі Дзіма скончыў, ён думаў, што праца заняла ўсяго адзін дзень, калі ў рэчаіснасці прайшло сорак. Гэты цуд прыпісваецца Кронану[3].

Зноскі

  1. Hughes, Kathleen, The Church in Early Irish Society, p. 294, 1966, Taylor & Francis/Cornell UP
  2. Купленыя Фондам Роджэрса  (англ.) ў 1908 годзе; New York reproduction
  3. «The Book of Dimma», St. Cronan, Roscrea Архівавана 15 лютага 2015.