Лао Шэ

Лао Шэ
кіт.: 老舍
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Lao She
Дата нараджэння	3 лютага 1899(1899-02-03)[…]
Месца нараджэння	Пекін, імперыя Цын
Дата смерці	24 жніўня 1966(1966-08-24)[…] (67 гадоў)
Месца смерці	Пекін, Кітай
Пахаванне	Рэвалюцыйныя могілкі Бабаашань[d]
Грамадзянства	Кітай
Жонка	Hu Xieqing[d]
Дзеці	Shu Yi[d] і Shu Yu[d]
Альма-матар	Q10868435? Пекінскі педагагічны ўніверсітэт[d]
Месца працы	Школа ўсходазнаўства і афрыканістыкі Лонданскага ўніверсітэта[d] Шаньдунскі ўніверсітэт[d] Лонданскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, выкладчык універсітэта, драматург, пісьменнік навуковай фантастыкі, палітык
Гады творчасці	з 1919
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лао Шэ (老舍, піньінь: Lǎo Shě; сапраўднае імя Шу Цынчунь, Shū Qìngchūn, 舒庆春; 3 лютага 1899 — 24 жніўня 1966) — выбітны кітайскі празаік, драматург, публіцыст, больш вядомы рэалістычнай і сатырычнай прозай); адзін з вядучых майстроў нацыянальнай літаратуры. Маньчжурскага паходжання. «Лао Шэ» нешта накшталт фамільярна вытворнага ад яго імя (літар. «Даўніна Шэ»)

У 1924 годзе з’яжджае ў Англію выкладаць кітайскую славеснасць спачатку ў Лондане, а затым і ў Оксфардзе. У 1926 годзе Лао Шэ публікуе свой першы раман «Філасофія шаноўнага Чжана» у літаратурным часопісе «Сяашо юэбао» («штомесячнік прозы»). У сакавіку 1927 гады ў тым жа часопісе друкуецца наступны раман «Мудрэц сказаў». У маі 1929 — раман «Двое Ма».

У 1929 годзе Лао Шэ з’яжджае з Англіі назад у Кітай, затрымаўшыся па шляху спачатку на тры месяцы ў Парыжы, а затым на паўгады ў Сінгапуры, дзе ён выкладае ў школе для кітайскіх пасяленцаў. У гэты час была напісана аповесць «Дзень нараджэння Сяапо» — апошняя надрукаваная ў часопісе «Сяашо юэбао». У Кітаі Лао Шэ селіцца спачатку ў Пекіне, пераназваным у Бэйпін, затым у мястэчках Цзынань і Ціндао.

У Цзынані Лао Шэ піша раман «Дамінху», так і не выйшаў у свет. У 1932 годзе твор загінуў, калі ў друкарню патрапіла японская бомба.

У 1933 годзе выдаюцца раманы «Развод» і «Запіскі аб каціным горадзе», у 1934 — «Гісторыя Нябеснага Дарунка», у 1936 (часопісная публікацыя) -«Рыкша».

У 1937, пасля японскага ўварвання ў Кітай, Лао Шэ піша шэраг публіцыстычных артыкулаў, дзе заклікае аб’яднаць намаганні для адпору ворагу. Затым пераязджае ва Ухань, дзе ён з групай аднадумцаў арганізуе выпуск часопісаў «Кан дао дзі» («Супраціўляцца да канца») і «Жэньжэнь кань» («Чытанне для ўсіх»). У сакавіку 1938 у Чунцын, часовай сталіцы Кітая, ствараецца «Усекітайскага асацыяцыя работнікаў літаратуры і мастацтва па адпору ворагу» і Лао Шэ займае адзін з галоўных пастоў, каардынуючы і накіроўваючы яе працу. Падчас вайны ім створаны п’еса «Чжан Цзычжун» і раман «Вогненнае пахаванне». Амаль пяць гадоў у Лао Шэ заняў раман «Чатыры пакалення адной сям’і» — спачатку ў Кітаі, а затым і ў ЗША, куды ён паехаў чытаць лекцыі. У ЗША гэты раман выдаваўся ў скарочаным варыянце, пад назвай «Жоўтая бура». У Нью-Ёрку таксама быў напісаны раман «Казачнікі».

13 кастрычнік 1949, праз 13 дзён пасля абвяшчэння Народнай рэспублікі ў Кітаі, Лао Шэ вяртаецца з Сан-Францыска ў Кітай. За наступныя шаснаццаць гадоў ён напісаў мноства п’ес і нарысаў, аповесць, а таксама, пакінуты няскончанай, раман «Пад пурпурнымі сцягамі».

Літаратура

• Баршчэўскі Л. Лао Шэ // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).