Оге Нільс Бор

Оге Нільс Бор
дацк.: Aage Niels Bohr
Дата нараджэння	19 чэрвеня 1922(1922-06-19)[…]
Месца нараджэння	Капенгаген, Данія, Каралеўства Данія
Дата смерці	8 верасня 2009(2009-09-08)[…] (87 гадоў)
Месца смерці	Капенгаген, Сталічная вобласць, Данія, Каралеўства Данія[…]
Месца пахавання	Mariebjerg Cemetery[d]
Грамадзянства	Каралеўства Данія
Бацька	Нільс Бор
Маці	Margrethe Bohr[d]
Жонка	Marietta Soffer[d]
Дзеці	Tomas Bohr[d]
Род дзейнасці	фізік, педагог, вучоны-ядзершчык
Навуковая сфера	ядзерная фізіка
Месца працы	Капенгагенскі ўніверсітэт Лос-Аламаская нацыянальная лабараторыя[d] Nordic Institute for Theoretical Physics[d] Інстытут Нільса Бора
Альма-матар	Капенгагенскі ўніверсітэт Калумбійскі ўніверсітэт (1950)
Навуковы кіраўнік	Нільс Бор
Член у	Леапальдзіна Шведская каралеўская акадэмія навук Папская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША Польская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	прэмія «Атамы для міру»[d] медаль Джона Прайса Ветэрыла[d] (1974) Rutherford Medal and Prize[d] (1972) прэмія Дэні Хайнемана ў галіне матэматычнай фізікі[d] (1960) ганаровы доктар Пекінскага ўніверсітэта[d] (1985) H. C. Ørsted Medal[d] (1970) Ole Rømer Medal[d] (1976)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Оге Нільс Бор (дацк.: Aage Niels Bohr; 19 чэрвеня 1922, Капенгаген, Данія -8 верасня 2009, там жа) — дацкі фізік. Член Дацкай каралеўскай акадэміі навук (1955), шэрагу іншых акадэмій свету. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1975).

Біяграфія

Оге Бор нарадзіўся ў Капенгагене ў сям'і Маргарэт і Нільса Бора, быў іх чацвёртым дзіцем. Сталеючы сярод такіх фізікаў, як Вольфганг Паўлі і Вернер Гейзенберг, ён таксама пачаў захапляцца фізікай. У 1940 годзе, праз некалькі месяцаў пасля акупацыі Даніі, Оге Бор паступіў у Капенгагенскі ўніверсітэт і неўзабаве пачаў асіставаць бацьку пры напісанні артыкулаў і лістоў. У кастрычніку 1943 года сіламі Супраціву быў перапраўлены разам з бацькам на лодцы ў Швецыю, а адтуль на бамбавіку ў Англію. Як асістэнт Нільса Бора, удзельнічаў у працы над атамным праектам, у 1944-1945 з'яўляўся супрацоўнікам Лос-Аламаскай нацыянальнай лабараторыі.

У жніўні 1945 Оге Бор вярнуўся ў Данію і працягнуў навучанне, праз год атрымаўшы ступень магістра. У 1946 ён стаў супрацоўнікам Інстытута тэарэтычнай фізікі (Інстытут Нільса Бора), праходзіў стажыроўку ў Прынстанскім і Калумбійскім універсітэтах (з студзеня 1949 года па жнівень, 1950, пад кіраўніцтвам Ісідара Рабі). Там ён пазнаёміўся з Джэймсам Рэйнуотэрам і Бэнам Мотэльсанам, з якім працягнуў супрацоўніцтва па вяртанні ў Капенгаген. Іх сумесная праца дазволіла развіць у пачатку 1950-х гадоў так званую калектыўную (абагульненую) мадэль ядра. У 1958 разам Д. Пайнсам яны прапанавалі так званую звышцякучую мадэль ядра, разгледзеўшы магчымасць існавання звышцякучасці адронаў ў ядрах. У далейшым Бор і Мотэльсан працавалі над абагульненнем ведаў аб структуры ядра ў выглядзе манаграфіі, першы том якой «адначасткавы рух» выйшаў ў 1969, другі том - «Дэфармацыі ядра» - ў 1975. Праца Оге Бора ў галіне тэорыі ядра паслужыла падставай для ўручэння Нобелеўскай прэміі па фізіцы за 1975 «за адкрыццё ўзаемасувязі паміж калектыўным рухам і рухам асобнай часціцы ў атамным ядры і развіццё тэорыі будовы атамнага ядра, якая базуецца на гэтай ўзаемасувязі» (сумесна з Мотэльсанам і Рэйнуотэрам).

Адначасова з працай у Інстытуце Оге Бор выкладаў у Капенгагенскім універсітэце, з 1956 - у званні прафесара. Пасля смерці Нільса Бора ў 1962 годзе ўзначаліў Інстытут і быў яго дырэктарам да 1970. З 1957 Оге Бор уваходзіў у кіраўніцтва Інстытута тэарэтычнай атамнай фізікі (Nordisk Institut for Teoretisk Atomfysik), у 1975-1981 з'яўляўся яго дырэктарам. У апошнія гады жыцця ён сканцэнтраваўся на выкладчыцкай дзейнасці.У 1950 Оге Бор ажаніўся з Марыетай Софер, ад якой меў чатырох дзяцей. Пасля яе смерці ён ажаніўся ў другі раз (ў 1981) з Бентай Меер Шарф.