Салетравая вайна
Салетравая вайна | |||
---|---|---|---|
| |||
Дата | 14 лютага 1879 – 20 кастрычніка 1883 | ||
Месца | Ціхаакіянскае ўзбярэжжа Балівіі і Перу | ||
Вынік | Перамога Чылі, Балівія страчвае выхад да акіяна | ||
Праціўнікі | |||
|
|||
Камандуючыя | |||
Страты | |||
|
|||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Сале́травая вайна́, вядомая таксама як Ціхаакіянская вайна (ісп.: Guerra del Pacifico) — вайна, якую Чылі вяла паміж 1879 і 1883 годам супраць Балівіі і Перу, была вайной за ўплыў на землях Антафагаста (Antofagasta), што сёння адміністрацыйна адносяцца да чылійскай правінцыі Атакама. Прычынай канфлікту стала галоўнае багацце рэгіёну — незвычайна вялікія залежы нітратаў.
Чылійскія прадпрыемствы пачалі здабычу нітратаў, што ў 1873 годзе дало падставу Перу і Балівіі да ўтварэння патаемнага альянсу з мэтай авалодання чылійскімі прадпрыемствамі. Па пагадненню 1874 года Чылі гарантавала Балівіі кантроль над спрэчнымі тэрыторыямі, але пры ўмове, што чылійскія кампаніі на 25 год вызваляюцца ад падаткаў.
Нягледзячы на пагадненні, у 1878 годзе прэзідэнт Балівіі Ілар'ён Даза (Hilarión Daza) запатрабаваў падаткі ад прадпрыемстваў, датуючы іх яшчэ 1874 годам. Гэта было правакацыяй на інтэрвенцыю, якая ў сваю чаргу знішчала сілу дзеяння пагадненняў па рубяжах. Салетравая вайна скончылася для Чылі значнымі тэрытарыяльнымі пашырэннямі на поўдні. Паміж Чылі і Перу было падпісана Анконскае пагадненне, па якому гарады Арыка (Arica) і Такна (Tacna) заставаліся часова пад чылійскім кантролем. Толькі ў 1929 годзе Такна быў аддадзены Перу, Арыка так і застаўся ў Чылі. Балівія страціла выхад у Пацыфіку і таксама шматлікія тэрыторыі пустыні Атакама, што было прызнана Балівіяй у пагадненні 1904 года. Але Балівія і па сённяшні дзень патрабуе ад Чылі свабодны выхад да Ціхага акіяну.