Шышкападобнае цела
| Шышкападобнае цела | |
|---|---|
 Дыяграма гіпофіза і шышкапабоднага цела ў мозгу | |
| Лацінская назва | corpus pineale, epiphysis cerebri |
| Кровазабеспячэнне | superior cerebellar artery |
| Прэкурсор | Neural Ectoderm, Roof of Diencephalon |
| Каталогі | MeSH?—Gray? |
Эпіфіз, пінеальная жалеза, ці шышкападобнае цела (corpus pineale, epiphysis cerebri) — невялікі орган, які выконвае эндакрынную функцыю, лічыцца складовай часткай фотаэндакрыннай сістэмы; прымацаваны ланцужкамі да абодвух зрокавых бугроў прамежкавага мозга. Няпарная ўтварэнні шаравата-чырвонага колеру, размешчанае ў цэнтры мозга паміж паўшар'ямі ў месцы міжталамічнага зрашчэнні. Звонку эпіфіз пакрыты злучальнатканкавай капсулай, ад якой унутр залозы адыходзяць трабекулы, якія падзяляюць яе на долькі. Выпрацоўвае гармоны мелатанін, сератанін і адрэнагламерулатрапін.
Анатамічна належыць да надталамічнай вобласці, ці эпіталамуса. Эпіфіз адносіцца да дыфузнай эндакрыннай сістэмы[1], аднак часта яго завуць залозай унутранай сакрэцыі (прыпісваючы яго прыналежнасць да гландулярнай эндакрыннай сістэмы). На падставе марфалагічных прыкмет эпіфіз прылічваюць да органаў, размешчаным па-за мяжамі гематаэнцэфалічнага бар'ера.
Функцыі эпіфіза
[правіць | правіць зыходнік]Дагэтуль функцыянальная значнасць эпіфіза для чалавека недастаткова вывучана. Сакраторныя клеткі эпіфіза вылучаюць у кроў гармон мелатанін, сінтэзаваны з сератаніну, які ўдзельнічае ў сінхранізацыі цыркадных рытмаў (біярытмы «сон — няспанне») і, магчыма, уплывае на ўсе гіпаталама-гіпафізарныя гармоны, а таксама імунную сістэму. Адрэнагламерулатрапін (Farell 1959) стымулюе выпрацоўку альдастэрону, біясінтэз ажыццяўляецца шляхам аднаўлення сератаніну.
Да вядомых агульных функцый эпіфіза адносяць:
- тармажэнне вылучэння гармонаў росту;
- тармажэнне палавога развіцця і палавых паводзін;
- тармажэнне развіцця пухлін.
- уплыў на палавое развіццё і сексуальныя паводзіны. У дзяцей эпіфіз мае большыя памеры, чым у дарослых; па дасягненні палавой сталасці выпрацоўка мелатаніну памяншаецца.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
- ↑ Фундаментальная и клиническая физиология / Под ред. А. Г. Камкина и А. А. Каменского. — М.: «Академия», 2004.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Сапин М. Р., Билич Г. Л. Анатомия человека: учебник в 3 т. — М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008. — Т.2. — 496 с. ISBN 978-5-9704-0602-1 (т.2)