Violina

Violina Gusle (arhaizam)
Violina
Klasifikacija	Žičani instrument (gudački instrument)
Raspon tonova
Srodni instrumenti	Ostali gudački instrumenti
Muzičari	Antonio Vivaldi Wolfgang Amadeus Mozart Niccolò Paganini Johann Sebastian Bach Joseph Haydn Anne-Sophie Mutter Stephane Grapelli (jazz) Roby Lakatos (romska muzika)
Graditelji	Porodica Guarneri Porodica Amati Antonio Stradivari

Violina je gudački instrument sa četiri žice, i od svih gudačkih instrumenata proizvodi najviše tonove i najmanjih je dimenzija. Sastoji se od trupa (kutije za rezonancije) dugačkog oko 35 cm pljosnatog i izvijenog oblika sa ispupčenim dnom. Trup je prekriven tankim pokrovcem od smrekovine, dok se dno i obod izrađuju od javora. Na pokrovcu (glasnjači) simetrično su urezana dva kosa otvora u obliku slova f, radi širenja zvučnih talasa iz rezonantne kutije. Na gornjem dijelu trupa ugrađen je vrat dužine oko 15 cm, koji se završava sa glavom, u koju su usađene 4 čivije za zatezanje žica. Ranije su se koristile žice od sušenih crijeva, dok su danas u upotrebi čelične žice. Ton na violini proizvodi se prevlačenjem gudala preko žica. Gudalo se razvilo iz "luka" i napravljeno je od oko 75 cm dugog štapića, od elastičnog tvrdog drveta, u koji je utaknut snop konjske strune koji se posebnom žabicom zateže. Da bi trenje o žice bilo što veće, strune se premazuju posebnom vrstom smole (kalafonijumom). Riječ violina dolazi od latinske riječi vitula što označava žičani instrument.

Historija

Violina je nastala u sjevernoj Italiji u ranom 16. vijeku. Prvi graditelji violina vjerovatno su spojili elemente tri tada raširena instrumenta: rebek koji je bio u upotrebi od 10. vijeka (nastao od arapskog muzičkog instrumenta zvanog rabab), renesansne gusle i lira da braccio. Jedan od najranijih detaljnih opisa tog muzičkog instrumenta, uključujući i njegovo ugađanje je Jambe de Ferov Epitome musical, objavljen u Lyonu 1556. godine. Do tada se violina već bila počela širiti Evropom. Najstariju dokumentiranu violinu sa četiri žice nalik današnjoj, izgradio je 1555. godine Andrea Amati. Druge violine koje se spominju ranije imale su samo tri žice. Postala je omiljeni muzički instrument među uličnim sviračima i plemstvom, što pokazuje i činjenica da je francuski kralj Karlo IX 1560. godine od Amatija naručio 24 violine. Iz toga kompleta je i najstarija očuvana violina poznata kao "Karlo IX", proizvedena u Cremoni oko 1560. godine. Violina "Mesija" ili "Le Messie" (poznata i kao "Salabue" koju je proizveo Antonio Stradivari 1716. godine. Nikada nije korištena i još uvijek je u očuvanom stanju. Danas se nalazi u muzeju Ashmolean u Oxfordu.

Poznati violinisti

• Niccolò Paganini (1782–1840)
• Pablo de Sarasate (1844–1908)
• Jan Kubelik (1880–1940)
• Yehudi Menuhin (1916–1999)
• Itzhak Perlman (1945–)
• Maksim Vengerov (1974–)

Jedna od visokoškolskih institucija gdje se studira sviranje ovog, kao i mnogih drugih instrumenata jest Muzička akademija u Sarajevu.

Bh. violinisti

• Asim Delibegović
• Melika Hadžić
• Radoslava Medle
• Saša Olenjuk
• Faruk Sijarić
• Violeta Smajlović

Vanjski linkovi

• "http://www.corilon.com/shop/en/info/violins.html" The violin: How to select a violin, its provenance and value (en)
• Trag u prostoru: Graditelji violina, RTS Kulturno - umjetnički program - Zvanični kanal
• Graditelj violina i sarajevska filharmonija u Novom Pazaru, RTS emisija Građanin - Zvanični kanal