Hassan Nasrallah
| Hassan Nasrallah | |
|---|---|
 Nasrallah 2019. | |
| Vrijeme na dužnosti 16. februar 1992 – 27. septembar 2024. | |
| Prethodnik | Abbas al-Musawi |
| Lični podaci | |
| Rođenje | 31. august 1960. Bourj Hammoud, Liban |
| Smrt | 27. septembar 2024 (64 godine) Bejrut, Liban |
| Politička stranka | Hezbollah |
Hassan Nasrallah (arapski: حسن نصر الله) bio je libanski imam i politički vođa koji je služio kao treći generalni sekretar Hezbollaha, naslijedivši Abbasa al-Musasa, koga su ubile Izraelske odbrambene snage u februaru 1992.[1][2]
Rani život i obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Rođen je kao deveto od desetero djece u šiitskoj porodici u Bourj Hammoudu, okrug Matn (istočno predgrađe Bejruta), 31. augusta 1960.[1] Njegov otac, Abdul Karim Nasrallah, rođen je u Bazouriehu, selu u Jabal Amelu koje se nalazi u blizini Tira i radio je kao prodavac voća i povrća. Iako njegova porodica nije bila posebno religiozna, Hasan je bio zainteresovan za teološke studije. Pohađao je školu al-Najah, a kasnije i javnu školu u pretežno kršćanskoj četvrti Sin el Fil Bejrut.
Godine 1975. Libanski građanski rat primorao je porodicu, uključujući Nasrallaha koji je tada imao 15 godina, da se presele u dom svojih predaka u Bazouriehu, gdje je završio svoje srednje obrazovanje u javnoj školi u Souru (Tir). Tamo je pohađao srednju školu i nakratko se pridružio Pokretu Amal, libanonskoj šiitskoj političkoj grupi.[1]
Studirao je u šiitskom sjemeništu u gradu Baalbeku u dolini Beqaa. Škola je slijedila učenja ajatolaha Mohammada Baqira al-Sadra, rođenog u Iraku, koji je osnovao pokret Dawa u Nadžafu, u Iraku, početkom 1960-ih.[3]
1976, sa šesnaest godina, otputovao je u Irak gdje je primljen u sjemenište ajatolaha al-Sadra u Nadžafu. Za Al-Sadra se kaže da je prepoznao Nasralahove kvalitete i navodi se da je rekao: "U tebi osjećam aromu vodstva; ti si jedan od Ensarija [sljedbenika] Mehdija...". Nasrallah je protjeran iz Iraka, zajedno sa desetinama drugih libanonskih studenata, 1978. Al-Sadr je bio zatvoren, mučen i brutalno ubijen.[4] Nasrallah je bio primoran da se vrati u Liban 1979, kada je završio prvi dio svjih studija, pošto je Sadam Husein protjerivao mnoge šiite, uključujući Ruholaha Homeinija (ajatolaha Homeinija) i Abasa Musavija.[5] Vrativši se u Liban, studirao je i predavao u školi Amalinog vođe Abbasa al-Musawija, kasnije je izabran za Amalinog političkog delegata u Beqaau, čime je postao član centralne političke kancelarije. Otprilike u isto vrijeme, 1980, Sadam Husein je pogubio Sadra.
Rukovodstvo Hezbollaha
[uredi | uredi izvor]Nasrallah je postao vođa Hezbollaha nakon što su Izraelci 1992. ubili prethodnog vođu Musavija.[1] Za vrijeme njegovog vođstva, Hezbollah je nabavio rakete većeg dometa, što im je omogućilo da napadnu sjeverni Izrael uprkos izraelskoj okupaciji južnog Libana. Izrael je 1993. izveo operaciju "Odgovornost". Mnogo libanske infrastrukture je uništeno tokom operacije, za koju je Izrael tvrdio da je bila uspješna. Na kraju je postignut sporazum kojim je Izrael prekinuo svoje napade u Libanu, a Hezbollah se složio da zaustavi napade na sjeverni Izrael.
Međutim, nakon kratke pauze, neprijateljstva su nastavljena. Izrael je 1996. pokrenuo operaciju "Grožđe gnjeva", blokirajući važne libanonske lučke gradove i bombardujući sirijsku vojnu bazu. Nakon 16 dana izraelskih napada u Libanu, dogovoreno je izraelsko-libansko sporazum o prekidu vatre. Hezbollah je ponovo pristao da zaustavi raketne napade u zamjenu da Izrael zaustavi svoje napade. Međutim, kao i 1993, mir nije dugo trajao.
U Izraelu se sve više raspravljalo o tome da li prisustvo izraelskih snaga u južnom Libanu djeluje, jer je bilo jasno da 'bezbjednosna zona' ne može zaustaviti rakete Hezbollaha da dopru do Izraela. Nakon velikih izraelskih gubitaka u južnom Libanu, neki izraelski političari su tvrdili da će se sukob okončati samo ako se Izrael povuče iz Libana. godine 2000. Ehud Barak je konačno povukao izraelske snage iz Libana. Nakon izraelskog povlačenja, vojsku Južnog Libana, koju je podržavao Izrael, brzo je pregazio Hezbollah. Neki članovi SLA pobjegli su u Izrael, ali ih je Hezbollah zarobio. Ovaj uspjeh protiv Izraela uveliko je povećao popularnost Hezbollaha u Libanu i islamskom svijetu.[1]
Shodno tome, Nasrallah je u Libanu i arapskom svijetu smatran zaslužnim za okončanje izraelske okupacije južnog Libana, nešto što je uveliko ojačalo politički položaj stranke u Libanu.[6]
Odigrao je veliku ulogu u složenom sporazumu o razmjeni zatvorenika između Izraela i Hezbollaha 2004, što je rezultiralo oslobađanjem stotina palestinskih i libanskih zatvorenika, a mnogi ljudski ostaci, uključujući i onaj njegovog sina, vraćeni su u Liban. Sporazum je u arapskom svijetu opisan kao veličanstvena pobjeda Hezbollaha, a lično je pohvaljen za postizanje ovih uspjeha.[7]
Decembarski članak u londonskom Asharq Al-Awsatu navodi da je komanda nad vojnim krilom organizacije prebačena sa Nasrallaha na njegovog zamjenika Na'ima Qasima u augustu 2007.[8] Hezbollah je odbacio ovu sugestiju, proglasivši to pokušajem da se "oslabi popularnost" pokreta.[9]
U oktobru 2008, Hashim Safi Al Din, njegov rođak, određen je da naslijedi Nasrallaha na mjestu generalnog sekretara Hezbollaha.[10]
Široko rasprostranjeni protesti u Libanu u oktobru 2019. zbog produbljivanja finansijske i ekonomske krize izvršili su pritisak na vladine lidere da podnesu ostavke, uključujući i samog Nasrallaha.[11]
Za vrijeme njegovog mandata, Evropska unija, Sjedinjene Američke Države i druge države proglasile su Hezbollah terorističkom organizacijom, bilo u cijelosti ili djelimično. Rusija odbacuje tvrdnje da je Hezbollah teroristička organizacija i smatra je legitimnom društveno-političkom organizacijom.[12] Kina ostaje neutralna i održava kontakte sa Hezbollahom.[13][14]
Smrt
[uredi | uredi izvor]Ubijen je u izraelskom zračnom napadu na sjedište Hezbollaha u Bejrutu 27. septembra 2024.[15]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c d e "Profile: Sayed Hassan Nasrallah". Al Jazeera. 17. 7. 2000. Arhivirano s originala, 13. 9. 2020. Pristupljeno 22. 4. 2013.
- ^ "Hezbollah". Vijeće za vanjske odnose. Arhivirano s originala, 28. 3. 2016. Pristupljeno 19. 3. 2018.
- ^ O'Dwyer, Thomas (2000). Hizbullah's ruthless realist. Violence and Terrorism. Dushkin/McGraw-Hill. str. 70. ISBN 0-07-031072-6. Arhivirano s originala, 27. 6. 2009. Pristupljeno 27. 5. 2007. -"He has lived up to our initial assessment," said an Israeli intelligence source. "He is tough, but more intellectual in a broader sense than Musawi. But he has steered close to Musawi's line and kept good relations with Amal, the Syrians, and [Iran]." The source said Nasrallah has kept an eye on making Hezbollah a legitimate political force as well as a military one.
- ^ Hirst, David (2010). Beware of Small States: Lebanon, Battleground of the Middle East. Faber and Faber. str. 244. ISBN 978-0-571-23741-8.
- ^ Ehteshami, Anoushiravan and Raymond A. Hinnebusch, Syria and Iran - Middle Powers in a Penetrated Regional System, Routledge (1997), str. 140
- ^ Telhami, Shibley (30. 7. 2006). "Hezbollah's Popularity Exposes al-Qaeda's Failure to Win the Hearts". Brookings Institution. Arhivirano s originala, 26. 10. 2023. Pristupljeno 26. 10. 2023.
- ^ Kamel, Kareem M. (4. 3. 2004). "Hizbullah, Vanguard and liberator". IslamOnline. Arhivirano s originala, 15. 7. 2006. Pristupljeno 9. 8. 2006.
- ^ Nahmias, Roee (13. 12. 2007). "Report: Nasrallah replaced as head of Hizbullah military wing". Ynetnews (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 1. 9. 2019. Pristupljeno 26. 10. 2023.
- ^ Resistance dismisses 'rumors' of high-level shakeup Arhivirano 5. 1. 2007. na Wayback Machine. The Daily Star (Lebanon). Pristupljeno 8. 12. 2011
- ^ Cohen, Dudi (13. 10. 2008). "Nasrallah replacement chosen". Ynetnews. Arhivirano s originala, 30. 6. 2019. Pristupljeno 7. 2. 2013.
- ^ Joffre, Tzvi (20. 10. 2019). "Lebanon shaken by third day of protests with some denouncing Hezbollah". The Jerusalem Post (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 13. 8. 2020. Pristupljeno 26. 10. 2023.
- ^ "Russia says Hezbollah, Hamas not terror groups". The Times of Israel (jezik: engleski). 16. 11. 2015. Arhivirano s originala, 27. 5. 2020. Pristupljeno 26. 10. 2023.
- ^ Burke, Robert A. (31. 10. 2017). Counter-Terrorism for Emergency Responders (jezik: engleski). CRC Press. ISBN 978-1-351-64852-3. Arhivirano s originala, 26. 10. 2023. Pristupljeno 8. 4. 2021.
- ^ Nashabe, Omar (4. 5. 2012). "China's Ambassador in Lebanon: Hezbollah Arms a Trade Matter". Al Akhbar. Arhivirano s originala, 30. 1. 2017.
- ^ "Izrael u pripravnosti nakon ubojstva vođe Hezbolaha". HRT. 28. 9. 2024. Pristupljeno 28. 9. 2024.