Jaromil Jireš
Jaromil Jireš | |
|---|---|
| Rođenje | 10. decembar 1935. |
| Smrt | 24. oktobar 2001 (65 godina) |
| Zanimanje | režiser, scenarist |
| Djeca | Dvoje |
Jaromil Jireš (10. decembar 1935 – 24. oktobar 2001) bio je češki režiser i scenarista, koji se smatra rodonačelnikom čehoslovačkog novog talasa.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je u Bratislavi 10. decembra 1935. godine. Diplomirao je režiju i fotografiju u poznatoj praškoj, filmskoj školi FAMU. Radio je u pozorištu Laterna magika u periodu od 1960. do 1962. godine. Nakon nekoliko kratkih filmova režirao je svoj prvi dugometražni film "Krik" 1964. godine. Film je prikazan na Filmskom festivalu u Kanu i nerijetko se opisuje kao prvi film čehoslovačkog novog talasa, filmskog pokreta koji je prepoznatljiv po crnom humoru, naturščicima i improvizovanim dijalozima. Potom je sarađivao na snimanju omnibus filma "Biseri na dnu" zasnovanog na pričama Bohumila Hrabala.[1]
U periodu kratke liberalizacije tokom Praškog proljeća snimio je ostvarenje "Šala "(1968), otvorenu kritiku komunističkog sistema, zasnovanu na romanu Milana Kundere. Nakon Sovjetske invazije na Čehoslovačku iste godine "Šala" je ubrzo zabranjena. Naredne godine snimio je "Valeriju i nedelju čuda", nadrealistički film o seksualnom sazrijevanju.[1] Tokom 1970-ih i 1980-ih mahom je snimao za televiziju, ali je snimio i dugometražne filmove: "Mladić i Mobi Dik" (1979), "Nepotpuno pomračenje" (1982) i "Lavirint" (1991). Umro je 24. oktobra 2001. godine u Pragu.
Bio je oženjen i imao je dvoje djece.[2]
Odabrana filmografija
[uredi | uredi izvor]| Filmovi koje je režirao Jaromil Jireš | |||
|---|---|---|---|
| God. | Naziv | Originalni naziv | Vrsta |
| 1958. | Groznica | Horečka | kratki dokumentarac |
| 1959. | Stric | Strejda | kratkometražni |
| 1960. | Stope | Stopy | |
| 1962. | Don Spaghetti | Don Spagát | |
| 1964. | Krik | Křik | |
| 1965. | Biseri na dnu (segment Romansa) | Perličky na dně | |
| 1968. | Šala | Žert | |
| 1970. | Valerija i nedelja čuda | Valerie a týden divů | |
| 1972. | ...i pozdravi lastavice | ...a pozdravuji vlastovky | |
| 1976. | Ostrvo srebrnog kioska | Ostrov stříbrných volavek | televizijski film |
| 1977. | Ploče nad velikim Malikovim | Talíře nad Velkým Malíkovem | |
| 1979. | Mladić i Mobi Dik | Mladý muž a bílá velryba | |
| 1981. | Opera u vinogradu | Opera ve vinici | |
| 1982. | Nepotpuno pomračenje | Neúplné zatmení | |
| 1991. | Lavirint | Labyrinth | |
| 1994. | Učitelj plesa | Učitel tance | |
| 1999. | Dvostruka uloga | Dvojrole | |
Refernce
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Fairy-tale films beyond Disney : international perspectives. Jack Zipes, Pauline Greenhill, Kendra Magnus-Johnston. New York, NY. 2016. ISBN 978-1-134-62813-1. OCLC 921887921.CS1 održavanje: others (link)
- ^ "Obituary: Jaromil Jires". the Guardian (jezik: engleski). 20. 11. 2001. Pristupljeno 20. 5. 2021.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Jireš/ Jaromil Jireš na IMDb-ju
