Idi na sadržaj

Mikropaleontologija

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Presjeci numulita u uzorku poliranih stijena
Coccolithophoridae pod elektronskim mikroskopom
Uzorak fosilnog polenovog zrna pod elektronskim mikroskopom (Aquilapollenites attenuatus, iz gornje krede, Sjedinjene Države)

Mikropaleontologija je paleontološka nauka koja je uglavnom proučava fosile koji pripadaju mikroorganizmima. Takvi su načešće bakterije archaea, protisti i gljive, ali oni se takođe proučavaju i mikrofosilni ostaci biljaka i životinja, kao što palinologija proučava polen i spore ili zube mikromamalija, inače u okviru paleobotanike i paleozoologije.

Njegovo izdvajanje kao specijalne paleontologije nastalo zbog tehničkih, praktičnih i primijenjenih razloga, jer su naučna načela ista. Praktična vrijednost mikrofosila u raznim područjima historijske i ekonomske geologije dolazi iz njihove male veličine, obilja i široke geografske rasprostranjenosti u sedimentima svih dobnih skupina i u gotovo svim medijima, morskim i kontinentalnim.

Mikrofosili

[uredi | uredi izvor]

Većina mikrofosila pripadala je jednoćelijskim organizmima (prokariotima) (bakterijama, cijanobakterijama) i skupinama integriranim u Protista, obje najprimitivnije skupine. Tu su i bičari, a najviše su se razvijale: rizarije, aktinopodi i cilijate. Međutim, unutar skupa mikrofosila također su uključeni višećelijski organizmi ili mikroskopski ostaci makroskopskih oblika. To je zbog toga što općenito mikropaleontolog teži proučavanju i smatra mikrofosilima sve one ostatke organizama koji se nalaze u njihovim pripravcima. Dakle, to je nauka studija o:

  • Ostacima organizama čija je veličina obično toliko mala da se bez upotrebe mikroskopa ne može obaviti, ne samo njihova naučna identifikacija, već čak i određivanje prisutnosti ili odsutnosti. Unutar njih su prokarioti (carstvo Monera , danas domeni Archaea i Bacteria), jednoćelijski eukarioti (foraminifera, radiolarije, tintinidi, silikoflagelatne diatomeje, dinoflagelate i drugi ), kao i određeni taksoni višećelijskih eukariota koje, mada su uglavnom predstavljeni organizmima makroskopske veličine, postoje manje sistematske grupe vrsta mikroskopske veličine, naročito beskičmenjaci (sitni rakovi, Bryozoa, tentakulitidi, pteropodidae, itd.).
  • Izoliranim dijelovima makroorganizama čije se uključivanje u mikropaleontologiju može činiti problematičnim, jer su to često dijelovi većih organizama koji su podvrgnuti proučavanju paleobotanike (polen i spore, fragmenti karbonatnih algi itd.). Uključena je i paleontologija beskičmenjaka (anelidne izlučevine, krinoidni artefakti, kopitaste radiolarije itd.) i kičmenjaka (ihtioliti, skeletni dijelovi mikromamifera, koodonti itd.).

Mikrofosili obično ne prelaze milimetar. Međutim, neke skupine čije je proučavanje normalno u sferi mikropaleontologije mogu dostići i takve dimenzije da se njihova prisutnost u stijenama može odrediti golim okom i moguće je obviti preliminarnu identifikaciju ručnim lupom (na primjer, bentoski makromorfi poput Numulita, Operculina, Discocyclina itd. Neki današnji Cycloclypeus mogu dostići promjere i do 10 cm. Nanofosili se obično nazivaju oni koji su manji od 20 µm. Pored toga, bakterijski mikrofosili, koji su obično manje od 2 μm, nazvaju su pikofosilima.

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Bibliografija

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]