Opsada Beča 1683.
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Bitka kod Beča | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Datum | 12. septembra 1683. | ||
| Lokacija | Beč, Austrija | ||
| Ishod | Pobjeda Svete lige | ||
| Sukobljene strane | |||
| |||
| Komandanti | |||
| |||
| Vojne jedinice | |||
| |||
| Žrtve | |||
| |||
Bitka kod Beča, 1683. (u turskim izvorima, İkinci Viyana Kuşatması, "Druga bitka kod Beča," da bi se tako razlikovala od "prve bitke," koja je u stvari bila Opsada Beča, iz 1529.); prvi veliki vojni sukob između Habzburškog i Osmanskog Carstva, sa dalekosežnim posljedicama. Opsada Beča je započela 14. jula 1683, dok se odlučujuća bitka povela 12. septembra 1683, u kojoj je osmanlijska vojska poražena na Vratima Beča.
Bitku je vodilo Sveto Rimsko Carstvo (predvođeno Habsburškom monarhijom i Poljsko-litvanskom komonveltom, obe pod komandom poljskog kralja Jana III. Sobieskog) protiv Osmanlija i njihovih vazalnih i tributskih država. Bitka je obilježila prvi put da Komonvelt i Sveto Rimsko Carstvo vojno sarađuju protiv Osmanlija, i često se smatra prekretnicom u istoriji, nakon koje su "Turci Osmani prestali da budu prijetnja krišćanskom svijetu". U ratu koji je uslijedio do 1699, Osmanlije su izgubile gotovo cijelu Ugarsku, koja je pripala caru Svetog Rimskog Carstva Leopoldu I.[1]
Bitku su dobile udružene snage Svetog Rimskog Carstva i Poljsko-litvanske unije, potonje koje su predstavljale samo snage krune Kraljevine Poljske (marš litvanske vojske je odgođen, a do Beča su stigle nakon što je bio oslobođen). Bečki garnizon predvodio je Feldzeugmeister Carske vojske (Svetog Rimskog Carstva) Ernst Rüdiger Graf von Starhemberg, austrijski podanik Svetog Rimskog Carstva Leopolda I. Sveukupnu komandu imao je viši vođa, kralj Poljske, Jan III Sobieski , koji je predvodio snage za pomoć.
Suprotstavljene vojne snage bile su snage Osmanskog Carstva i njegovih vazalnih država, kojima je komandovao veliki vezir Merzifonlu Kara Mustafa-paša. Osmanlijska vojska brojala je otprilike 90.000[2] do 300.000 ljudi (prema dokumentima o borbenom poretku pronađenim u Kara Mustafinom šatoru, početna snaga na početku kampanje bila je 170.000 ljudi). Oni su započeli opsadu 14. jula 1683. Osmanlijske snage su se, između ostalih jedinica, sastojale od 60 orta janjičara (12.000 ljudi na papiru) sa osmatračkom vojskom od oko 70.000 ljudi koja je nadgledala selo.[3] Odlučujuća bitka odigrala se 12. septembra, po dolasku ujedinjene humanitarne vojske.
Povijesničari smatraju da je ta bitka označila prekretnicu u otomansko-habzburškim ratovima, 300-godišnjoj borbi između Svetog Rimskog i Osmanskog Carstva. Tokom 16 godina nakon bitke, austrijski Habsburgovci su se postepeno oporavili i dominirali nad južnom Mađarskom i Transilvanijom, koja je u velikoj mjeri očišćena od osmanlijkih snaga. Bitka je poznata po tome što je uključivala najveći poznati konjički juriš (koji su činili uglavnom poljski husari) u povijesti.
Ova bitka je označila prekretnicu u 300-godišnjoj borbi između kraljevstava Srednje Evrope i Osmanskog Carstva. Tokom 16 godina poslije bitke, austrijski Habzburgovci i njihovi saveznici su postepeno povratili i uspostavili svoju dominaciju u južnoj Mađarskoj i Transilvaniji, čisteći ove oblasti od turskih snaga i eventualnog turskog stanovništva.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Leitsch, Walter (1983). "1683: The Siege of Vienna | History Today". www.historytoday.com. Pristupljeno 4. 2. 2023.
- ^ Encyclopedia of the Ottoman Empire (jezik: engleski). Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters. New York, NY: Facts On File. 2009. str. 584. ISBN 978-1-4381-1025-7. OCLC 435911915.CS1 održavanje: datum i godina (link) CS1 održavanje: others (link)
- ^ Harbottle, Thomas Benfield; Bruce, George (1981). Harbottle's Dictionary of battles. Internet Archive. New York : Van Nostrand Reinhold. ISBN 978-0-442-22336-6.
