Шарлотта Кристина София Брауншвейг-Вольфенбюттелан

Шарлотта Кристина София Брауншвейг-Вольфенбюттелан
нем. Charlotte Christine von Braunschweig-Wolfenbüttel
Дин	Лютераналла
Йина терахь	1694 шеран 29 август({{padleft:1694|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})
Йина меттиг	Вольфенбюттелан резиденци
Кхелхина терахь	1715 шеран 1 ноябрь({{padleft:1715|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:1|2|0}}) (21 шо)
Кхелхина меттиг	Петарбух
ДӀайоьллина	Петропавловски килс
Тайпа	ВельфгӀар
Йича тиллина цӀе	нем. Charlotte Christine Sophie von Braunschweig-Wolfenbüttel
Да	Людвиг Рудольф Брауншвейг-Вольфенбюттелан
Нана	Кристина Луиза Эттингенан
Майра	Алексей Петрович
Бераш	Пётр II, Наталья Алексеевна
Динлелор	Лютераналла
СовгӀаташ
Викиларми чохь медиафайлаш

Шарлотта Кристина София Брауншвейг-Вольфенбюттелан (нем. Charlotte Christine Sophie von Braunschweig-Wolfenbüttel; 1694 шеран 29 августехь, Вольфенбюттелан резиденцехь — 1715 шеран 21 октябрехь (1 ноябрехь), Петарбухехь) — паччахьан кӀентан Алексей Петровичан зуда, императоран Петр II-гӀачун нана, император-аьзнин Мария Терезийн а, Фридрих Сийлахьчун зудчун, Пруссин паччахь-аьзнин Елизавета Кристинин а дейиша.

Биографи

Доьзал

Герцог Людвиг Рудольф Брауншвейг-Вольфенбюттелан а, ВельфгӀеран некъех йолу цуьнан зудчун Кристина Луиза Эттингенан а кхоалгӀа йоӀ. Амма деца-ненаца йоӀ кӀезиг гора, гуттаренна а цаьрга кехаташ кхоьхьуьйтуш йара иза. Шарлоттас а, цуьнан йижарша Елизавета Кристинас а, Антуанетта Амалийс а хенан доккхаха долу дакъа доккхура шайн деден герцоган Антон Ульрихан кертахь. Йалх шо долуш дуьйна кхиош йара полякийн паччахьан Август II-чун кертахь, цуьнан зуда Кристиана Эбергардина Бранденбург-Байрейтан генара гергарло долуш йара. Оцу заманан дика дешар чекхдаьккхира цуо.

Ялар

1715 шеран 12 (23) октябрехь «буьйса йукъал тӀехйаьлла, 6-гӀа сахьтехь 22-гӀа минотехь» кронпринцессо кӀант Петр Алексеевич (хин волу Пётр II) вира. Хьалхарчу кхаа дийнахь Шарлоттина дика хетара, доьалгӀачу дийнахь декъалаеш йара, кӀант вакхош а йара. Оццу дийнахь цунна гӀуо хилира, кийрахь лазарш дуьйладелира, хӀорш йеира, харцлен йолайелира. 20 октябрехь консилиумо дери дира хьал ледар хиларх. Бераш Петран тӀе а дехкина, кертарчаьрга Ӏа дика йина, 21 октябрехь (1 ноябрехь) сарахь 11 сахьт долуш Шарлотта йелира. Уллехь волу паччахьан кӀант, гӀуо хилира масийттаза.

Маре

1709 шо чекхдолуш Пётра хьажийра шен кӀант Алексей Дрездене, дешар чекхдаккхийтархьама. Цигахь, Августан паччахьан кертахь, цунна гира шен хин йолу зуда Шарлотта. Полякийн паччахь хилира оцу захалонна хьалхаваьллачух цхьаъ, кхин цхьаъ вара герцог Ульрих Антон. Петран принцесса пайден парти хийтира, хӀунда аьлча цуьнан йиша Елизавета Кристина марехь хиларна императоран ГабсбургӀеран некъех волчу Карлом VI-гӀачунгахь, ткъа Австрин гӀо, туркошца хила безачу къовсамехь дика мах хадийра российн дипломаташа. Ша Шарлотта дуьхьала йара хила дезачу маренна, дог дохура, Антуанетта Амалия харжийла. 1709 шеран йуккъехь цуо йаздира дедега, цуо йаздинчу кехатан дуьхьала:

Цуо ло суна ойла йан таро, москохан захало сайна тӀех дериг хиларх. Аса даиман а догдохура цунна…

Легенда

1771 шарахь Парижехь эладиташ даьржира, шена дӀовш мало гӀертачу майрачух лечкъаш, Шарлоттас ша йелла моттийтина. Граф-аьзнин Кёнигсмаркан гӀоьнца иза едда Швецехула а, Францехула Америке. Луизианехь мааре йахана капитан д’Обане, йоӀ а йина. Йалале йухайирзина Париже, цигахь къанъелла кхелхина. Вольтера оцу эладитех басня йу элира. Ткъа паччахьо Фридриха тидам бира:

Тешалаш, Россехь байа хаьа, нагахь паччахьан кертахь цхьаъ эхарта хьажавахь, иза денлур вац шуна.

Литература

• Лихач Е. Шарлотта-Христина-София // Русский биографический словарь : в 25 томах. — СПб.—М., 1896—1918.
• Мадам де Креки. Мемуары. Фрагмент Архивйина 2020-02-13 — Wayback Machine / Пер., излож. Д. Д. Рябинина / Русская старина, 1874. — Т. 11. — № 10. — С. 360—368. — Под загл.: Кронпринцесса Шарлотта, супруга Алексея Петровича (Французская легенда).
• Федорченко В. Дом Романовых. М., 2005.