Stutthof

Stutthof - kòncentracyjny lager

Piec w krematorëji (môl pôleniô trupów) w KL Stutthof

Tôblëca o KL Stutthof w Gduńskù

Stutthof – niemiecczi kòncentracëjny lager, chtëren béł zbùdowóny we wsë Sztutowò. Dzejôł òbczas II swiatowi wòjnë (òd 2 séwnika 1939 do 9 maja 1945). Bëło w nim wiele Kaszëbów, Pòlôchów, Żëdów i jinëch lëdzy. Ten lager pòchłonãł tësące òfiarów, w tim wiele kaszëbsczi jinteligencëji. Òd 1944 rokù do ùsmiercaniô lëdzy służił tu gaz. Wiele lagrowëch zdżinãło téż w "marszu smiercë" z tego lagru w 1945 rokù. Òfiarów bë bëło wicy, ale kąsk lepi bëło òd Niestãpòwa, bò Kaszëbi w dardze dôwale lagrowim jesc i òni miele miszi głód. Grobë lagrowëch są m. jin. w Lëzënie, Łãczëcach, Strzépczu, Żukòwie, a nawetka na òstrowie w Dëńsce, bò tam trafia barka z nima. W tim lagrze bëlë m. jin. Francyszk Grucza, Jón Rómpsczi i Lubòmir Szopińsczi.

Smierc w lagrze Stutthof nalezlë m. jin. katolëcczi ksãża:

• Kònstantin Krefft (ùm. 11 czerwińca 1940);
• Władisłôw Szëmańsczi (ùm. 11 stëcznika 1940);
• Bernhard von Wiecki (ùm. 11 stëcznika 1940) .

Lëteratura

• Ùmiérelë z głodu jak mùchë. Z Alfónksã Blockã z Bólszewa gôdôł Eùgeniusz Prëczkòwsczi. „Pomerania” z 2013 r. nr 7-8, ss. 16-17.
• Geschichte der Kaschuben
• Stasys Yla: A priest in Stutthof: human experiences in the world of subhuman, Manyland Books, 1971[1]

Bùtnowë lënczi

• Stutthof