Лоуренсий

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Lr	103
262.11
[Rn] 5f14 6d1 7s2
Лоуренси

Лоуренси — 103 атом номерлĕ хими элеменчĕ. Атом масси 262.11; Lr тесе паллă тăваççĕ(лат. Lawrencium), актиноидсен шутне кĕрет.

Истори

103-мĕш элемента 1961-1965-мĕш çулсенче Дубнари Флеров лабораторипе Берклири Лоуренс ячĕллĕ лабораторинче пĕп пĕринпе çыхăнмасăр синтезланă. Берклинче 3 мг калифорнин 3 изотопĕн хутăшне борăн 10 тата 11 виçеллĕ изотопĕсемпе йывăр ион ускоритĕльĕнче (HILAC) персе тунă. Ушкăн ²⁵⁷103 тупни çинчен пĕлтернĕ. Альфа-пайăркасен хăвачĕ 8,6 МэВ, çурма аркану тапхăрĕ ~8 çеккунт. Каярах ²⁵⁸Lr тесе тӳрлетнĕ.

$\,_{98}^{252}\mathrm {Cf} +\,_{5}^{11}\mathrm {B} \to \,_{103}^{263-x}\mathrm {Lr} \to \,_{103}^{258}\mathrm {Lr} +5\,_{0}^{1}\mathrm {n}$

Ушкăн элемента Лоуренси (Lw) ят пама сĕннĕ.

1967-мĕш çулта Дубнари тĕпчевçĕсем ²⁵⁷103 альфа-аркануне тата çурма аркану тапхăрĕ ~8 çеккунт çирĕплетме пултарайман. Çавăнпа ²⁵⁸Lr пулать тенĕ. Ун вырăнне 45ç хастарлăхлă 256Lr синтезланине пĕлтернĕ.

$\,_{95}^{243}\mathrm {Am} +\,_{8}^{18}\mathrm {O} \to \,_{103}^{261-x}\mathrm {Lr} \to \,_{103}^{256}\mathrm {Lr} +5\,_{0}^{1}\mathrm {n}$

Аркану майĕпе пулнă изотопĕсем

Лауренси изотопĕсем йывăртарах изотопсем арканнă чухне те пулаççĕ. Аялти таблицăра кăтартнă.

Арканакан элемент	Лоуренси изотопĕсем
267Bh, 263Db	259Lr
278Uut, 274Rg, 270Mt, 266Bh, 262Db	258Lr
261Db	257Lr
272Rg, 268Mt, 264Bh, 260Db	256Lr
259Db	255Lr
266Mt, 262Bh, 258Db	254Lr
261Bh, 257Dbg,m	253Lrg,m
260Bh , 256Db	252Lr

Изотопсене уçнин хронологийĕ

Изотоп	Уçнă çул	Уçнă реакци
252Lr	2001	209Bi(50Ti,3n)
253Lrg	1985	209Bi(50Ti,2n)
253Lrm	2001	209Bi(50Ti,2n)
254Lr	1985	209Bi(50Ti,n)
255Lr	1970	243Am(16O,4n)
256Lr	1961? 1965? 1968? 1971	252Cf(10B,6n)
257Lr	1958? 1971	249Cf(15N,α3n)
258Lr	1961? 1971	249Cf(15N,α2n)
259Lr	1971	248Cm(15N,4n)
260Lr	1971	248Cm(15N,3n)
261Lr	1987	254Es + 22Ne
262Lr	1987	254Es + 22Ne

Каçăсем

• Лоуренси Webelements çинче
• Лоуренси хими элеменчĕсен вулавăшĕнче
• ОИЯИ сайчĕнче элемента синтезлани çинчен 2007 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.