| dbo:abstract
|
- Desuetudo (latinsky, česky „odvyknutí“, „vyjití z užívání“) označuje v teorii práva stav, kdy právní norma není dlouhodobě využívána a přestane být díky tomu platná. Tudíž nejenže už nikoho nezavazuje, ale z právního hlediska zcela zaniká. Takto ovšem zanikají pouze právní normy obsažené v právních předpisech, normativních smlouvách, precedentech či právních obyčejích, pojmově vyloučeno je to u rozhodnutí, které obecné právní normy neobsahují. Existence desuetudo je ale sporná, někteří právní teoretici takovou možnost zániku právní normy zcela popírají, jiní ji víceméně uznávají a hledají podmínky, za kterých by mohla objektivně fungovat. Podobným institutem, byť z hlediska existence právní úpravy měkčím, je obsolence, kdy již právní ustanovení v důsledku změny okolností či odpadnutí předmětu právní úpravy nelze aplikovat. Je tedy stále platné, nicméně není už účinné. (cs)
- In law, desuetude (/dɪˈsjuːɪtjuːd, ˈdɛswɪ-/; from French désuétude, from Latin desuetudo 'outdated, no longer custom') is a doctrine that causes statutes, similar legislation, or legal principles to lapse and become unenforceable by a long habit of non-enforcement or lapse of time. It is what happens to laws that are not repealed when they become obsolete. It is the legal doctrine that long and continued non-use of a law renders it invalid, at least in the sense that courts will no longer tolerate punishing its transgressors. The policy of inserting sunset clauses into a constitution or charter of rights (as in Canada since 1982) or into regulations and other delegated/subordinate legislation made under an act (as in Australia since the early 1990s) can be regarded as a statutory codification of this jus commune doctrine. (en)
- 死法（しほう）とは、適用されなくなった法律である。 一般的には法律の廃止や時限立法の期限到来などによって法的な効力を失い適用されなくなった法律のことを指すが、現行法として有効であるにもかかわらず、実質的に適用されなくなり事実上の死法となった法律も世界中に存在する。 法律が廃止されるまでにその法律が実際に適用されない長い期間を経て廃止されることも多いため、事実上の死法も多く存在する。イギリスでは1998年に死刑制度が廃止されたが、この時まで残っていたは最後の起訴、執行が1830年で、廃止されるまで168年間死法状態であった死刑が適用される法律が事実上の死法になっている事実上の死刑廃止国も多い。 イギリスでは廃止されていない法律で明らかに現代の不文憲法や社会習慣と矛盾する条文が多数あるが、これらは廃止されていなくても死法となっている。女王の拒否権など廃止されたわけでもなく、権利が否定されているわけでもないが、事実上無効になった権利も多い。 場合によっては事実上の死法が突然生き返ることもある。たとえば、アメリカでは100年近くも適用例が無かった海賊法が2009年になってソマリア海賊が逮捕されたことで海賊罪での起訴が行われた。日本では、平安時代末期の保元の乱で約350年ぶりに死刑が復活したほか、明治時代の制定以来ほとんど適用例のなかった決闘罪での起訴が近年増えている。 (ja)
- Desuetudo (wym. [deswetudo] lub [desłetudo], nie „desuetudo”; z łac. odwyknienie, odzwyczajenie) – termin prawniczy oznaczający jedną z reguł derogacyjnych, według której długotrwałe niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce określonej normy prawnej skutkuje utratą przez nią mocy obowiązującej. Podstawowa funkcja polega na uchylaniu mocy obowiązującej istniejących norm. Jeżeli zwyczaj jest uważany za fakt prawotwórczy, to może uchylić przepis prawa pozytywnego. Desuetudo opiera się na behawioralnym kryterium: przepis prawa nie obowiązuje, ponieważ nie jest przestrzegany. Za objęte desuetudo uznaje się normy: sankcjonowaną, jeśli mimo pojawienia się warunków określonych w jej hipotezie adresaci nie zachowują się zgodnie z dyspozycją tej normy; sankcjonującą, jeśli mimo naruszenia normy sankcjonowanej adresat wtórny (organ państwa) nie korzysta ze swoich kompetencji i nie stosuje sankcji. Uznaje się wówczas, że państwo straciło zainteresowanie dla tych norm, przestało je chronić swym przymusem, w związku z czym norma przestała obowiązywać w każdym ze znaczeń terminu "obowiązywanie". W przeciwieństwie do innych (np. lex specialis derogat legi generali) desuetudo nie jest powszechnie akceptowaną zasadą i możliwość jej stosowania we współczesnych systemach prawnych jest kwestionowana. Przykład historyczny: posłowie na sejm 1638 zażądali odczytania zapisków z narad króla z senatorami rezydentami. Władysław IV Waza kazał odpowiedzieć, iż „leges (ustawy) otrzymują robur ex usu et observantia (siłę z używania i przestrzegania) i tracą propter non usum (z powodu nieużywania)”. Jako że przywołana ustawa „nigdy nie była in usu (w użytku) i najstarsi senatorowie nie pamiętają przykładu wykonywania jej”, miało to oznaczać jej unieważnienie. Posłowie odmówili uznania tej zasady twierdząc, że lex publica nunquam cessabit (powszechna ustawa nigdy [nie] ustępuje). Jako współczesny przykład zastosowania można podać próbę rozwiązania problemu prawnego, jaki zrodził się po 1989, kiedy to wśród niektórych prawicowych działaczy i ugrupowań politycznych pojawiły się tezy o dalszym obowiązywaniu konstytucji kwietniowej z 1935, nigdy formalnie nieuchylonej. Wtedy to też pojawiła się opinia Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, w której stwierdzono, iż konstytucja kwietniowa przestała obowiązywać właśnie na mocy desuetudo. Ponadto niekiedy można spotkać się z poglądem, że w związku z niestosowaniem w czasach PRL przez organy państwowe przepisów konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925, wygasł on przez desuetudo. (pl)
- Отмена устаревшего закона в силу его неприменения (англ. desuetude, фр. désuet, букв. — «устаревший») — правовая доктрина, лишающая законной силы законодательный акт или другой правовой принцип по прошествии длительного срока его неприменения или по истечении срока давности. Процедура применяется, если устаревший правовой принцип не был автоматически отменён. Доктрина базируется на том, что длительное и продолжительное неприменение закона непродуктивно, по крайней мере в том смысле, что суды не будут более применять его для наказания правонарушителей. Доктрина не является частью общего права. В 1818 Суд королевской скамьи (один из так называемых Вестминстерских судов вынес решение по делу «Эшфорд против Торнтона» (англ. Ashford v. Thornton), постановив, что судебный поединок (англ. trial by combat) остаётся допустимым для обвиняемого в случаях, не противоречащих правовым нормам общего права. Концепция отмены устаревшего закона более принята в континентальной правовой системе, которая в большей степени регулируется законодательными актами, и в меньшей степени зависит от прецедента. Как вышеупомянутая Доктрина применяется к федеральной конституции США и конституций отдельных штатов. В решении по делу Вальца против Налоговой комиссии Нью-Йорка (англ. Walz v. Tax Commission of the City of New York) номер 397 U.S. 664, 678 (1970) Верховный суд США постановил: Очевидно, верно то, что никто не обладает законным или защищённым законом правом нарушения Конституции при её длительном использовании, даже если этот длительный срок покрывает всё существование нашего государства. Однако доктрина действует при исках уголовного характера. По соответствующему делу Комиссии по Правовой Этике против Принтза (англ. Committee on Legal Ethics v. Printz) номер 187 W.Va. 182, 416 S.E.2d 720 (1992) Верховный суд штата Западная Виргиния постановил, что нормы уголовного законодательства могут быть отменены согласно доктрине отмены устаревшего закона в случаях если: 1.
* закон запрещает «зло, являющееся таковым в силу запрета» (w:malum prohibitum), а не «зло по сути своей» (malum in se) 2.
* на протяжении длительного периода времени были явные, общеизвестные и распространённые нарушения данного закона, 3.
* имеет место явная тенденция неприменения данного закона. Эти три пункта были подтверждены в решении по делу Верховного суда штата Западная Виргиния против Блейка (англ. West Virginia v. Blake), S.E.2d (W. Va. 2003) Доктрина была применена ко всем актам шотландского парламента, принятым до 1707 года. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- 死法（しほう）とは、適用されなくなった法律である。 一般的には法律の廃止や時限立法の期限到来などによって法的な効力を失い適用されなくなった法律のことを指すが、現行法として有効であるにもかかわらず、実質的に適用されなくなり事実上の死法となった法律も世界中に存在する。 法律が廃止されるまでにその法律が実際に適用されない長い期間を経て廃止されることも多いため、事実上の死法も多く存在する。イギリスでは1998年に死刑制度が廃止されたが、この時まで残っていたは最後の起訴、執行が1830年で、廃止されるまで168年間死法状態であった死刑が適用される法律が事実上の死法になっている事実上の死刑廃止国も多い。 イギリスでは廃止されていない法律で明らかに現代の不文憲法や社会習慣と矛盾する条文が多数あるが、これらは廃止されていなくても死法となっている。女王の拒否権など廃止されたわけでもなく、権利が否定されているわけでもないが、事実上無効になった権利も多い。 場合によっては事実上の死法が突然生き返ることもある。たとえば、アメリカでは100年近くも適用例が無かった海賊法が2009年になってソマリア海賊が逮捕されたことで海賊罪での起訴が行われた。日本では、平安時代末期の保元の乱で約350年ぶりに死刑が復活したほか、明治時代の制定以来ほとんど適用例のなかった決闘罪での起訴が近年増えている。 (ja)
- Desuetudo (latinsky, česky „odvyknutí“, „vyjití z užívání“) označuje v teorii práva stav, kdy právní norma není dlouhodobě využívána a přestane být díky tomu platná. Tudíž nejenže už nikoho nezavazuje, ale z právního hlediska zcela zaniká. Takto ovšem zanikají pouze právní normy obsažené v právních předpisech, normativních smlouvách, precedentech či právních obyčejích, pojmově vyloučeno je to u rozhodnutí, které obecné právní normy neobsahují. Existence desuetudo je ale sporná, někteří právní teoretici takovou možnost zániku právní normy zcela popírají, jiní ji víceméně uznávají a hledají podmínky, za kterých by mohla objektivně fungovat. (cs)
- In law, desuetude (/dɪˈsjuːɪtjuːd, ˈdɛswɪ-/; from French désuétude, from Latin desuetudo 'outdated, no longer custom') is a doctrine that causes statutes, similar legislation, or legal principles to lapse and become unenforceable by a long habit of non-enforcement or lapse of time. It is what happens to laws that are not repealed when they become obsolete. It is the legal doctrine that long and continued non-use of a law renders it invalid, at least in the sense that courts will no longer tolerate punishing its transgressors. (en)
- Desuetudo (wym. [deswetudo] lub [desłetudo], nie „desuetudo”; z łac. odwyknienie, odzwyczajenie) – termin prawniczy oznaczający jedną z reguł derogacyjnych, według której długotrwałe niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce określonej normy prawnej skutkuje utratą przez nią mocy obowiązującej. W przeciwieństwie do innych (np. lex specialis derogat legi generali) desuetudo nie jest powszechnie akceptowaną zasadą i możliwość jej stosowania we współczesnych systemach prawnych jest kwestionowana. (pl)
- Отмена устаревшего закона в силу его неприменения (англ. desuetude, фр. désuet, букв. — «устаревший») — правовая доктрина, лишающая законной силы законодательный акт или другой правовой принцип по прошествии длительного срока его неприменения или по истечении срока давности. Процедура применяется, если устаревший правовой принцип не был автоматически отменён. Доктрина базируется на том, что длительное и продолжительное неприменение закона непродуктивно, по крайней мере в том смысле, что суды не будут более применять его для наказания правонарушителей. (ru)
|
.png?width=300)
.png){kind=link}
.png){kind=link}