Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Κοινός κρόσσαρχος

{{Ταξινομοπλαίσιο
| name = Κοινός κρόσσαρχος
| status = lc
| status_system = iucn3.1
| status_ref = <ref name=iucn>{{IUCN2008|assessors=Dunham, A., Goldman, C. & Hoffmann, M.|year=2008|id=41595|title=Crossarchus obscurus|downloaded=22 March 2009}} Η καταχώρηση στη βάση δεδομένων περιλαμβάνει μια συνοπτική αιτιολόγηση του γιατί αυτό το είδος είναι ελαχίστης ανησυχίας.</ref>
| image = Crossarchus obscurus Plzen zoo 02.2011.jpg
| image_width = 210px
| regnum = [[Ζώα]]
| phylum = [[Χορδωτά]]
| classis = [[Θηλαστικά]]
| ordo = [[Σαρκοφάγα]]
| familia = [[Ερπηστίδες]]
| subfamilia = [[Μουνγκοτίνες]]
| genus = ''[[Κρόσσαρχος]]''
| species = '''''Κ. ο σκοτεινόχρους'''<br />(C. obscurus)''
| binomial = ''Κρόσσαρχος ο σκοτεινόχρους - <br />Crossarchus obscurus''
| binomial_authority = [[Ζωρζ Κυβιέ|Ζ. Κυβιέ]], 1825
| range_map = Common Cusimanse area.png
| range_map_caption = Κατανομή του κοινού κροσσάρχου
}}

Ο '''κοινός κρόσσαρχος''' ''(Κρόσσαρχος ο σκοτεινόχρους-Crossarchus obscurus)'', επίσης γνωστός ως '''μακρύρρινος κρόσσαρχος'''<ref>{{cite encyclopedia |encyclopedia= [[Grzimek's Animal Life Encyclopedia]] |author= Dunham, Amy E. |title= Mongooses and Fossa (Herpestidae) |editor= Hutchins, Michael, et. al |year= 2004 |publisher= Gale |location= Detroit |edition= 2nd |page= 347 |isbn= 0787653624}}</ref><ref name= "Benin">{{cite journal |url= http://www.degruyter.com/view/j/mamm.2009.73.issue-1/mamm.2009.009/mamm.2009.009.xml |author= Djagoun, Chabi A. M. S., et al. |title= Mongoose Species in Southern Benin: Preliminary Ecological Survey and Local Community Perceptions |journal= Mammalia |publisher= Walter de Gruyter |volume= 73 |issue= 1 |year= 2009 |pages= 27–32 |accessdate= January 2, 2013}}</ref> είναι ένας μικρός ημερόβιος [[κρόσσαρχος]]. Από τις τρεις υποοικογένειες των ''Ερπηστιδών ''(Ερπηστίνες, Μουνγκοτίνες και Γαλιδιίνες) ο κρόσσαρχος ανήκει στις Μουνγκοτίνες,<ref>{{cite book |last= Veron |first= Geraldine |chapter= Phylogeny of the Viverridae and 'Viverrid-like' Feliforms |title= Carnivoran Evolution: New Views on Phylogeny, Form, and Function |url= https://archive.org/details/carnivoranevolut00gosw |editor= Anjali Goswami and Anthony Friscia |location= Cambridge |publisher= Cambridge University Press |year= 2010 |page= [https://archive.org/details/carnivoranevolut00gosw/page/n85 70] |ISBN= 9780521515290}}</ref> οι οποίες είναι μικρές και πολύ κοινωνικές.

==Περιγραφή==
Ο κοινός κρόσσαρχος έχει σωματότυπο παρόμοιο με της [[Νυφίτσα|νυφίτσας]] με σκούρα ή κοκκινωπή<ref>Dunham, "Mongooses and Fossa," p. 357.</ref> [[Καφέ (χρώμα)|καστανή]] παχιά [[γούνα]], με συρμάτινη υφή στο κάτω μέρος της πλάτης, και λεπτή και απαλή στην κοιλιά. Έχει μακριά [[ρύγχος|μουσούδα]], κοντά [[Πόδι (ζωολογία)|πόδια]], μικρή, σχετικώς δύσκαμπτη [[ουρά]] η οποία λεπταίνει σε ένα σημείο, μακριά [[νύχι|νύχια]], μικρά [[αυτί|αυτιά]], μικρά, σκουρόχρωμα [[μάτι|μάτια]], και επιμήκη [[μύτη]]. Τα ενήλικα άτομα έχουν συνήθως περίπου 33 εκατοστόμετρα μήκος και βάρος περίπου 1 χιλιόγραμμο.

==Συμπεριφορά==
Αυτή η [[μαγκούστα]] είναι ένα ιδιαίτερα κοινωνικό ζώο που ζει σε μια μικρή οικογενειακή ομάδα 10 έως 20 ή περισσοτέρων ατόμων, με αυστηρή ιεραρχία. Τα μέλη της οικογενειακής ομάδας επικοινωνούν μέσω διαφόρων ήχων συμπεριλαμβανομένων των [[σφύριγμα|σφυριγμάτων]] και των [[γρύλισμα|γρυλισμάτων]]. Τα σφυρίγματα εκπέμπονται για να διατηρείται η επαφή στο πυκνό τροπικό δάσος ενώ ταξιδεύουν.<ref name= "AED">{{cite encyclopedia |encyclopedia= [[Grzimek's Animal Life Encyclopedia]] |author= Dunham, Amy E. |title= Mongooses and Fossa (Herpestidae) |editor= Hutchins, Michael, et. al |year= 2004 |publisher= Gale |location= Detroit |edition= 2nd |page= 350 |isbn= 0787653624}}</ref>

Μπορεί να σκαρφαλώνει, αλλά τείνει να περιορίζει τις δραστηριότητές του στο έδαφος. Είναι πολύ εδαφικός, οριοθετεί την επικράτεια της ομάδας με οσμές από τους πρωκτικούς του αδένες του και την υπερασπίζεται σθεναρά ενάντια στους εισβολείς, ακόμη και αν είναι μεγαλύτεροι. έχει μεγάλη ποικιλία από απειλητικές επιδείξεις όπως γρυλίσματα και ρουθουνίσματα, τινάγματα κυρτώσεις της πλάτης και σήκωμα των τριχών. Η ομάδα είναι νομαδική, δεν μένει για πολύ χρόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή της επικράτειάς της. Καθώς μετακινούνται από τόπο σε τόπο, βρίσκουν καταφύγιο σε κουφάλες δέντρων, λαγούμια άλλων ζώων, ή αναχώματα [[Τερμίτες|τερμιτών]]. 

Καθώς δεν καταλαμβάνουν μόνιμες φωλιές, τα μικρά δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την ομάδα για αρκετές εβδομάδες και πρέπει να μεταφέρονται σε διαφορετικά σημεία τροφοληψίας. Τα άτομα της ομάδας αναλαμβάνουν εκ περιτροπής να μεταφέρουν τα μικρά από τόπο σε τόπο και επίσης να τα βοηθούν να φάνε.<ref name="AED" /> 

==Κατανομή και βιότοποι==
Ο κοινός κρόσσαρχος απαντάται στις χώρες της Δυτικής [[Αφρική]]ς, [[Γκάνα]], [[Ακτή Ελεφαντοστού]], [[Μπενίν]],<ref name= "Benin" /> [[Λιβερία]] και [[Σιέρα Λεόνε]],<ref>{{cite book |last= Olson |first= Annette Lynn |title= The Behavior and Ecology of the Long-Nosed Mongoose, Crossarchus obscurus [Doctoral dissertation] |location= Coral Gables |publisher= University of Miami |year= 2001}}</ref> και έχει εξαχθεί σε διάφορες άλλες χώρες για το εμπόριο [[κατοικίδιο ζώο|κατοικίδιων ζώων]].

Διαφέρει από τις άλλες μαγκούστες κυρίως στην επιλογή των βιοτόπων της, οι οποίοι είναι γενικά δασικές εκτάσεις κοντά σε νερό, ενώ τα περισσότερα είδη μαγκουστών τείνουν να προτιμούν ανοικτά λιβάδια, ή ημιάνυδρους θαμνοτόπους. Μπορεί να βρεθεί σε υψόμετρο 1000 μ.

==Διατροφή==
Οι κρόσσαρχοι είναι δραστήριοι θηρευτές, και άριστοι εκσκαφείς, τρεφόμενοι με μια ευρεία ποικιλία πραγμάτων. Είναι κυρίως [[σαρκοφάγα (διατροφή)|σαρκοφάγοι]], και η [[διατροφή]] τους αποτελείται από [[έντομα]], [[προνύμφη|προνύμφες]], [[Κάβουρας|καβούρια]] του [[γλυκό νερό|γλυκού νερού]], μικρά [[ερπετά]] και μικρά [[τρωκτικά]]. Έχουν εξαιρετική [[όραση]] και οξεία [[όσφρηση]], που τους καθιστούν μικρούς έμπειρους κυνηγούς θηραμάτων. Προτιμούν να σκοτώνουν το θήραμά τους με μια δαγκωματιά στο πίσω μέρος του λαιμού. Τρέφονται επίσης, σε μικρές ποσότητες, με διάφορα είδη οπωροφόρων δένδρων και θάμνων.<ref>{{cite web |url= http://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/Crossarchus_obscurus/ |author= Holmes, Stacie |date= |title= Crossarchus obscurus, long-nosed cusimanse |publisher= Animal Diversity Web |accessdate= January 1, 2013}}</ref>

Όταν οι κρόσσαρχοι ζουν κοντά σε ανθρώπινους πληθυσμούς, θεωρούνται ως«φυσικά παρασιτοκτόνα».<ref name= "Benin" />

==Αναπαραγωγή==
[[File:Crossarchus obscurus.jpg|thumb|290x290px|Σκίτσο του ''Crossarchus obscurus''.]]
Λόγω της ιεραρχικής κοινωνικής δομής τους, μόνο τα ανώτερα μέλη της μιας οικογενειακής ομάδας επιτρέπεται να αναπαραχθούν. Οι κατώτεροι απόγονοι συχνά σκοτώνονται και τρώγονται από τα κυρίαρχα μέλη της ομάδας. Ωριμάζουν σεξουαλικά μεταξύ εννέα μηνών και ενός έτους. Τα θηλυκά έρχονται σε οίστρο μέχρι και εννέα φορές ετησίως. Τα αρσενικά αρχίζουν και τερματίζουν το ζευγάρωμα χωρίς πολύ φλερτ. Η κύηση κρατά περίπου οκτώ εβδομάδες και κάθε γέννα έχει κατά μέσο όρο 2-4 μωρά, παρά το γεγονός ότι έχουν έξι θηλές. Τα θηλυκά δύνανται να γεννήσουν τρεις φορές ετησίως. Τα μωρά γεννιούνται περίπου με μήκος 13 χιλιοστόμετρα, με τα μάτια τους κλειστά και ένα παχύ υπόστρωμα γούνας. Μετά από περίπου δώδεκα ημέρες, αρχίζουν να ανοίγουν τα μάτια τους και να εξερευνούν το περιβάλλον τους. Σε περίπου τρεις εβδομάδες η μητέρα τους σταματά να τα θηλάζει, το εξωτερικό [[τρίχα|τρίχωμα]] αρχίζει να μεγαλώνει και κυνηγούν μόνα τους. Αποκτούν το μέγεθος ενήλικα περίπου στους 6-9 μήνες ηλικίας. Η διάρκεια ζωής του κοινού κροσσάρχου σε αιχμαλωσία είναι 10 έτη.

==Στην αιχμαλωσία==
[[File:Cusimanse.jpg|240px|thumb|left|Εξημερωμένος κοινός κρόσσαρχος κάθεται στην αγκαλιά ενός Ανθρώπου]]
Λόγω της ευκολίας εκπαιδεύσεως και της κοινωνικής φύσεώς του, ο κοινός κρόσσαρχος είναι συνήθως διαθέσιμος στο εμπόριο εξωτικών κατοικιδίων ζώων και απαντάται σε πολλούς ζωολογικούς κήπους σε όλο τον κόσμο. Τείνει να γίνεται αρκετά συνδεδεμένος με τον ιδιοκτήτη του, και δεν αλληλεπιδρά καλά με οποιοδήποτε άλλο είδος κατοικίδιων ζώων. Είναι πολύ ενεργητικός και απαιτεί πολύ χώρο για να κορέσει το φυσικό ένστικτό περιπλάνησης που έχει. Χωρίς αυτό, έχει την τάση να δρα με επιθετικότητα. Οι διατροφικές ανάγκες του μπορούν να καλυφθούν με ένα μείγμα από διάφορα πράγματα, όπως εμπορικά διαθέσιμους [[γρύλος|γρύλους]], [[αλευροσκούληκο|αλευροσκούληκα]], ή [[Ποντίκι|ποντίκια]], μαζί με καλής ποιότητας [[γατοτροφή|γατοτροφές]]. 

Στην αιχμαλωσία, ο κίνδυνος της παχυσαρκίας είναι υψηλός, και θα πρέπει να δοθεί προσοχή ώστε να διασφαλιστεί ότι η διατροφή του έχει ποικιλία και ότι ασκείται αρκετά. Η αναπαραγωγή σε αιχμαλωσία δεν είναι συνηθισμένη αλλά έχει πραγματοποιηθεί.

==Κατάσταση διατηρήσεως==
Ο κοινός κρόσσαρχος δεν αναφέρεται ως [[απειλούμενα είδη|απειλούμενος]] ή [[κινδυνεύοντα είδη|κινδυνεύων]], και ενώ δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία του πληθυσμού στην φύση, δεν θεωρείται ότι είναι σε κίνδυνο.

==Παραπομπές==
<references />

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{wikispecies|Crossarchus obscurus}}
{{commons|Crossarchus obscurus}}
*[https://web.archive.org/web/20060306184641/http://www.lioncrusher.com/animal.asp?animal=125 Lioncrusher's Domain: Κρόσσαρχος]
*[https://web.archive.org/web/20051226083050/http://www.saczoo.com/1_about/_animals/fact_sheets/cusimanse2.pdf Ζωολογικός κήπος του Σακραμέντο: Κρόσσαρχος] - [[PDF]]
*[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Crossarchus_obscurus.html Animal Diversity Web: ''Crossarchus obscurus'']

{{Σαρκοφάγα|F.}}
[[Κατηγορία:Ερπηστίδες]]
[[Κατηγορία:Θηλαστικά της Αφρικής]]