Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λεοντάρι Αρκαδίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφορά
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
μ ενημέρωση (By FindAndReplace)
 
(11 ενδιάμεσες εκδόσεις από 8 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{WikidataCoord}}
{{WikidataCoord}}
{{Κωμόπολη χωριό
{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Λεοντάρι
| όνομα = Λεοντάρι
| χάρτης =
| χάρτης =
| χώρα = [[Ελλάδα]]
| εικόνα =
| εικόνα =
⚫
| λεζάντα εικόνας =
| μέγεθος εικόνας =
| λεζάντα εικόνας =
⚫
| μέγεθος εικόνας =
| γεωγραφικό διαμέρισμα= [[Πελοπόννησος]]
| γεωγραφικό διαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
⚫
| περιφέρεια = [[περιφέρεια Πελοποννήσου|Πελοποννήσου]]
| αποκεντρωμένη διοίκηση = [[Αποκεντρωμένη_Διοίκηση_Πελοποννήσου,_Δυτικής_Ελλάδας_και_Ιονίου|Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου]]
⚫
| περιφέρεια = [[Περιφέρεια_Πελοποννήσου|Πελοποννήσου]]
| περιφερειακή ενότητα =
| περιφερειακή ενότητα =
| νομός = [[νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]]
| νομός = [[νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]]
⚫
| δήμαρχος =
| δήμος = [[δήμος Μεγαλόπολης|Μεγαλόπολης]]
| δήμος =
⚫
| δήμαρχος =
| δημοτική ενότητα = Φαλαισίας
| δημοτική ενότητα = Φαλαισίας
| δημοτική κοινότητα =
| δημοτική κοινότητα =
| τοπική κοινότητα =
| κοινότητα =
⚫
| πρώην όνομα =
| πληθυσμός = 257
⚫
| ονομασία κατοίκων = Λεονταρίτες
| έκταση =
| πυκν_πληθ =
| έτος απογραφής = 2011
| υψόμετρο = 540
| ταχυδρομικός κωδικός =
| τηλεφωνικός κωδικός =
| ιστοσελίδα =
⚫
| πρώην όνομα =
⚫
| ονομασία κατοίκων = Λεονταρίτες
| πολιούχος =
}}
}}
Το '''Λεοντάρι''' είναι χωριό του [[δήμος Μεγαλόπολης|δήμου Μεγαλόπολης]], στον (πρώην) [[νομός Αρκαδίας|νομό Αρκαδίας]], [[Πελοπόννησος]]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 257 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 540.<ref name=Stam>Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 425.</ref> Πάνω από το χωριό βρίσκεται μεσαιωνικό [[κάστρο]]. Έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός οικισμός.
Το '''Λεοντάρι''' είναι χωριό του [[δήμος Μεγαλόπολης|δήμου Μεγαλόπολης]], στον [[νομός Αρκαδίας|νομό Αρκαδίας]]. Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή του 2021]], έχει 192 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 540 μέτρων.<ref name=Stam>Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 425.</ref> Πάνω από το χωριό βρίσκεται το ομώνυμο μεσαιωνικό [[κάστρο]]. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
Το Λεοντάρι πιθανόν πήρε το όνομά του από κάποιον που ονομαζόταν Λεοντάρης ή Λεοντάριος και μετοίκισε στην περιοχή την εποχή του [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλέξιου Κομνηνού]].<ref name="leon">{{cite web | url=http://www.leodari.gr/leon/ | title=Λεοντάρι | publisher=Σύλλογος Λεονταριτών Αρκαδίας | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref> Το Λεοντάρι στη συνέχεια ανήκε στη [[Βαρωνία της Βελίγοστης]]. Χάρις στο κάστρο του εξελίχθηκε σε εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής και γνώρισε ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη μετά την καταστροφή της Βελίγοστης το 1300.<ref name="upatras">{{cite web | url=http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/liont.htm | title=Λεοντάρι | publisher=Πανεπιστήμιο Πατρών | work=Arcadia Project | date=13 Φεβρουαρίου 2003 | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20041205112927/http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/liont.htm | archivedate=2004-12-05 | url-status=dead }}</ref> Στη συνέχεια πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1391, όταν το κατέλαβαν οι [[Οθωμανοί Τούρκοι]] ύστερα από πολιορκία υπό του [[Γαζή Αχμέτ Εβρενός]], αλλά σύντομα έγινε πάλι τμήμα του [[Δεσποτάτο του Μυστρά|Δεσποτάτου του Μυστρά]], μέχρι το 1460.<ref name="ΜΕΕ">{{cite encyclopedia | title=Λεοντάριον | encyclopedia=Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια | publisher=Εκδόσεις Φοίνιξ | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | volume=ΙΕ | pages=939}}</ref>
Το Λεοντάρι πιθανόν πήρε το όνομά του από κάποιον που ονομαζόταν Λεοντάρης ή Λεοντάριος και μετοίκισε στην περιοχή την εποχή του [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλέξιου Κομνηνού]].<ref name="leon">{{cite web | url=http://www.leodari.gr/leon/ | title=Λεοντάρι | publisher=Σύλλογος Λεονταριτών Αρκαδίας | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | archive-date=2017-06-11 | archive-url=https://web.archive.org/web/20170611102110/http://www.leodari.gr/leon/ | url-status= }}</ref> Το Λεοντάρι στη συνέχεια ανήκε στη [[Βαρωνία της Βελιγοστής]]. Χάρις στο κάστρο του εξελίχθηκε σε εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής και γνώρισε ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη μετά την καταστροφή της Βελιγοστής το 1300.<ref name="upatras">{{cite web | url=http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/liont.htm | title=Λεοντάρι | publisher=Πανεπιστήμιο Πατρών | work=Arcadia Project | date=13 Φεβρουαρίου 2003 | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20041205112927/http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/liont.htm | archivedate=2004-12-05 | url-status=dead }}</ref> Στη συνέχεια πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1391, όταν το κατέλαβαν οι [[Οθωμανοί Τούρκοι]] ύστερα από πολιορκία υπό του [[Γαζή Αχμέτ Εβρενός]], αλλά σύντομα έγινε πάλι τμήμα του [[Δεσποτάτο του Μυστρά|Δεσποτάτου του Μυστρά]], μέχρι το 1460.<ref name="ΜΕΕ">{{cite encyclopedia | title=Λεοντάριον | encyclopedia=Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια | publisher=Εκδόσεις Φοίνιξ | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | volume=ΙΕ | pages=939}}</ref>


Επί Τουρκοκρατίας, το Λεοντάρι συνέχιζε να ακμάζει. Ορίστηκε έδρα επαρχίας, ενώ η φρουρά του κάστρου αμοιβόταν από τον σουλτάνο, δείχνοντας τη σημασία του κάστρου.<ref name="leon"/> Το 1715 εγκαταστάθηκε στο Λεοντάρι μία από τις εφτά οικογένειες υπεύθυνες για την συλλογή των φόρων στην Πελοπόννησο.<ref name="ΜΕΕ"/> Μέχρι το 1770 ήταν ακμαιότερο από την [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]], αλλά λόγω των συνεπειών της επανάστασης του 1770 άρχισε η παρακμή του. Το 1786 έγινε για λίγους μήνες πρωτεύουσα του [[Πασαλίκι Πελοποννήσου|Πασαλικίου του Μοριά]], πρωτού αυτή μετακινηθεί στην Τριπολιτσά.<ref name="upatras"/> Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, το Λεοντάρι ήταν συχνά ορμητήριο των οπλαρχηγών. Οι Τούρκοι κάτοικοί του εκδιώχθηκαν,<ref name="ΜΕΕ"/> ο Τούρκος διοικητής δολοφονήθηκε και τα τζαμιά του χωριού κάηκαν.<ref name="upatras"/> Το 1827 το Λεοντάρι αμύνθηκε επιτυχώς ενάντια σε εκστρατεία του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ Πασά]].<ref name="ΜΕΕ"/>
Επί Τουρκοκρατίας, το Λεοντάρι συνέχιζε να ακμάζει. Ορίστηκε έδρα επαρχίας, ενώ η φρουρά του κάστρου αμοιβόταν από τον σουλτάνο, δείχνοντας τη σημασία του κάστρου.<ref name="leon"/> Το 1715 εγκαταστάθηκε στο Λεοντάρι μία από τις εφτά οικογένειες υπεύθυνες για την συλλογή των φόρων στην Πελοπόννησο.<ref name="ΜΕΕ"/> Μέχρι το 1770 ήταν ακμαιότερο από την [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]], αλλά λόγω των συνεπειών της επανάστασης του 1770 άρχισε η παρακμή του. Το 1786 έγινε για λίγους μήνες πρωτεύουσα του [[Πασαλίκι Πελοποννήσου|Πασαλικίου του Μοριά]], πρωτού αυτή μετακινηθεί στην Τριπολιτσά.<ref name="upatras"/> Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, το Λεοντάρι ήταν συχνά ορμητήριο των οπλαρχηγών. Οι Τούρκοι κάτοικοί του εκδιώχθηκαν,<ref name="ΜΕΕ"/> ο Τούρκος διοικητής δολοφονήθηκε και τα τζαμιά του χωριού κάηκαν.<ref name="upatras"/> Το 1827 το Λεοντάρι αμύνθηκε επιτυχώς ενάντια σε εκστρατεία του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ Πασά]].<ref name="ΜΕΕ"/>


Το 1835 το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα του δήμου Φαλαισίας, ο οποίος εντάχθηκε στην επαρχία Μεγαλόπολης. Το 1912 ο δήμος καταργήθηκε και το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το [[πρόγραμμα Καποδίστριας]], η κοινότητα Λεονταρίο εντάχθηκε στον καποδιστριακό δήμο Φαλαισίας, του οποίου ορίστηκε έδρα. Με το [[πρόγραμμα Καλλικράτης]] προσαρτήθηκε στον δήμο Μεγαλόπολης.<ref>{{cite web | url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=10616 | title=Λεοντάριον (Αρκαδίας) | publisher=ΕΕΤΑΑ | work=Διοικητικές μεταβολές οικισμών | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref>
Το 1835 το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα του δήμου Φαλαισίας, ο οποίος εντάχθηκε στην επαρχία Μεγαλόπολης. Το 1912 ο δήμος καταργήθηκε και το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το [[πρόγραμμα Καποδίστριας]], η κοινότητα Λεονταρίο εντάχθηκε στον καποδιστριακό δήμο Φαλαισίας, του οποίου ορίστηκε έδρα. Με το [[πρόγραμμα Καλλικράτης]] προσαρτήθηκε στον δήμο Μεγαλόπολης.<ref>{{cite web | url=https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=10616 | title=Λεοντάριον (Αρκαδίας) | publisher=ΕΕΤΑΑ | work=Διοικητικές μεταβολές οικισμών | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref>


Το 1901 στο χωριό κατασκευάστηκε σιδηροδρομικός σταθμός, επί της [[Σιδηροδρομική γραμμή Κορίνθου - Καλαμάτας|γραμμής Κορίνθου-Καλαμάτας]].<ref name="leon"/>
Το 1901 στο χωριό κατασκευάστηκε σιδηροδρομικός σταθμός, επί της [[Σιδηροδρομική γραμμή Κορίνθου - Καλαμάτας|γραμμής Κορίνθου-Καλαμάτας]].<ref name="leon"/>


⚫
== Πληθυσμός ==
== Δημογραφική εξέλιξη ==
{{Historical populations|1861|18=561|fodnote=Πηγή: Απογραφές Πληθυσμού ΕΛΣΤΑΤ 1861 - 2021|30=257|29=2011|28=325|27=2001|26=341|25=1991|24=252|23=1981|22=323|21=1971|20=443|19=1961|17=1951|458|16=660|15=1940|14=666|13=1928|12=645|11=1920|10=730|9=1907|8=907|7=1896|6=607|5=1889|4=562|1879|type=GR|31=2021|32=192}}Το Λεοντάρι γνώρισε σημαντική πληθυσμιακή αύξηση απο το 1861 μέχρι και το 1896 αλλά έκτοτε ο πληθυσμός του έχει μειωθεί σημαντικά.
Ο ακόλουθος πίνακας περιλαμβάνει τη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού:
{|class="wikitable" style="text-align:right; font-size:95%"
!width="110"|[[Απογραφή]]
!width="50"|1928
!width="50"|1940
!width="50"|1951
!width="50"|1961
!width="50"|1971
!width="50"|1981
!width="50"|1991
!width="50"|2001
!width="50"|2011
|-
⚫
!Πληθυσμός
|645<ref name=Stam/>
|660<ref name=Stam/>
|561<ref name=Stam/>
|443<ref name=Stam/>
|323<ref name=Stam/>
|252<ref name=Stam/>
|306<ref name=Stam/>
|289
|257
|}


== Αξιοθέατα ==
== Αξιοθέατα ==
Πάνω από το χωριό βρίσκονται τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου. Στον εσωτερικό περίβολο του κάστρου, στην κορυφή του λόφου, σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικών κτιρίων, όπως μιας μεγάλης δεξαμενής, και η βόρεια πύλη του κάστρου, πλάτους 3 μέτρων. Από τους βυζαντινούς ναούς του κάστρου σώζονται οι ναοί του Αγίου Βασιλείου, της Αγίας Κυριακής και ενός ακόμη ανώνυμου. Από τον ναό της αγίας Κυριακής, διαστάσεων 9 επί 6,5 μέτρα, σώζεται σε ύψος τμήμα του δυτικού τοίχου. Έχουν εντοπιστεί τρία οστεοφυλάκια και τμήματα τοιχογραφιών.<ref>[http://www.culture.gr/anaskafes/pdfs/25_EBA.pdf 25η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων] Υπουργείο Πολιτισμού</ref> Στη βορειοανατολική πλευρά του κάστρου βρίσκεται η Κάτω ή Βουλωμένη Βρύση, κτισμένη επί οθωμανικών χρόνων. Στα βρύση υπάρχουν ενσωματωμένα τρία ανάγλυφα, δύο βυζαντινά και ένα μεταγενέστερο.<ref name="leon"/>
Πάνω από το χωριό βρίσκονται τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου. Στον εσωτερικό περίβολο του κάστρου, στην κορυφή του λόφου, σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικών κτιρίων, όπως μιας μεγάλης δεξαμενής, και η βόρεια πύλη του κάστρου, πλάτους 3 μέτρων. Από τους βυζαντινούς ναούς του κάστρου σώζονται οι ναοί του Αγίου Βασιλείου, της Αγίας Κυριακής και ενός ακόμη ανώνυμου. Από τον ναό της αγίας Κυριακής, διαστάσεων 9 επί 6,5 μέτρα, σώζεται σε ύψος τμήμα του δυτικού τοίχου. Έχουν εντοπιστεί τρία οστεοφυλάκια και τμήματα τοιχογραφιών.<ref>[http://www.culture.gr/anaskafes/pdfs/25_EBA.pdf 25η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων] Υπουργείο Πολιτισμού</ref> Στη βορειοανατολική πλευρά του κάστρου βρίσκεται η Κάτω ή Βουλωμένη Βρύση, κτισμένη επί οθωμανικών χρόνων. Στα βρύση υπάρχουν ενσωματωμένα τρία ανάγλυφα, δύο βυζαντινά και ένα μεταγενέστερο.<ref name="leon"/>


Πέρα από το μεσαιωνικό κάστρο, στο Λεοντάρι σώζονται και βυζαντινές εκκλησίες, από τις οποίες ξεχωρίζουν ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ναός του 14ου αιώνα ο οποίος βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού, και ο ναός του Αγίου Αθανασίου.<ref name="upatras"/> Ο ναός των αγίων Αποστόλων είναι μικτού τύπου, με τη δομή τρίκλιτης βασιλικής στο ισόγειο και σταυροειδούς εγγεγραμμένου στον όροφο, με πέντε τρούλους. Οι αρχικές του τοιχογραφίες είναι καλυμμένες με μεταγενέστερα επιχρίσματα.<ref name="odysseus">{{cite web | url=http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1507 | title=Ναός Αγίων Αποστόλων Λεονταρίου | publisher=Υπουργείο Πολιτισμόυ | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref> Άλλοι σημαντικοί βυζαντινοί ναοί στο χωριό είναι ο νεκροταφικός ναός (Mητροπόλεις), ο ναός των Ταξιαρχών και ο ναός του αγίου Γεωργίου,<ref>{{cite web | url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=5354&v17= | title=ΒΔ 26-10-1923 - ΦΕΚ 328/Α/14-11-1923 | publisher=Υπουργείο Πολιτισμού | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref> όλοι του 14ου αιώνα.<ref name="odysseus"/>
Πέρα από το μεσαιωνικό κάστρο, στο Λεοντάρι σώζονται και βυζαντινές εκκλησίες, από τις οποίες ξεχωρίζουν ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ναός του 14ου αιώνα ο οποίος βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού, και ο ναός του Αγίου Αθανασίου.<ref name="upatras"/> Ο ναός των αγίων Αποστόλων είναι μικτού τύπου, με τη δομή τρίκλιτης βασιλικής στο ισόγειο και σταυροειδούς εγγεγραμμένου στον όροφο, με πέντε τρούλους. Οι αρχικές του τοιχογραφίες είναι καλυμμένες με μεταγενέστερα επιχρίσματα.<ref name="odysseus">{{cite web | url=http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1507 | title=Ναός Αγίων Αποστόλων Λεονταρίου | publisher=Υπουργείο Πολιτισμόυ | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | archive-date=2017-06-17 | archive-url=https://web.archive.org/web/20170617164021/http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1507 | url-status= }}</ref> Άλλοι σημαντικοί βυζαντινοί ναοί στο χωριό είναι ο νεκροταφικός ναός (Mητροπόλεις), ο ναός των Ταξιαρχών και ο ναός του αγίου Γεωργίου,<ref>{{cite web | url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=5354&v17= | title=ΒΔ 26-10-1923 - ΦΕΚ 328/Α/14-11-1923 | publisher=Υπουργείο Πολιτισμού | accessdate=15 Σεπτεμβρίου 2017 | archive-date=2022-08-16 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220816161244/http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=5354&v17= | url-status= }}</ref> όλοι του 14ου αιώνα.<ref name="odysseus"/>


Άλλα αξιοθέατα του χωριού είναι ο σήμερα εγκαταλειμμένος σιδηροδρομικός σταθμός, κατασκευασμένος την περίοδο 1899-1901, και η γέφυρα στον ποταμό Ξερίλα, δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του χωριού. Είναι πέτρινη τρίτοξη και ολοκληρώθηκε το 1890.<ref name="leon"/>
Άλλα αξιοθέατα του χωριού είναι ο σήμερα εγκαταλελειμμένος σιδηροδρομικός σταθμός, κατασκευασμένος την περίοδο 1899-1901, και η γέφυρα στον ποταμό Ξερίλα, δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του χωριού. Είναι πέτρινη τρίτοξη και ολοκληρώθηκε το 1890.<ref name="leon"/>


== Παραπομπές ==
== Παραπομπές ==
<references />
<references />

{{Δήμος Μεγαλόπολης}}
{{Δήμος Μεγαλόπολης}}

{{DEFAULTSORT:Λεονταρι Αρκαδιας}}
[[Κατηγορία:Δήμος Μεγαλόπολης]]
[[Κατηγορία:Δήμος Μεγαλόπολης]]
[[κατηγορία:Χωριά του νομού Αρκαδίας]]
[[Κατηγορία:Χωριά της περιφερειακής ενότητας Αρκαδίας]]
[[Κατηγορία:Παραδοσιακοί οικισμοί Αρκαδίας]]

Τρέχουσα έκδοση από την 17:06, 19 Οκτωβρίου 2024

Συντεταγμένες: 37°19′17″N 22°8′42″E / 37.32139°N 22.14500°E / 37.32139; 22.14500

Λεοντάρι
Λεοντάρι is located in Greece
Λεοντάρι
Λεοντάρι
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΠελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Δημοτική ΕνότηταΦαλαισίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΑρκαδίας
Υψόμετρο540 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος192
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ονομασία κατοίκωνΛεονταρίτες
Ταχ. κώδικας220 21
Τηλ. κωδικός2791
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το Λεοντάρι είναι χωριό του δήμου Μεγαλόπολης, στον νομό Αρκαδίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, έχει 192 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 540 μέτρων.[1] Πάνω από το χωριό βρίσκεται το ομώνυμο μεσαιωνικό κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λεοντάρι πιθανόν πήρε το όνομά του από κάποιον που ονομαζόταν Λεοντάρης ή Λεοντάριος και μετοίκισε στην περιοχή την εποχή του Αλέξιου Κομνηνού.[2] Το Λεοντάρι στη συνέχεια ανήκε στη Βαρωνία της Βελιγοστής. Χάρις στο κάστρο του εξελίχθηκε σε εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής και γνώρισε ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη μετά την καταστροφή της Βελιγοστής το 1300.[3] Στη συνέχεια πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1391, όταν το κατέλαβαν οι Οθωμανοί Τούρκοι ύστερα από πολιορκία υπό του Γαζή Αχμέτ Εβρενός, αλλά σύντομα έγινε πάλι τμήμα του Δεσποτάτου του Μυστρά, μέχρι το 1460.[4]

Επί Τουρκοκρατίας, το Λεοντάρι συνέχιζε να ακμάζει. Ορίστηκε έδρα επαρχίας, ενώ η φρουρά του κάστρου αμοιβόταν από τον σουλτάνο, δείχνοντας τη σημασία του κάστρου.[2] Το 1715 εγκαταστάθηκε στο Λεοντάρι μία από τις εφτά οικογένειες υπεύθυνες για την συλλογή των φόρων στην Πελοπόννησο.[4] Μέχρι το 1770 ήταν ακμαιότερο από την Τρίπολη, αλλά λόγω των συνεπειών της επανάστασης του 1770 άρχισε η παρακμή του. Το 1786 έγινε για λίγους μήνες πρωτεύουσα του Πασαλικίου του Μοριά, πρωτού αυτή μετακινηθεί στην Τριπολιτσά.[3] Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, το Λεοντάρι ήταν συχνά ορμητήριο των οπλαρχηγών. Οι Τούρκοι κάτοικοί του εκδιώχθηκαν,[4] ο Τούρκος διοικητής δολοφονήθηκε και τα τζαμιά του χωριού κάηκαν.[3] Το 1827 το Λεοντάρι αμύνθηκε επιτυχώς ενάντια σε εκστρατεία του Ιμπραήμ Πασά.[4]

Το 1835 το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα του δήμου Φαλαισίας, ο οποίος εντάχθηκε στην επαρχία Μεγαλόπολης. Το 1912 ο δήμος καταργήθηκε και το Λεοντάρι ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας, η κοινότητα Λεονταρίο εντάχθηκε στον καποδιστριακό δήμο Φαλαισίας, του οποίου ορίστηκε έδρα. Με το πρόγραμμα Καλλικράτης προσαρτήθηκε στον δήμο Μεγαλόπολης.[5]

Το 1901 στο χωριό κατασκευάστηκε σιδηροδρομικός σταθμός, επί της γραμμής Κορίνθου-Καλαμάτας.[2]

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού
Έτος Πληθ.   ±%  
1861 458 —    
1879 562 +22.7%
1889 607 +8.0%
1896 907 +49.4%
1907 730 −19.5%
1920 645 −11.6%
1928 666 +3.3%
1940 660 −0.9%
1951 561 −15.0%
1961 443 −21.0%
1971 323 −27.1%
1981 252 −22.0%
1991 341 +35.3%
2001 325 −4.7%
2011 257 −20.9%
2021 192 −25.3%
Πηγή: Απογραφές Πληθυσμού ΕΛΣΤΑΤ 1861 - 2021

Το Λεοντάρι γνώρισε σημαντική πληθυσμιακή αύξηση απο το 1861 μέχρι και το 1896 αλλά έκτοτε ο πληθυσμός του έχει μειωθεί σημαντικά.

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πάνω από το χωριό βρίσκονται τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου. Στον εσωτερικό περίβολο του κάστρου, στην κορυφή του λόφου, σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικών κτιρίων, όπως μιας μεγάλης δεξαμενής, και η βόρεια πύλη του κάστρου, πλάτους 3 μέτρων. Από τους βυζαντινούς ναούς του κάστρου σώζονται οι ναοί του Αγίου Βασιλείου, της Αγίας Κυριακής και ενός ακόμη ανώνυμου. Από τον ναό της αγίας Κυριακής, διαστάσεων 9 επί 6,5 μέτρα, σώζεται σε ύψος τμήμα του δυτικού τοίχου. Έχουν εντοπιστεί τρία οστεοφυλάκια και τμήματα τοιχογραφιών.[6] Στη βορειοανατολική πλευρά του κάστρου βρίσκεται η Κάτω ή Βουλωμένη Βρύση, κτισμένη επί οθωμανικών χρόνων. Στα βρύση υπάρχουν ενσωματωμένα τρία ανάγλυφα, δύο βυζαντινά και ένα μεταγενέστερο.[2]

Πέρα από το μεσαιωνικό κάστρο, στο Λεοντάρι σώζονται και βυζαντινές εκκλησίες, από τις οποίες ξεχωρίζουν ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ναός του 14ου αιώνα ο οποίος βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού, και ο ναός του Αγίου Αθανασίου.[3] Ο ναός των αγίων Αποστόλων είναι μικτού τύπου, με τη δομή τρίκλιτης βασιλικής στο ισόγειο και σταυροειδούς εγγεγραμμένου στον όροφο, με πέντε τρούλους. Οι αρχικές του τοιχογραφίες είναι καλυμμένες με μεταγενέστερα επιχρίσματα.[7] Άλλοι σημαντικοί βυζαντινοί ναοί στο χωριό είναι ο νεκροταφικός ναός (Mητροπόλεις), ο ναός των Ταξιαρχών και ο ναός του αγίου Γεωργίου,[8] όλοι του 14ου αιώνα.[7]

Άλλα αξιοθέατα του χωριού είναι ο σήμερα εγκαταλελειμμένος σιδηροδρομικός σταθμός, κατασκευασμένος την περίοδο 1899-1901, και η γέφυρα στον ποταμό Ξερίλα, δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του χωριού. Είναι πέτρινη τρίτοξη και ολοκληρώθηκε το 1890.[2]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 425.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Λεοντάρι». Σύλλογος Λεονταριτών Αρκαδίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Λεοντάρι». Arcadia Project. Πανεπιστήμιο Πατρών. 13 Φεβρουαρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Λεοντάριον». Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. ΙΕ. Εκδόσεις Φοίνιξ, σσ. 939. 
  5. ↑ «Λεοντάριον (Αρκαδίας)». Διοικητικές μεταβολές οικισμών. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  6. ↑ 25η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Υπουργείο Πολιτισμού
  7. ↑ 7,0 7,1 «Ναός Αγίων Αποστόλων Λεονταρίου». Υπουργείο Πολιτισμόυ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  8. ↑ «ΒΔ 26-10-1923 - ΦΕΚ 328/Α/14-11-1923». Υπουργείο Πολιτισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λεοντάρι_Αρκαδίας&oldid=10795963"