Σεμέρου

Το όρος Μπρόμο και το Σεμέρου στο βάθος

Το Σεμέρου ή όρος Σεμέρου (ινδονησιακά: Gunung Semeru) είναι ενεργό στρωματοηφαίστειο στην ανατολική Ιάβα. Με ύψος 3.676 μέτρα είναι η ψηλότερη κορυφή στο νησί. To ηφαίστειο είναι επίσης γνωστό ως Μαχαμέρου, δηλαδή το μεγάλο βουνό. Το όνομα προέρχεται από το Ινδο-Βουδιστικό μυθικό βουνό Μέρου ή Σουμέρου, η κατοικία των θεών. Είναι δημοφιλής ορειβατικός προορισμός, αλλά το ηφαίστειο είναι επίκινδυνο επειδή εκλύει τοξικά αέρια.

Το Σεμέρου υψώνεται απότομα πάνω από τις νότιες ακτές της ανατολικής Ιάβας. Στην κορυφή βρίσκονται ρηχοί κρατήρες που περιέχουν λίμνες (μάαρ) και στις ανατολικές και νοτιοανατολικές πλαγιές βρίσκονται ηφαιστειακοί δόμοι και κώνοι στάχτης. Βρίσκεται νότια των καλδέρων, στο νότιο άκρο του ηφαιστειακού συμπλέγματος Τενγκέρ. Το ηφαίστειο θεωρείται ότι βρίσκεται σε έκρηξη από το 1967 μέχρι σήμερα. Έχει εκραγεί τουλάχιστον 55 φορές από το 1818, 10 από τις οποίες ήταν θανάσιμες. Όλες οι ιστορικές εκρήξεις είχαν ισχύ στη κλίμακα VEI 2 ή 3. Οι ισχυρότερες εκρήξεις παράγουν πυροκλαστικές ροές που φτάνουν μέχρι τους πρόποδες του ηφαίστειου.

Γεωγραφία - Γεωλογία

Το Σεμέρου βρίσκεται στην ανατολική Ιάβα. Έχει ύψος 3.676 μέτρα και είναι ψηλότερη κορυφή της Ιάβας. Η βόρεια κορυφή του είναι γνωστή ως Μαχαμέρου, ενώ ο ενεργός κρατήρας βρίσκεται νοτιοανατολικά. Είναι το νεότερο ηφαίστειο στην περιοχή. Ο κώνος περιβάλλεται από ηφαιστειακά πετρώματα του τεταρτογενούς, κυρίως από πεδία λάβας και αποθέσεις πυροκλαστικών ροών. Στο κρατήρα του Σεμέρου βρίσκεται ένας ηφαιστειακός δόμος που αναπτύσσεται. Ένα μεγάλο κανάλι προς τα νοτιοανατολικά του κρατήρα είναι η κύρια οδός που ακολοθούν οι πυροκλαστικές ροές που προκαλούνται από την ανάπτυξη του δόμου. Στα ανατολικά βρίσκονται ηφαιστειακές φλέβες στην ανατολική πλαγιά του ηφαίστειου. Εκεί βρίσκεται και ένα άλλο κανάλι που έδρασε ως αγωγός των λαχάρ που έλαβαν χώρα το 1909 και το 1981.

Ηφαιστειακή δραστηριότητα

Έκρηξη του Σεμέρου το 2004

Το ηφαίστειο έχει εκραγεί 55 φορές από το 1818 και θεωρείται ότι είναι συνεχώς ενεργό από το 1967. Απο τότε η ηφαιστειακή δραστηριότητα αποτελείται από κύκλους ανάπτυξης ηφαιστειακών δόμων που προκαλούν πυροκλαστικές ροές. Αυτές οι ροές κατέρχονται τις νοτιοαντολικές πλαγιές και φτάνουν μέχρι έντεκα χιλιόμετρα μαρκιά από τον κρατήρα. Μια τέτοια ροή τις 3 Φεβρουαρίου 1994 προκαλέσε 6 θανάτους. Άλλοι ηφαιστειακοί κίνδυνοι είναι τα λαχάρ και οι κατολισθίσεις είναι πιο επικίνδυνα, καθώς έχουν προκαλέσει από το 1885 689 θανάτους στην γύρω περιοχή. Μια ροή συντριμιών το 1909 κατέστρεψε την πόλη Λουματζάνγκ. Οι ροές συντριμιών λαμβάνουν χώρα μετά από έντονες βροχοπτώσεις.

Έκρηξεις έχουν λάβει χώρα και στους κώνους στην πλαγιά, με ποιο πρόσφατες αυτές την περίοδο 1941-1942. Κατά τη διάρκεια της έκρηξης μια ρωγμή μήκους 1,3 χιλιομέτρων με βορειοδυτική-νοτιοανατολική κατεύθυνση, σε υψόμετρο από 1.400 μέτρα μέχρι 1.775 μέτρα. Από αυτή την ρωγμή εκχύθηκαν 3×10⁶ m³ ανδεσιτικής λάβας υπό μορφή συγκροτημάτων, τα οποία είχαν μέγεθος της τάξης του υποδεκατόμετρου και μέτρου. Η ροή έφτασε 6,9 χιλιόμετρα από τη ρωγμή.

Πηγή

• Semeru. Global Volcanism Program, Smithsonian Institution.