Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1859

Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1859 προκηρύχθηκαν την 1η Αυγούστου του 1859 και έλαβαν χώρα το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του ίδιου έτος, τρία χρόνια αργότερα από τις τελευταίες εκλογές του 1856. Πρωθυπουργός ήταν ο Αθανάσιος Μιαούλης, γιος του Μιαούλη, ναυάρχου του Αγώνα, ο οποίος και κέρδισε τις εκλογές, με μια φιλοβασιλική και πάλι Βουλή, με πλειοψηφία 120 από τις 139 έδρες.

Υπόβαθρο

Τις προηγούμενες εκλογές (του 1856) είχε κερδίσει η τότε κυβέρνηση Βούλγαρη, η οποία έμεινε στην κυβέρνηση ακόμη έναν χρόνο μέχρι το 1857 για να αντικατασταθεί από την κυβέρνηση του υπασπιστή του Όθωνα Αθανασίου Μιαούλη όταν ο Βούλγαρης παραιτήθηκε εξαιτίας των παρεμβάσεων του παλατιού. Μετά τις φοιτητιτκές ταραχές και επεισόδια ενάντια στον Όθωνα με το όνομα τα Σκιαδικά (της αντιοθωνικής νεολαίας που φορούσε «σκιάδια», καπέλα, - η αρχή της έξωσης για τον Όθωνα) που άρχισαν στις 10 Μαΐου 1859, ο Όθωνας κήρυξε τη λήξη της Βουλευτικής Περιόδου (της Γ' Συνόδου της Ε' Βουλευτικής Περιόδου) και διέλυσε τη Βουλή. Στις 29 Μαΐου ανέθεσε στον Ανδρέα Μεταξά να σχηματίσει κυβέρνηση ώστε να κατευναστεί η αντιπολίτευση (ο Μεταξάς περιέλαβε τους Κανάρη, Καλλέργη, Χρηστίδη της αντιπολίτευσης), αλλά αυτός δεν μπόρεσε να σχηματίσει κυβέρνηση και ο Βασιλιάς άφησε στην εξουσία τον Αθ. Μιαούλη, ζητώντας του να κάνει ανασχηματισμό.

Εκλογές

Παρά τον ανασχηματισμό του Ιουνίου 1859 που έκανε ο Μιαούλης, βάζοντας στην κυβέρνηση και υπουργούς της αντιπολίτευσης, δεν επήλθε συνεννόηση και οι εκλογές προκηρύχθηκαν την 1η Αυγούστου 1859^[1]. Οι εκλογές έλαβαν χώρα κατά τον Σεπτέμβριο και τις αρχές Οκτωβρίου. Στις 7 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε σύγκλιση της Βουλής και της Γερουσίας για τις 29 Οκτωβρίου^[2]. Η Βουλή έκανε πράγματι την πρώτη συνεδρίασή της στις 29 Οκτωβρίου (Α' Συνεδρίασις, Α' Συνόδου, ΣΤ' Βουλευτικής Περιόδου)^[3] Εκλέχθηκαν συνολικά 139 βουλευτές, από τους οποίους 120 υποστηρικτές του Μιαούλη και 19 βουλευτές της αντιπολίτευσης.

Θεωρείται πως οι εκλογές έγιναν σε συνθήκες εκτεταμένων παρεμβάσεων από την Κυβέρνηση και το Στέμμα^[4]^[5] ο δε πολιτικός της εποχής εκείνης Δημήτριος Δημητρακάκης έγραψε πως «Ἐγένοντο δέ αἱ ἐκλογαί αὗται διά περισσοτέρων ἐπεμβάσεων παρά αἱ πρότερον».^[6]

Αποτελέσματα

Κόμμα	Ψήφοι	%	Έδρες
Υποστηρικτές της Κυβέρνησης Μιαούλη			120
Ανεξάρτητοι			19
Σύνολο			139
Πηγή: Nohlen & Stöver

Μετά τις εκλογές

Επόμενες εκλογές έγιναν ενάμισυ έτος αργότερα, τον Ιανουάριο του 1861, όταν λίγο πιο πριν είχε εκλεγεί ο Θρασύβουλος Ζαΐμης, αρχηγός της αντιπολίτευσης, στη θέση του Προέδρου της Βουλής.

Βουλευτές που εκλέχτηκαν

Μπενιζέλος Ρούφος, Πατρών^[7]
Περικλής Καλαμογδάρτης, Πατρών^[7]
Παναγιώτης Πατρινός, Πατρών^[7]
Κωνσταντίνος Κουμανιώτης, Πατρών^[7]
Κορινθίας : Αριστείδης Μεντζελόπουλος

Αναφορές

↑ Εφημερίδα ΑΙΩΝ 5/8/1859, Το διάταγμα έχει ημερομηνία 1 Αυγούστου, αλλά δόθηκε στη δημοσιότητα στις 3 Αυγούστου το απόγευμα: «διατάσσομεν ίνα συνελθώσι οι εκλογείς κατά τον περί τουτου νόμων και εκλέξωσι του Βουλευτάς της έκτης Βουλευτικής περιόδου»
↑ ΦΕΚ A 45/1859, 22 Οκτωβρίου 1859 «Περί συγκαλέσεως των Βουλών» σελ. 319
↑ Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής κατά την πρώτην Σύνοδον της Έκτης Βουλευτικής Περιόδου, τόμος πρώτος, Εν Αθήναις, εκ του Δημοσίου Τυπογραφείου, 1860, στην Βιβλιοθήκη της Βουλής, Πρακτικά των Εθνοσυνελεύσεων και της Βουλής (1843 – 1862)
↑ Ασπρέας, Γεώργιος (1924). Πολιτική ιστορία της νεωτέρας Ελλάδος, 1821-1921. 1. Εν Αθήναις: (χ.ε.). σελ. 241. κατά τας διεξαχθείσας εκλογάς, κατά τας οποίας τόσον εις την Πρωτεύουσαν, όσον και εις τας επαρχίας, οι Βασιλικοί ανεδείχθησαν νικηταί μετά μεγάλης πλειοψηφίας. Αι επεμβάσεις εν τοσούτω υπέρ προσώπων της προτιμήσεως του Στέμματος υπήρξαν πολλαί και διάφοροι υπό στρατιωτικών ή πολιτικών οργάνων αφοσιωμένων εις το Στέμμα, προηγήθησαν δε των εκλογών και επηκολούθησαν καταδιώξεις σκανδαλώδεις (Νοέμβριος 1859).
↑ Κορδάτος, Γιάννης (1958). Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας. 3. Αθήνα: Εκδόσεις 20ος αιώνας. σελ. 680. Η Κυβέρνηση είχε βάλει και δικούς της υποψηφίους, εκείνους που εμπνέανε εμπιστοσύνη στην Αυλή. Σε μερικές πόλεις έγιναν με σχετική ησυχία οι εκλογές, αλλά στις περισσότερες επαρχίες και κυρίως στη Γορτυνία και Κορινθία, καθώς και σε άλλες, τα εκλογικά όργια θύμιζαν τις εκλογές που έγιναν όταν ήταν πρωθυπουργός ο Κωλέττης.
↑ Καρανικόλας, Γιώργος Δ. (1973). Νόθες Εκλογές στην Ελλάδα, 1844-1936. Αθήνα: Επικαιρότητα. σελ. 195.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικό λεξικό των Πατρών, Εκ του τυπογραφείου Πέτρου Κούλη, Πάτρα 1995

Πηγή Αντώνιος Μηλιαράκης (7/4/1841-8/4/1905) , Ιστορική και γενεαλογική μελέτη της οικογένειας Μαμωνά από της εμφανίσεως αυτής εν τη ιστορία μέχρι σήμερον (1248-1902) , 223 Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών , Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος ,Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Ιστορικό Αρχείο, και Βιβλιοθήκη.

[1] Εφημερίδα ΑΙΩΝ 5/8/1859, Το διάταγμα έχει ημερομηνία 1 Αυγούστου, αλλά δόθηκε στη δημοσιότητα στις 3 Αυγούστου το απόγευμα: «διατάσσομεν ίνα συνελθώσι οι εκλογείς κατά τον περί τουτου νόμων και εκλέξωσι του Βουλευτάς της έκτης Βουλευτικής περιόδου»

[2] ΦΕΚ A 45/1859, 22 Οκτωβρίου 1859 «Περί συγκαλέσεως των Βουλών» σελ. 319

[3] Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής κατά την πρώτην Σύνοδον της Έκτης Βουλευτικής Περιόδου, τόμος πρώτος, Εν Αθήναις, εκ του Δημοσίου Τυπογραφείου, 1860, στην Βιβλιοθήκη της Βουλής, Πρακτικά των Εθνοσυνελεύσεων και της Βουλής (1843 – 1862)

[4] Ασπρέας, Γεώργιος (1924). Πολιτική ιστορία της νεωτέρας Ελλάδος, 1821-1921. 1. Εν Αθήναις: (χ.ε.). σελ. 241. κατά τας διεξαχθείσας εκλογάς, κατά τας οποίας τόσον εις την Πρωτεύουσαν, όσον και εις τας επαρχίας, οι Βασιλικοί ανεδείχθησαν νικηταί μετά μεγάλης πλειοψηφίας. Αι επεμβάσεις εν τοσούτω υπέρ προσώπων της προτιμήσεως του Στέμματος υπήρξαν πολλαί και διάφοροι υπό στρατιωτικών ή πολιτικών οργάνων αφοσιωμένων εις το Στέμμα, προηγήθησαν δε των εκλογών και επηκολούθησαν καταδιώξεις σκανδαλώδεις (Νοέμβριος 1859).

[5] Κορδάτος, Γιάννης (1958). Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας. 3. Αθήνα: Εκδόσεις 20ος αιώνας. σελ. 680. Η Κυβέρνηση είχε βάλει και δικούς της υποψηφίους, εκείνους που εμπνέανε εμπιστοσύνη στην Αυλή. Σε μερικές πόλεις έγιναν με σχετική ησυχία οι εκλογές, αλλά στις περισσότερες επαρχίες και κυρίως στη Γορτυνία και Κορινθία, καθώς και σε άλλες, τα εκλογικά όργια θύμιζαν τις εκλογές που έγιναν όταν ήταν πρωθυπουργός ο Κωλέττης.

[6] Καρανικόλας, Γιώργος Δ. (1973). Νόθες Εκλογές στην Ελλάδα, 1844-1936. Αθήνα: Επικαιρότητα. σελ. 195.

[lexikon-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικό λεξικό των Πατρών, Εκ του τυπογραφείου Πέτρου Κούλη, Πάτρα 1995

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

π σ ε Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Ελλάδα
Βουλευτικές	1843 1844 1847 1850 1853 1856 1859 1861 1862 1865 1868 1869 1872 1873 1874 1875 1879 1881 1885 1887 1890 1892 1895 1899 1902 1905 1906 1910 Α 1910 Β 1912 1915 Α 1915 Β 1920 1923 1926 1928 1932 1933 1935 1936 1944¹ 1946 1950 1951 1952 1956 1958 1961 1963 1964 1967² 1974 Α³ 1974 Β 1977 1981 1985 1989 Α 1989 Β 1990 1993 1996 2000 2004 2007 2009 2012 Α 2012 Β 2015 Α 2015 Β 2019 2023 Α 2023 Β
Γερουσιαστικές	1929
Ευρωεκλογές	1981 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019 2024
Δημοψηφίσματα	1862 1920 1924 1935 1946 1968 1973 1974 ~~2011~~⁴ 2015
Αυτοδιοικητικές	1834 1835 1837 1841 1847 1850 1866 1870 1874 1879 1883 1887 1891 1895 1899 1903 1907 1914 1925 1929 1934 1951 1954 1959 1964 1975 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2019 2023
¹ Εκλογές της ΠΕΕΑ την περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας ² Δεν έγιναν λόγω της Χούντας ³ Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη ⁴ Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε