Αικατερίνη Λασκαρίδου

Αικατερίνη Λασκαρίδου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αικατερίνη Λασκαρίδου (Ελληνικά)
Γέννηση	1842 Βιέννη
Θάνατος	1916 Αθήνα
Αιτία θανάτου	αυτοκινητικό δυστύχημα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δασκάλα παιδαγωγός ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών συγγραφέας
Οικογένεια
Τέκνα	Σοφία Λασκαρίδου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Αργυρός Σταυρός του Σωτήρος
Σχετικά πολυμέσα

Η Αικατερίνη Λασκαρίδου (Βιέννη, 1842 - 1916) ήταν Ελληνίδα δασκάλα και παιδαγωγός. Έθεσε τα θεμέλια για την προσχολική εκπαίδευση στην Ελλάδα και έτσι έγινε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής της στον κόσμο της ελληνικής εκπαίδευσης.

Βιογραφία

Η Λασκαρίδου γεννήθηκε στη Βιέννη και ήταν κόρη του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου και της Μαρίας Καζάσση με καταγωγή από το Μελνίκ της Βουλγαρίας. Φοίτησε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Βιέννης όπου εκπαιδεύτηκε στους τομείς της φιλοσοφίας, της ιστορίας και της παιδαγωγικής, εμβαθύνοντας ιδιαίτερα στο παιδαγωγικό Φρέμπελ. Το 1858, παντρεύτηκε τον Λάσκαρη Λασκαρίδη, έμπορο από την Προύσα.

Το 1864, ίδρυσε το «Ελληνικό Παρθεναγωγείο» στην Αθήνα στο οποίο εισήγαγε τη μέθοδο Φρέμπελ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Αργότερα ο επίσκοπος Σύρου Μεθόδιος δίδαξε στο σχολείο θηλέων μαζί με τους Ι. Πανταζίδη, Αντ. Κυριάκο, Β. Λακών, Τ. Αργυρόπουλο και Σ. Σακελλαρόπουλο καθώς και με τους μητροπολίτες Μοσχάκη, Αργυριάδη, Γραμματικόπουλο, Σπαθάκη, Μυλωνά και άλλους.

Κατά την διάρκεια του πολέμου του 1897, η Λασκαρίδου οργάνωσε δυο εργαστήρια για γυναίκες σε ανάγκη στις αίθουσες των δημοτικών θεάτρων της Αθήνας και αργότερα ίδρυσε διάφορα δημόσια νηπιαγωγεία. Το 1906 διοργάνωσε νυχτερινά μαθήματα τέχνης για εκπαιδευτικούς.

Τέλος, το 1912, ίδρυσε το Ανώτερο Σχολείο Αθηνών και το Εθνικό Νηπιαγωγείο για την πρακτική άσκηση των παιδιάτρων. Έλαβε το τιμητικό βραβείο τον Ασημένιο Σταυρό του Σωτήρα.

Η Αικατερίνη Λασκαρίδου επηρεάστηκε αρκετά από το σύστημα Φρεμπέλ για τη δημιουργία των νηπιαγωγείων της. Υποστήριξε την ιδέα ότι η προσχολική ηλικία πρέπει να αποτελεί την βάση του εκπαιδευτικού συστήματος και να συμβάλει στην βελτίωση της εκπαίδευσης των παιδιών. Η Αικατερίνη Λασκαρίδου έμεινε στην Ευρώπη ενάμισι χρόνο προκειμένου να εξοικειωθεί με τη λειτουργία των ευρωπαϊκών σχολείων. Με την επιστροφή της στην Ελλάδα, εισήγαγε την μέθοδο Φρέμπελ.

Εργογραφία

Η Λασκαρίδου είχε μερικές δημοσιεύσεις στο ενεργητικό της. Έγραψε το πρώτο της βιβλίο Πώς να εκπαιδεύονται οι άνθρωποι και δημοσίευσε κείμενα πάνω σε διάφορα θέματα όπως η παιδαγωγική, η κοινωνιολογία, ο τουρισμός και η γλωσσολογία.

Ο θάνατος και η κληρονομιά της Αικατερίνης Λασκαρίδου

Η Αικατερίνη Λασκαρίδου σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 1916. Είχε δυο κόρες, την Σοφία Λασκαρίδου (1882-1965) και την Ειρήνη Λασκαρίδου (1889-1958), οι οποίες αρίστευσαν στους τομείς σπουδών τους.

Η Σοφία Λασκαρίδου σπούδασε ζωγραφική και ήταν αριστούχος μαθήτρια στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1903-1907). Αγαπούσε ιδιαίτερα τα ιμπρεσιονιστικά κινήματα και παρακολουθούσε τους Έλληνες πρωτοπόρους αυτού του καλλιτεχνικού ρεύματος. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Μόναχο και έγινε η αγαπημένη ζωγράφος της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας. Όταν πέθανε η μητέρα της, επέστρεψε στην Ελλάδα και διηύθυνε το "Ίδρυμα των Εκπαιδευτικών Προσχολικής Αγωγής" που είχε ιδρύσει η μητέρα της. Δίδαξε επίσης σχέδιο και ζωγραφική επί 31 χρόνια. Η δουλειά της παρουσιάστηκε σε διάφορες εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, πολλές από τις οποίες κέρδισαν βραβεία. Το 1958 κυκλοφόρησε το Βιβλίο της ζωής μου.

Η Ειρήνη Λασκαρίδη, αφού σπούδασε σε 48 ιδρύματα του εξωτερικού με θέμα τα τυφλά άτομα, ίδρυσε και εγκατέστησε στη βίλα της το 1907 το πρώτο σχολείο για τυφλούς στην Ελλάδα. Ανέπτυξε επίσης ένα εκπαιδευτικό σύστημα και έγραψε τα πρώτα βιβλία για τυφλούς στα ελληνικά, χρησιμοποιώντας την μέθοδο Μπράιγ. Το 1938 δημιούργησε τον οργανισμό "Friends of the blind", του οποίου ήταν πρόεδρος μέχρι τον θάνατό της. Ήταν μέλος πολλών συνδικαλιστικών διοικήσεων και εκπροσώπησε την Ελλάδα σε συνέδρια και εκθέσεις στο εξωτερικό. Χαρακτηριζόταν από την προοδευτική σκέψη της, την σπουδαία εκπαίδευσή της, την ανθρωπιστικότητά της και την σκληρή δουλειά της.

Σε γενικές γραμμές, το νηπιαγωγείο και η προσχολική αγωγή στην Ελλάδα είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής και του έργου της Αικατερίνης Λασκαρίδη. Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, το νηπιαγωγείο αναγνωρίζεται ως "παιδικός σταθμός". Αλλά όπως και σε άλλες χώρες, το νηπιαγωγείο και ο παιδικός σταθμός διαφοροποίησαν σταδιακά τους στόχους τους.

Από το 1905, η συστηματική διάδοση των νηπιαγωγείων στην Ελλάδα άρχισε να τυποποιείται και να υιοθετείται το εκπαιδευτικό σύστημα Λασκαρίδου. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών της Λασκαρίδου, μεταξύ 1901 και 1912 δημιουργήθηκαν οι λαϊκοί παιδικοί σταθμοί στις φτωχογειτονιές της Αθήνας (όπως η Καλλιθέα και η οδός Μακρυγιάννη) και στον Πειραιά.

Αυτά τα νηπιαγωγεία στοχεύουν στην εκπαίδευση των παιδιών της εργατικής τάξης και του γενικού πληθυσμού, τα οποία χρηματοδοτούνται από την ίδια την Λασκαρίδου. Αυτό το γεγονός θυμίζει ανάλογα παραδείγματα από χώρες της δυτικής Ευρώπης, όπου η φιλανθρωπία αντικαθιστά συχνά το κράτος πρόνοιας.

Μελέτες και βιβλιογραφικά έργα για την Αικατερίνη Λασκαρίδου

• Averoff, G. Organisation mondiale pour l'éducation préscolaire & Comité français pour l'éducation préscolaire. (1957). La vie et l'oeuvre de Catherine Lascaridou: Fondatrice des premières écoles maternelles en Grèce. Pantin: Secrétariat du CFEP.
• Bibliothèque publique de Serres. (s. d.). Catherine Lascaridou (1842-1916)
• École hellénique des filles (el) de Catherine Lascaridou.
• Katevas, G. (1992). L'éducation préscolaire en tant qu'institution. Athènes: Organisation de l'édition des manuels scolaires.
• Nikolakaki, M., Sofrona, E., Kiamili, F. (2001). Éducation préscolaire, Classe B’ 1er Cycle, 2ème Cycle. Athènes: ministère de la Santé et du Bien-être social.