Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αρχηγός κράτους των Σαμόα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αρχηγός Κράτους του
Ανεξάρτητου Κράτους των
Σαμόα
Κάτοχος
Βαλετόα Σουαλαούβι Β΄
από 21 Ιουλίου 2017
ΠροσφώνησηΗ Αυτού Υψηλότης
ΚατοικίαΒαϊλέλε[1]
ΈδραΆπια
Διορισμός απόΝομοθετική Συνέλευση
Διάρκεια θητείαςΠέντε έτη, άπαξ ανανεώσιμη[2]
Αρχικός κάτοχοςΤουπούα Ταμασέσε Μεαόλε
Μαλιετόα Τανουμαφίλι Β΄
Δημιουργία1 Ιανουαρίου 1962
ΑναπληρωτήςΣυμβούλιο των Αντιπροσώπων
Μισθός82.000 $ ετησίως[3]
Ιστοσελίδα[1]

Ο Αρχηγός κράτους (Σαμοανικά: O le Ao Mamalu o le Malo) [4] είναι ο αρχηγός του κράτους της Σαμόα. Η θέση περιγράφεται στο 3ο Μέρος του συντάγματος της Σαμόα του 1960. [5] Την εποχή που εγκρίθηκε το σύνταγμα, αναμενόταν ότι οι μελλοντικοί αρχηγοί κρατών θα επιλέγονταν μεταξύ των τεσσάρων αρχηγών Tama a 'Aiga "matai" σύμφωνα με το εθιμικό πρωτόκολλο. Αυτό δεν είναι συνταγματική απαίτηση, επομένως η Σαμόα μπορεί να θεωρηθεί κοινοβουλευτική δημοκρατία παρά συνταγματική μοναρχία . Η κυβερνητική Γραμματεία Τύπου περιγράφει τον Αρχηγό του Κράτους ως «εθιμοτυπικό πρόεδρο». Στον κάτοχο αποδίδεται ο επίσημος τίτλος της Αυτού Υψηλότητας, όπως και στους επικεφαλής των τεσσάρων δυναστειών των αρχηγών φυλών .

Τα μέλη του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων ενεργούν ως αναπληρωτές αρχηγοί κράτους, αντικαθιστώντας τον αρχηγό του κράτους όταν δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τα καθήκοντά του.

Ο τρέχων O le Ao o le Malo είναι ο Τουιμαλεαλιιφάνο Βααλετόα Σουλαούβι Β΄, ο οποίος εξελέγη για πενταετή θητεία που ξεκίνησε στις 21 Ιουλίου 2017 και επανεξελέγη χωρίς αντίπαλο το 2022.

Ιστορία της θέσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν η Σαμόα έγινε ανεξάρτητη την 1η Ιανουαρίου 1962, το Σύνταγμα του 1960 όρισε από κοινού δύο από τους τέσσερις κορυφαίους αρχηγούς ( Tama a 'Aiga ) στο αξίωμα ισόβια: [6] ήταν οι Τανουμαφίλι Β΄ και Τουπούα Ταμασέσε Μεαόλε . Αντιπροσώπευαν, αντίστοιχα, τους Malietoa και Tupua Tamasese, τις «δύο από τις τέσσερις κύριες οικογενειακές γενεαλογίες» της Σαμόα. [7] Ήταν από κοινού γνωστοί ως O Ao o le Malo και μεμονωμένα ως O le Ao o le Malo . [8] Ο Μεαόλε πέθανε έναν χρόνο αργότερα το 1963, αφήνοντας τον Τανουμαφίλι ως τον μοναδικό κάτοχο του αξιώματος μέχρι το θάνατό του το 2007, σε ηλικία 94 ετών.[9] [10] Ο αντικαταστάτης του, Tui Ātua Tupua Tamasese Efi, είχε υπηρετήσει δύο προηγούμενες θητείες ως πρωθυπουργός και είναι το μεγαλύτερο παιδί του Tupua Tamasese Meaʻole. Εξελέγη από τη Νομοθετική Συνέλευση της Σαμόα για πενταετή θητεία που άρχισε στις 20 Ιουνίου 2007 [11] και ξανά τον Ιούλιο του 2012 για μια περαιτέρω πενταετή θητεία. Ο 4ος και σημερινός αρχηγός του κράτους, Tuimaleali'ifano Va'aleto'a Eti Sualauvi II, το δισέγγονο του ηγέτη του Κινήματος Mau Tuimaleali'ifano Fa'aoloi'i και ανιψιός του αρχικού μέλους του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων Tuimaleali'ifano Suatipatipa II, [12] διαδέχθηκε τον Tui Atua Tupua Tamasese Efi μετά την εκλογή του από τη Νομοθετική Συνέλευση για πενταετή θητεία στις 30 Ιουνίου 2017, όταν η θητεία του Τουφούγκα Έφι πλησίαζε στο τέλος της. [13] [14]

Το 2019 η κυβέρνηση της Σαμόα τροποποίησε το σύνταγμα, εισάγοντας όρια θητείας για τον αρχηγό του κράτους. Μόλις ένας αρχηγός κράτους ολοκληρώσει την πρώτη πενταετή θητεία του, είναι επιλέξιμος για επαναδιορισμό μόνο μία φορά. Έτσι, κάθε αρχηγός κράτους επιτρέπεται να υπηρετήσει το πολύ για δέκα χρόνια.

Η επίσημη κατοικία του αρχηγού του κράτους ήταν το πρώην σπίτι του συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, μέχρι που υπέστη ζημιές από κυκλώνες τη δεκαετία του 1990. το κτίριο στη συνέχεια έγινε το Μουσείο του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον. [15]

Τον Νοέμβριο του 2021, η κυβέρνηση της Σαμόα ανακοίνωσε ότι εξέταζε μια τροπολογία για να καταστήσει το αξίωμα του O le Ao o le Malo ισόβιο διορισμό. Αυτή η πρόταση ήταν μέρος της αναθεώρησης του συντάγματος. [16]

Προσόντα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άρθρο 18 του συντάγματος της Σαμόα ορίζει τα προσόντα για τη θέση του αρχηγού κράτους. Αυτός πρέπει:

  • να έχει τα προσόντα για εκλογή ως βουλευτής·
  • να διαθέτει τα προσόντα που το Κοινοβούλιο (Fono) μπορεί να καθορίσει με απόφαση·
  • να μην έχει απομακρυνθεί προηγουμένως από το αξίωμα για λόγους ανάρμοστης συμπεριφοράς ή αναπηρίας. [17]

Θητεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχηγός του κράτους εκλέγεται από το Fono για πέντε χρόνια και μπορεί να επανεκλεγεί μία φορά. Οι εξαιρέσεις σε αυτό ήταν οι Tanumafili και Meaʻole, οι οποίοι εξαιρέθηκαν από την πενταετή θητεία που ορίζεται στο άρθρο 19. [18] Μια τροπολογία του 2019 στο σύνταγμα ορίζει ότι ο αρχηγός του κράτους δεν μπορεί να υπηρετήσει περισσότερες από δύο θητείες. Κατανοήθηκε ότι το αξίωμα θα εναλλάσσεται μεταξύ των τεσσάρων οικογενειών tama aiga, από τις οποίες ο πιο πρόσφατα εκλεγμένος αρχηγός κράτους ανήκει στη φυλή Tuimaleali'ifano, έναν από τους τέσσερις κορυφαίους αρχηγούς μαζί με τους Mataʻafa (κενό αρχηγίας από το 2014). [19]

Η απομάκρυνση από το αξίωμα μπορεί να γίνει με τέσσερις τρόπους:

  • παραίτηση,
  • απομάκρυνση από το Fono για λόγους ανάρμοστης συμπεριφοράς ή ψυχικής ή σωματικής αναπηρίας·,
  • έγκριση από τα δύο τρίτα του Fono ενός ψηφίσματος για διαγραφή που προτείνεται και υποστηρίζεται από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των μελών του έπειτα από τουλάχιστον δεκατέσσερις ημέρες μεταξύ της ανακοίνωσης της πρότασης και της συζήτησης επί της πρότασης·, [20] και
  • θάνατος.

Καθήκοντα και εξουσίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θέση είναι αυτή ενός εθιμοτυπικού Αρχηγού Κράτους, ενώ την πραγματική εξουσία κατέχει ο Πρωθυπουργός, τον οποίο ο Αρχηγός του Κράτους διορίζει με σύσταση του Fono . Ενώ ο αρχηγός του κράτους "δεν παίζει ενεργό ρόλο στην κυβέρνηση", μπορεί να διαλύσει το Fono και καμία πράξη του κοινοβουλίου δεν θα γίνει νόμος χωρίς την έγκρισή του. [21] Ο αρχηγός του κράτους μπορεί επίσης να χορηγήσει χάρη. [22]

Εκλογές αρχηγού κράτους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις εκλογές για το αξίωμα του αρχηγού κράτους.

2007

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη εκλογή αρχηγού κράτους πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιουνίου 2007, στην οποία ο Τουί Ατούα Τουπούα Ταμασέσε Έφι εξελέγη χωρίς αντίπαλο από το 49μελές κοινοβούλιο.

2012

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δεύτερη πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου 2012, στην οποία ο Έφι προτάθηκε από τον πρωθυπουργό Τουιλαέπα Σαϊλέλε Μαλιελεγκαόι και κέρδισε τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Παλουσαλούε Φαάπο Β΄.

2017

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τρίτη έμμεση εκλογή πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιουνίου 2017, στην οποία ο Τουιμαλεαλιιφάνο Βααλετόα Σουαλαούβι Β΄ εξελέγη χωρίς αντίπαλο. [23]

2022

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 23 Αυγούστου 2022 διεξήχθη η 4η έμμεση εκλογή του αρχηγού κράτους και ο Σουαλαούβι επανεξελέγη χωρίς αντίπαλο. Τον είχε ονομάσει ως υποψήφιο η πρωθυπουργός Φιαμέ Ναόμι Ματαάφα.[24][25]

Κατάλογος κατόχων του αξιώματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμβολα
  •   Υποδηλώνει υπηρεσιακό O le Ao o le Malo
  • † Απεβίωσε εν ενεργεία
Σειρά Πορτρέτο Όνομα

(Γέννηση–Θάνατος) 		Εκλογή Διάρκεια θητείας Πολιτικό κόμμα Πρωθυπουργός/οί
Από Έως Χρόνος παραμονής στη θέση
1 Τουπούα Ταμασέσε Μεαόλε

(1905–1963)[26] 		— 1 Ιανουαρίου 1962 5 Απριλίου 1963 †  1 έτος, 94 ημέρες Ανεξάρτητος Μουλινούου Β΄
Μαλιετόα Τανουμαφίλι Β΄

(1913–2007)[27] 		— 1 Ιανουαρίου 1962 11 Μαΐου 2007 †  45 έτη, 130 ημέρες Ανεξάρτητος Μουλινούου Β΄

Λεαλόφι Δ΄

Τουπούα

Κολόνε

Αλεσάνα

Τουιλαέπα
– Τουί Ατούα Ταμασέσε Έφι

(1938-)

Μέλος του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων 		— 11 Μαΐου 2007 20 Ιουνίου 2007  40 ημέρες Ανεξάρτητος Τουιλαέπα
Τουιμαλεαλιιφάνο Βααλετόα Σουαλαούβι Β΄

(1947-)

Μέλος του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων 		— 11 Μαΐου 2007 20 Ιουνίου 2007  40 ημέρες Ανεξάρτητος
2 Τουί Ατούα Ταμασέσε Έφι

(1938-)[28] 		2007 20 Ιουνίου 2007 21 Ιουλίου 2017  10 έτη, 31 ημέρες Ανεξάρτητος Τουιλαέπα
2012
3 Τουιμαλεαλιιφάνο Βααλετόα Σουαλαούβι Β΄

(1947-) 		2017
2022 		21 Ιουλίου 2017[29] Σήμερα  70082325672000000007 έτη, 135 ημέρες Ανεξάρτητος Τουιλαέπα

Ματαάφα

Σημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ $600,000 residence for Head of State re-opens, SAMOA
  2. ↑ «Parliament reduces Head of State's term to ten years». Samoa Observer. 17 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  3. ↑ Hill, Bruce (28 Σεπτεμβρίου 2016). «Samoan leaders salaries published by newspaper». ABC Radio Australia. 
  4. ↑ Ao είναι ένας γενικός τίτλος για τους αρχηγούς (matai), ενώ malo σημαίνει "κυβέρνηση".
  5. ↑ «Constitution of the Independent State of Western Samoa 1960». University of the South Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  6. ↑ Hassall, Graham· Saunders, Cheryl (2002). Asia-Pacific Constitutional Systems. Cambridge University Press. σελ. 41. ISBN 0-521-59129-5. 
  7. ↑ New Zealand Herald (2007-06-28). «Name says it all for Samoa's new leader». The New Zealand Herald. http://www.nzherald.co.nz/section/story.cfm?c_id=280&objectid=10448278&pnum=0. Ανακτήθηκε στις 2007-12-28. 
  8. ↑ «Constitution of the Independent State of Western Samoa 1960». University of the South Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  9. ↑ «Samoan king dies at the age of 94». The Sydney Morning Herald. 2007-05-13. http://www.smh.com.au/news/World/Samoan-king-dies-at-the-age-of-94/2007/05/13/1178994972370.html. Ανακτήθηκε στις 2007-05-13. 
  10. ↑ Jackson, Cherelle (13 May 2007). «Samoa's Head of State Malietoa dies aged 95». The New Zealand Herald. http://www.nzherald.co.nz/world/news/article.cfm?c_id=2&objectid=10439457. Ανακτήθηκε στις 2011-11-01. 
  11. ↑ New Zealand Herald (16 June 2007). «New head of state for Samoa». The New Zealand Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-29. https://web.archive.org/web/20070929131702/http://www.nzherald.co.nz/section/2/story.cfm?c_id=2&objectid=10446128. Ανακτήθηκε στις 16 June 2007. 
  12. ↑ «TUIMALEALI'IFANO». members.iinet.net.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2017. 
  13. ↑ «New head of state for Samoa». Radio NZ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2017. 
  14. ↑ «Tuimaleali'ifano Va'aleto'a Sualauvi II, is Samoa's fourth Head of State». Samoa Observer. 5 Ιουλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2017. 
  15. ↑ «Robert Louis Stevenson Museum». Atlas Obscura (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2021. 
  16. ↑ «Samoa's Head of State could be appointed for life». RNZ. 4 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2021. 
  17. ↑ «Constitution of the Independent State of Western Samoa 1960». University of the South Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  18. ↑ «Constitution of the Independent State of Western Samoa 1960». University of the South Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  19. ↑ New Zealand Herald (28 June 2007). «Name says it all for Samoa's new leader». The New Zealand Herald. http://www.nzherald.co.nz/section/story.cfm?c_id=280&objectid=10448278&pnum=0. Ανακτήθηκε στις 2007-12-28. 
  20. ↑ «Constitution of the Independent State of Western Samoa 1960». University of the South Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  21. ↑ Kogan Page· World of information (2003). Asia and Pacific Review 2003/04, 21st edition. Essex, England: Walden Publishing Ltd. σελ. 41. ISBN 0-7494-4063-5. 
  22. ↑ eDiplomat.com. «Samoa». Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2007. 
  23. ↑ New head of state for Samoa Radio New Zealand International, 5 Ιουλίου 2017
  24. ↑ Samoan Parliament re-elects Head of State Radio New Zealand International, 24 Αυγούστου 2022
  25. ↑ Ligaiula, Pita (2022-08-23). «Tuimalealiifano reappointed as Samoa Head of State». Pacific News Service. https://pina.com.fj/2022/08/23/tuimalealiifano-reappointed-as-samoa-head-of-state/. 
  26. ↑ Εξελέγη για ισόβια θητεία και κυβέρνησε από κοινού με τον Τανουμαφίλι Β΄.
  27. ↑ Εξελέγη για ισόβια θητεία. Υπηρέτησε μαζί με τον Μεαόλε έως τις 5 Απριλίου 1963.
  28. ↑ Γιος του Μεαόλε.
  29. ↑ Samoa Planet[νεκρός σύνδεσμος]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχηγός_κράτους_των_Σαμόα&oldid=10804069"