Γυναίκες στην επιστήμη
| Τμήμα από μία σειρά για τον |
| Φεμινισμό |
|---|
 |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
Η παρουσία των γυναικών στην επιστήμη ήταν ήδη αισθητή με σημαντικές συμβολές στους πρώτους χρόνους της ιστορίας της επιστήμης. Οι ιστορικοί που ασχολούνται με την σχέση μεταξύ φύλου και επιστήμης έχουν ερευνήσει τις επιστημονικές προσπάθειες και τα επιτεύγματα των γυναικών, τα εμπόδια που έχουν αντιμετωπίσει και τις στρατηγικές που έχουν εφαρμόσει για να αξιολογηθεί και να γίνει αποδεκτή η εργασία τους σε μεγάλα επιστημονικά περιοδικά και άλλες δημοσιεύσεις. Η ιστορική, πολιτική και κοινωνιολογική μελέτη αυτών των θεμάτων αποτελεί πλεόν ξεχωριστή ειδικότητα στον χώρο των επιστημών.
Οι γυναίκες συμμετείχαν στην άσκηση της ιατρικής ήδη σε πολλούς πρώιμους δυτικούς πολιτισμούς και η μελέτη της φυσικής φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα ήταν ανοιχτή στις γυναίκες. Οι γυναίκες συνέβαλαν επίσης στην εξέλιξη της πρωτοεπιστήμης της αλχημείας τον πρώτο ή το δεύτερο αιώνα μ.Χ. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, τα μοναστήρια ήταν ένας σημαντικός τόπος εκπαίδευσης για τις γυναίκες και ορισμένες από αυτές τις κοινότητες παρείχαν ευκαιρίες στις γυναίκες να συνεισφέρουν στην επιστημονική έρευνα. Ο 11ος αιώνας είδε την εμφάνιση των πρώτων πανεπιστημίων. Οι γυναίκες ωστόσο αποκλείστηκαν επί το πλείστον από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση.[1] Η βοτανική ήταν η επιστήμη που επωφελήθηκε περισσότερο από τις συνεισφορές των γυναικών στις αρχές της σύγχρονης εποχής, καθότι δεν αποτελούσε επίσημο κλάδο στα πανεπιστήμια.[2] Η στάση απέναντι στην εκπαίδευση των γυναικών σε ιατρικούς τομείς φαίνεται να ήταν πιο φιλελεύθερη στην Ιταλία από ό, τι σε άλλα μέρη. Η πρώτη γνωστή γυναίκα που δίδαξε σε πανεπιστήμιο ήταν η ιταλίδα Λάουρα Μπάσι τον 18ο αιώνα.
Τον δέκατο όγδοο αιώνα οι γυναίκες σημείωσαν πιο ενεργή συμμετοχή στην εξέλιξη της επιστήμης, αποκλείστηκαν αποκλείστηκαν ωστόσο ξανά κατά μεγάλο μέρος από την επίσημη επιστημονική εκπαίδευση τον 19ο αιώνα. Προς το τέλος ωστόσο του αιώνα άρχισαν να γίνονται δεκτές στις ακαδημαϊκές κοινότητες, κατά μέρος επειδή ιδρύθηκαν γυναικεία κολλέγια, τα οποία παρείχαν θέσεις εργασίας σε γυναίκες επιστήμονες και ευκαιρίες για εκπαίδευση.
Γεννημένη στη Βαρσοβία της Πολωνίας, η Μαρί Κιουρί άνοιξε το δρόμο για την επιστήμη να μελετήσει τη ραδιενεργή διάσπαση και ανακάλυψε τα στοιχεία ράδιο και πολώνιο.[3] Δουλεύοντας ως φυσικός και χημικός, πραγματοποίησε πρωτοποριακή έρευνα για τη ραδιενεργή διάσπαση, ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική καθώς και το πρώτο άτομο που έλαβε δεύτερο βραβείο Νόμπελ, αυτήν τη φορά στη Χημεία. Με τον τρόπο αυτόν βοήθησε στην αποδοχή των γωναικών στον επιστημονικό χώρο. Μεταξύ 1901 και 2022 εξήντα γυναίκες έχουν γίνει αποδέκτες του βραβείου Νόμπελ, εικοσιτέσσερις από αυτές στον χώρο των φυσικών επιστημών (φυσική, χημεία, φυσιολογία και ιατρική).[4]
Διαπολιτισμικες απόψεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις δεκαετίες του 1970 και 1980 εμφανίζονται πολλά βιβλία και άρθρα για γυναίκες επιστημόνισσες. Σχεδόν όλες οι δημοσιευμένες πηγές αγνόησαν τις έγχρωμες γυναίκες και τις γυναίκες εκτός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής. Η ίδρυση του Kovalevskaia Fund το 1985 και του Organization for Women in Science for the Developing World το 1993, έδωσε μεγαλύτερη ορατότητα σε επιστημόνισσες που ήταν περιθωριοποιημένες στο παρελθόν. Παρ' όλα αυτά ακόμα και σήμερα υπάρχει έλλειψη πληροφοριών σχετικών με τις γυναίκες της σύγχρονης εποχής ή παλλαιότερων ιστορικών χρόνων από αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με την επιστημόνισσα Αν Χίμπνερ Κόμπλιτζ:[5]
Η πλειοψηφία των ερευνών για τις γυναίκες επιστημόνισσες έχει επικεντρωθεί στις προσωπικότητες και τις επιστημονικές κοινότητες της Δυτικής Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, και οι ιστορικοί που μελετούν τις γυναίκες επιστημόνισσες κάνουν την υπόθεση, έμμεσα ή άμεσα, ότι οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει για αυτές τις περιοχές θα ισχύουν και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Η Κόμπλιτζ έχει δηλώσει ότι τέτοιου είδους γενικεύσεις για τις γυναίκες στην επιστημη συχνά δεν ισχύουν σε διαπολιτισμικό επίπεδο:[6].
Ένας επιστημονικός ή τεχνικός τομέας που μπορεί να θεωρείται μη γυναικείος σε μια χώρα σε μία συγκεκριμένη χρονική περίδο μπορεί να καταλήξει να έχει μεγάλη συμμετοχή γυναικών σε κάποια άλλη ιστορική περιόδο ή σε κάποια διαφορετική χώρα. Ένα τέτοιο παράδειγμα ειναι η επιστήμη της μηχανικής, όπου σε πολλές χώρες θεωρείται αποκλειστικός τομέας των ανδρών, ειδικά όσον αφορά πεδία της μηχανικής που φέρουν ιδιαίτερο κύρος όπως είναι ο ηλεκτρολόγος ή ο μηχανολόγος μηχανικός. Ακόμα και σε αυτούς τους τομείς όμως υπάρχουν εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, στην Σοβιετική ένωση όλες οι ειδικότητες της μηχανικής είχαν υψηλά ποσοστά συμμετοχής γυναικών και στο Universidad Nacional de Ingeniería of Nicaragua (Εθνικό Πανεπιστήμιο Μηχανικών της Νικαράγουας) οι γυναίκες το 1990 έφταναν το 70% του συνόλου των φοιτητών σε σχολές μηχανικών.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Whaley, Leigh Ann. Women's History as Scientists. Santa Barbara, California: ABC-CLIO, INC. 2003.
- ↑ Women in Botany
- ↑ Rutherford. “Marie Curie.” The Slavonic and East European Review, vol. 13, no. 39, 1935, pp. 673–676. JSTOR, www.jstor.org/stable/4203041. Accessed 18 Dec. 2020.
- ↑ «Nobel Prize Awarded Women».
- ↑ Ann Hibner Koblitz, "Gender and science where science is on the margins," Bulletin of Science, Technology & Society, vol. 25, no 2 (2005), pp. 107–114.
- ↑ Ann Hibner Koblitz, "Global perspectives," World Science Report 1996, UNESCO, p. 327.