Κάτω Τιθορέα
Συντεταγμένες: 38°36′28.8″N 22°42′50.8″E / 38.608000°N 22.714111°E
| Κάτω Τιθορέα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Φθιώτιδας |
| Δημοτική Ενότητα | Τιθορέας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Φθιώτιδας |
| Υψόμετρο | 160 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.453 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Καλύβια Βελίτσης (έως 1889), Κηφισοχώρι (έως 1955) |
| Ταχ. κώδικας | 350 04 |
Η Κάτω Τιθορέα είναι κωμόπολη και έδρα του διευρυμένου Δήμου Αμφίκλειας - Ελάτειας στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας.[1][2][3]
Γενικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κάτω Τιθορέα βρίσκεται στην πεδιάδα του βοιωτικού Κηφισού, δίπλα στις όχθες του ποταμού και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 160 μέτρα στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Παρνασσού.[1][4] Ήταν γνωστή κατά το παρελθόν ως Καλύβια Βελίτσης και Κηφισοχώρι.[2] Απέχει περίπου 64 χλμ. ΝΑ. από τη Λαμία, 66 χλμ. Α.-ΒΑ. από την Άμφισσα και 32 χλμ. ΒΔ. από τη Λιβαδειά. Περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση, έχει γραφικά σπίτια ενώ οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία.[1]
Αξιοθέατα είναι το μεγάλο πάρκο του Αγίου Δημητρίου στην κεντρική πλατεία η οποία είναι κατάφυτη από σκιερά δέντρα καθώς και η εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους με τον θαυμάσιο περιβάλλοντα χώρο της. Επίσης, το παλαιό πέτρινο γεφύρι της Μαγούλας και το παραδοσιακό εργαστήρι ειδών Λαϊκής Τέχνης.[5]
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολλές είναι επίσης οι πολιτισμικές δραστηριότητες της Κάτω Τιθορέας. Δύο από τους σημαντικότερους θεσμούς είναι ο Σύλλογος Γυναικών[6] και το ετήσιο περιοδικό που εκδίδεται από τους μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου, η Μαθητική Ηχώ.
Ο Σύλλογος Γυναικών ιδρύθηκε το 1984 κι έχει μια επιτυχημένη πορεία στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου. Διοργανώνει κάθε χρόνο εορτές στο κύκλο του χρόνου όπως την Αποκριά, τη γιορτή της μητέρας και άλλες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εξαήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις τον Αύγουστο με μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, χειροτεχνημάτων και βιβλίων, βραδιές ελληνικών παραδοσιακών χορών, λαογραφικές εκθέσεις και αθλητικού περιεχομένου δραστηριότητες.
Μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οδικές μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Εθνική Οδός 3 διέρχεται περιμετρικά της νοτιοδυτικής άκρης της κωμόπολης ενώνοντάς τη με την Αθήνα, τη Λιβαδειά και τη Λαμία.
Σιδηροδρομικές μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι σιδηροδρομικές γραμμές Αθήνας - Καλαμπάκας και Αθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετούν την κωμόπολη με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό, ο οποίος βρίσκεται εντός του οικισμού στο ανατολικό άκρο του. Επίσης, από αυτό το σταθμό, θα ξεκινάει το νέο τμήμα της νέας γραμμής Αθηνών - Θεσσαλονίκης.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1873 στο ΦΕΚ 59Α - 15/12/1873, με την παλιά της ονομασία από την Τουρκοκρατία, ως Καλύβια Βελίτσης να προσαρτάται στον τότε δήμο Τιθορέας και το 1889 με το ΦΕΚ 82Α - 29/03/1889 να μετονομάζεται σε Κηφισοχώρι. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας ενώ το 1955 με το ΦΕΚ 157Α - 21/06/1955 μετονομάστηκε σε Κάτω Τιθορέα. Το 1994 (και μέχρι το 2010 - Σχέδιο Καποδίστριας) με το ΦΕΚ 136Α - 30/08/1994 ορίστηκε έδρα του δήμου Κάτω Τιθορέας ενώ το 2010 με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 (Σχέδιο Καλλικράτης) έδρα του δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας.[2] Σύμφωνα με το Σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι αποτελεί την ομώνυμη κοινότητα[7] που υπάγεται στην Δημοτική Ενότητα Τιθορέας του Δήμου Αμφίκλειας - Ελάτειας και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 1.841 κατοίκους.[8] Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο είναι:
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1951 | 1.537[9] |
| 1961 | 1.829[10] |
| 1971 | 1.625[11] |
| 1981 | 2.051[12] |
| 1991 | 2.813[13] |
| 2001 | 2.770[14] |
| 2011 | 1.841 |
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιωάννης Γρίβας (1923-2016), πρωθυπουργός της Ελλάδας (1989)[15]
- Φιλοποίμην Φίνος (1908 - 1977), κινηματογραφικός παραγωγός και ιδρυτής της Φίνος Φιλμς.[16]
- Ελένη Βαΐτσου[17], ηθοποιός.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 57. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 224.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 16. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 275.
- ↑ «ΚΑΤΩ ΤΙΘΟΡΕΑ (Κωμόπολη) ΦΘΙΩΤΙΔΑ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «Σύντομο Ιστορικό Κάτω Τιθορέας | Δήμος Αμφίκλειας-Ελάτειας». www.dimos-amfiklias-elatias.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «Το χωριό μας». Σύλλογος Γυναικών Κάτω Τιθορέας. 1 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10632 (σελ. 158 του pdf)
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 175 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 167 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 165 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 175 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 219 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 220 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
- ↑ «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης | Κυβέρνηση ΓΡΙΒΑ ΙΩΑΝΝΗ (Υπηρεσιακή) (1989)». www.ggk.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2016.
- ↑ «Ο Φίνος». Finos Film. 7 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «Γνωρίζοντας καλύτερα την πρωταγωνίστρια του Μπρούσκο Ελένη Βαΐτσου». peoplegreece.com. People Greece. 17 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2018.