Λευκός ελέφαντας (ζώο)

Ένας βασιλικός λευκός ελέφαντας, όπως απεικονίζεται σε πίνακα της Ταϊλάνδης

Ένας λευκός ελέφαντας (επίσης αλμπίνο ελέφαντας) είναι σπάνιο είδος ελέφαντα, αλλά όχι ξεχωριστό είδος ζώου. Στις ινδουιστικές πουράνες, ο θεός Ίντρα έχει έναν λευκό ελέφαντα. Αν και συχνά απεικονίζεται ως το λευκό χιόνι, το δέρμα τους είναι συνήθως ένα απαλό κοκκινοκαφέ, που γίνεται ανοιχτό ροζ, όταν είναι υγρό. Έχουν ανοιχτόχρωμες βλεφαρίδες και νύχια στα πόδια. Ο παραδοσιακός «λευκός ελέφαντας» συνήθως παρεξηγείται ως αλμπίνο, αλλά ο ταϊλανδικός όρος chang samkhan μεταφράζεται στην πραγματικότητα ως «ευοίωνος ελέφαντας», επειδή είναι «λευκός» και συμβολίζει την αγνότητα.

Οι λευκοί ελέφαντες είναι μόνο κατ' όνομα λευκοί. Από αυτούς που κρατούνται επί του παρόντος από τους Βιρμανούς ηγεμόνες —ο στρατηγός Ταν Σουέ θεωρεί τον εαυτό του ως κληρονόμο των Βιρμανών βασιλιάδων—ένας είναι γκρι και οι άλλοι τρεις είναι ροζ, αλλά όλοι είναι επίσημα λευκοί. Ο βασιλιάς της Ταϊλάνδης διατηρεί επίσης αρκετούς λευκούς ελέφαντες, έντεκα από τους οποίους είναι ακόμα ζωντανοί τουλάχιστον μέχρι το έτος 2016. Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρο Άγκνιου χάρισε κάποτε έναν λευκό ελέφαντα στον βασιλιά Νορόντομ Σιχανούκ της Καμπότζης. 

Ο Ρουστάμ σέρνει τον Χακάν της Κίνας από τον Λευκό Ελέφαντα του, Περσική μινιατούρα από το Σαχναμέ

Περσία

Υπήρχαν λευκοί ελέφαντες στο στρατό του βασιλιά των Σασσανιδών Χοσρόη Β'. Σύμφωνα με τον Αλ-Ταμπάρι, ένας λευκός ελέφαντας σκότωσε τον διοικητή των Αράβων Μουσουλμάνων Αμπού Ουμπαΐντ αλ-Τακάφι στη Μάχη της Γέφυρας. Οι Άραβες θεωρούσαν ότι ήταν δικαίωμα των βασιλιάδων να χρησιμοποιούν λευκούς ελέφαντες και τους καβαλούσαν οι χαλίφηδες. Ο Αμπούλ-Αμπάς, ένας λευκός ελέφαντας δόθηκε ως δώρο στον Καρλομάγνο από τον Χαρούν αλ-Ρασίντ, τον πέμπτο χαλίφη των Αβασιδών.

Ινδουϊσμός

Ο Ίντρα (γνωστός και ως Σάκρα) και ο Σάτσι καβάλα στον πεντακέφαλο θεϊκό ελέφαντα Αϊραβάτα, φύλλο από ένα κείμενο των Τζαϊνών, περίπου 1670–1680, ζωγραφική στο μουσείο LACMA, αρχικά από το Άμπερ, Ρατζαστάν

Ο θεός Ίντρα λέγεται ότι κατέχει έναν λευκό ελέφαντα που ονομάζεται Αϊραβάτα, ο οποίος έχει την ικανότητα να πετάει. Ο Αϊραβάτα έγινε βασιλιάς όλων των ελεφάντων από τον Ίντρα.

Ο βασιλιάς Μπιμπισάρα είχε έναν λευκό ελέφαντα, τον οποίο είχε αιχμαλωτίσει σε ένα δάσος όταν ο ελέφαντας ήταν στην περίοδο αναπαραγωγικού οίστρου (μούστ). Ονόμασε τον αρσενικό ελέφαντα Σετσανάκα, που σημαίνει «πότισμα», καθώς ο ελέφαντας συνήθιζε να ποτίζει μόνος του τα φυτά χωρίς καμία προηγούμενη εκπαίδευση. Λέγεται ότι το κόστος αυτού του ελέφαντα ήταν περισσότερο από το μισό Μαγκάντα. Αργότερα το έδωσε στον γιο του Βιχαλακουμάρα, κάτι που έκανε τον άλλο γιο του Αγιατασάτρου να ζηλέψει. Ο Αγιατασάτρου προσπάθησε να τον κλέψει πολλές φορές, με αποτέλεσμα να γίνουν δύο από τους πιο τρομερούς πολέμους, που ονομάστηκαν Mahasilakantaka και Ratha-musala.

Ταϊλάνδη

"Σημαία του Λευκού Ελέφαντα", σημαία του Σιάμ το 1855–1916

«Σύμφωνα με την Βραχμανική πεποίθηση, αν ένας μονάρχης είχε έναν ή περισσότερους «λευκούς» ελέφαντες, ήταν ένα ένδοξο και χαρούμενο σημάδι». Ο βασιλιάς Τράιλοκ κατείχε τον πρώτο λευκό ελέφαντα. Στην ταϊλανδέζικη γλώσσα, ονομάζονται αλμπίνο, όχι λευκοί, υποδηλώνοντας τα «ωχροκίτρινα μάτια και λευκά νύχια», με λευκά μαλλιά. Το τραχύ δέρμα ήταν είτε ροζ παντού είτε είχε ροζ μπαλώματα στο κεφάλι, τον κορμό ή τα μπροστινά πόδια.» «Δεν λατρεύονταν οι ίδιοι και θεωρούνταν ως παράρτημα της μεγαλειότητας του Βασιλιά».

Στην Ταϊλάνδη, οι λευκοί ελέφαντες (ช้างเผือก, chang phueak) (γνωστοί και ως Ροζ Ελέφαντες) θεωρούνται ιεροί και είναι σύμβολο της βασιλικής εξουσίας. Όλοι όσοι ανακαλύφθηκαν προσφέρονται στον βασιλιά (αν και αυτή η προσφορά είναι συνήθως τελετουργική — οι ελέφαντες δεν αιχμαλωτίζονται στην πραγματικότητα). Ιστορικά, το καθεστώς των βασιλιάδων έχει αξιολογηθεί από τον αριθμό των λευκών ελεφάντων, που έχουν στην κατοχή τους. Ο αείμνηστος βασιλιάς Πουμιπόν Αντουνιαντέτ διέθετε έως και 21 λευκούς ελέφαντες - που θεωρείται ένα άνευ προηγουμένου επίτευγμα, καθιστώντας τον τον μονάρχη, που κατείχε τον μεγαλύτερο αριθμό chang phueak στην ιστορία της Ταϊλάνδης. Ο πρώτος ελέφαντας, που βρέθηκε στη βασιλεία του βασιλιά Πουμιπόν θεωρήθηκε ως ο πιο σημαντικός ελέφαντας σε ολόκληρο το βασίλειο. Έλαβε βασιλικό τίτλο, που φέρει το όνομα της αυτού μεγαλειότητας: Phra Savet Adulyadej Pahol Bhumibol Navanatta-parami (พระเศวตอดุลยเดชพาหล ภูมิพลนวนาถบารมี). Ωστόσο, ο Βασιλιάς δεν απένειμε βασιλικούς τίτλους σε όλους τους λευκούς ελέφαντες, που είχε στην κατοχή του. Ως τις 2016, έντεκα από αυτούς τους ελέφαντες είναι ακόμα ζωντανοί και μόνο πέντε έχουν βασιλικούς τίτλους.

Ένας λευκός ελέφαντας στην Ταϊλάνδη δεν είναι απαραίτητα αλμπίνο, αν και πρέπει να έχει χλωμό δέρμα. Αφού ανακαλυφθούν, οι ελέφαντες κατατάσσονται σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες προτού προσφερθούν στον βασιλιά, αν και μερικές φορές απορρίπτονται οι χαμηλότεροι βαθμοί.

Στο παρελθόν, λευκοί ελέφαντες χαμηλότερης ποιότητας δίνονταν ως δώρα στους φίλους και συμμάχους του βασιλιά. Τα ζώα χρειάζονταν πολλή φροντίδα και, όντας ιερά, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε εργασία, επομένως ήταν μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τον αποδέκτη - μόνο ο μονάρχης και οι πολύ πλούσιοι μπορούσαν να τα αντέξουν οικονομικά. Σύμφωνα με μια ιστορία, λευκοί ελέφαντες δίνονταν μερικές φορές ως δώρο σε κάποιον εχθρό (συχνά έναν κατώτερο ευγενή με τον οποίο ο βασιλιάς ήταν δυσαρεστημένος). Ο δύστυχος αποδέκτης, ανίκανος να αποκομίσει κανένα κέρδος από αυτό, και υποχρεωμένος να το φροντίσει, θα υπέφερε από χρεοκοπία και καταστροφή.

Μιανμάρ

Ένας λευκός ελέφαντας έξω από τη Γιανγκόν το 2013

Στη Μιανμάρ επίσης, οι λευκοί ελέφαντες έχουν γίνει σεβαστά σύμβολα δύναμης και καλής τύχης. Η ανακοίνωση από το κυβερνών στρατιωτικό καθεστώς της εύρεσης λευκών ελεφάντων το 2001 και το 2002 θεωρήθηκε από τους αντιπάλους ως στόχος της ενίσχυσης της υποστήριξης για το καθεστώς τους. Ως τις 2010, η Μιανμάρ έχει εννέα λευκούς ελέφαντες. Ο τελευταίος λευκός ελέφαντας βρέθηκε στην περιοχή Μπασέιν, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Μιανμάρ στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Τρεις λευκοί ελέφαντες κρατούνται αυτήν τη στιγμή σε ένα περίπτερο στα περίχωρα της Γιανγκόν. Οι υπόλοιποι φυλάσσονται στην παγόδα Ουππατασάντι στο Νέπιντο, τη νέα διοικητική πρωτεύουσα της Μιανμάρ.

Αφρική

Ένας αλμπίνο ελέφαντας από το εθνικό πάρκο Κρούγκερ, Νότια Αφρική

Οι αλμπίνο είναι πολύ πιο σπάνιοι μεταξύ των αφρικανικών ελεφάντων παρά στην Ασία. Είναι κοκκινοκαφέ ή ροζ και μπορεί να υποφέρουν από τύφλωση ή δερματικά προβλήματα από την έκθεση στον ήλιο.

Δυτικές πολιτισμικές αναφορές

Στα αγγλικά, ο όρος " λευκός ελέφαντας " έχει καταλήξει να σημαίνει ένα θεαματικό και διάσημο πράγμα, που είναι περισσότερο μπελάς από ό,τι αξίζει ή έχει ξεπεράσει τη χρησιμότητά του για το άτομο, που το έχει. Αν και το αντικείμενο μπορεί να είναι χρήσιμο σε άλλους, ο σημερινός του ιδιοκτήτης συνήθως θα χαιρόταν να το ξεφορτωθεί.