Μόθακες

Μόθακες αποκαλούνταν στην αρχαία σπαρτιατική κοινωνία τα τέκνα εκείνα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να ανήκουν στην τάξη των ομοίων, ωστόσο αποκτούσαν τελικά κλήρο και πολιτικά δικαιώματα εφόσον είχαν ακολουθήσει και ολοκληρώσει επιτυχώς τη σπαρτιατική αγωγή.

Ένας μόθακας μπορούσε να κατάγεται αρχικά από οικογένεια ξένων. Έχοντας όμως ανατραφεί στη Σπάρτη ακολουθώντας τα τοπικά έθιμα μπορούσε να θεωρηθεί ισάξιος πολεμιστής και πολίτης με τα παιδιά των Λακεδαιμονίων. Μια άλλη υπόθεση θέλει τους μόθακες τέκνα Σπαρτιατών (επίσημα ή νόθα) από γυναίκες που κατάγονταν από την τάξη των ειλώτων. Τρίτη περίπτωση είναι τα τέκνα Σπαρτιατών που για κάποιο λόγο είχαν απολέσει τα πολιτικά τους δικαιώματα, π.χ. γιατί είχαν πέσει σε δυσμένεια, ή γιατί ζούσαν σε οικονομική ανέχεια με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συνεισφέρουν στα συσσίτια. Κοινός παρονομαστής όλων τον ανωτέρω ήταν η συμμετοχή στη σπαρτιατική αγωγή και στις περισσότερες περιπτώσεις η υιοθεσία του από κάποια εύπορη οικογένεια.

Μετά την ολοκλήρωση της αγωγής, κάποιος που δεν γεννήθηκε γνήσιος Σπαρτιάτης μπορούσε να γίνει όμοιος πολεμιστής (έκτοτε ονομαζόταν νεοδαμώδης), να αποκτήσει πολιτικά δικαιώματα και κλήρο, ακόμη και να ανέλθει πολύ κοινωνικά, όπως έπραξε κάποτε ο περίφημος Λύσανδρος.

Πηγές

• Ξενοφών, «Ελληνικά», 5.3.9
• Mothax Αρχειοθετήθηκε 2009-03-22 στο Wayback Machine., άρθρο του Jona Lendering στο www.livius.org