Νυχτοφύλακας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο νυχτοφύλακας είναι νυχτερινό επάγγελμα με σκοπό την διαφύλαξη της ησυχίας, τάξης και ασφάλειας την ώρα της κοινής ησυχίας. Εξασκείται από τον καιρό του μεσαίωνα μέχρι και τις ημέρες μας.
Ιστορική αναδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυχτοφύλακες συναντάμε στον μεσαίωνα, όπου υπηρετούσαν νύχτα στους δρόμους και τα στενά των πόλεων διαφυλάσσοντας την ησυχία και την τάξη. Κοιτούσαν αν έκαιγε πουθενά φωτιά, αν κυκλοφορούσαν ληστές και άλλοι κακοποιοί ή εχθροί. Έπιαναν τις εξώπορτες των σπιτιών για να δουν αν είναι κλειδωμένες, και έβλεπαν αν είναι ασφαλισμένες οι πύλες της πόλης. Ανέκραζαν επίσης την ώρα σαν ρολόι. Είχαν το δικαίωμα να σταματάνε όσους διαβάτες θεωρούσαν ύποπτους, να τους ανακρίνουν και να τους συλλαμβάνουν. Είχαν επάνω τους ένα δόρυ, ένα φανάρι και ένα βούκινο. Κοινωνικά συγκαταλέγονταν στα λεγόμενα «ανέντιμα» επαγγέλματα, μαζί με τους δήμιους και τους πτωματοσυλλέκτες, και γι' αυτό οι νυχτοφύλακες συνήθως ζούσαν βίο φτωχικό και παραγνωρισμένο. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, στις οποίες οι νυχτοφύλακες ήταν άνθρωποι μορφωμένοι και είχαν γνώσεις γραφής και ανάγνωσης, ή κατείχαν κάποιο χαμηλό βαθμό αξιωματικού του στρατού. Στις αρχές του 19ου αιώνα οι υποχρεώσεις του νυκτοφύλακα διευρύνθηκαν, ενώ οι βάρδιες ελέγχονταν το πρωί με την βοήθεια μηχανικών ωρολογιακών θυρίδων, στις οποίες ο νυκτοφύλακας τοποθετούσε σημείωμα ως απόδειξη ότι περιπόλησε. Με την συνεχή πρόοδο της τέχνης, την ηλεκτροδότηση και τον νυκτερινό φωτισμό των δρόμων, και με την γενική βελτίωση της ζωής το επάγγελμα του γραφικού αυτού νυχτοφύλακα μεταβλήθηκε και στράφηκε σήμερα κυρίως στην νυχτερινή περιπολία σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Peter Bahn: Hört Ihr Leut' und lasst Euch sagen.... Die Geschichte der Türmer und Nachtwächter. Begleitbuch zur Ausstellung des Museums im Schweizer Hof, Bretten. Bretten 2008, ISBN 978-3-928029-47-6
- Friedrich Scheele, Martina Glimme (Hrsg.); Slaept niet die daer waeckt: von Nachtwächtern und Türmern in Emden und anderswo; Begleitband zur gleichnamigen Ausstellung, Veröffentlichungen des Ostfriesischen Landesmuseums und Emder Rüstkammer 11, Oldenburg: Isensee, 2001, ISBN 3-89598-761-1
- Josef Wichner: Stundenrufe und Lieder der deutschen Nachtwächter. Regensburg, 1897
