Ορέστης (όνομα)
Ορέστης, αρχαιοελληνικό ανδρικό κύριο όνομα που χρησιμοποιείται και σήμερα.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην αρχαιοελληνική μυθολογία, ο Ορέστης ήταν γιος του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, αδερφός της Ηλέκτρας και της Ιφιγένειας. Το όνομα φέρουν και δύο πρόσωπα στην Ιλιάδα: (α) Ένας Αχαιός που σκοτώθηκε από τον Έκτορα με τη βοήθεια του θεού Άρη (Ιλιάδα, Ε΄ 705)· και (β) ένας Τρώας που σκοτώθηκε μαζί με τον Μένωνα και τον Ιαμενό από τον Λεοντέα (Ιλιάδα, Μ΄ 139 και 194).
Το όνομα, ήδη μυκηναϊκό O-re-ta, σημαίνει «ορεινός, κάτοικος των βουνών» και παράγεται από τη λέξη ὄρος «βουνό», (από το αμάρτυρο *ὄρεσ-ος).[1]
Ονομαστική εορτή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 10 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Μικρασιάτη μάρτυρα Ορέστη του εκ Τυάνων Μικράς Ασίας.[2][3][4]
Διάδοση του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ορέστης ανήκει στα Αρχαιοελληνικά που επανήλθαν στο Ελληνικό ονοματολόγιο, ύστερα από αιώνες, τις παραμονές της Επανάστασης του 1821, μαζί με άλλα ονόματα σαν σύμβολο της συνέχειας του ελληνισμού και της επιθυμίας του έθνους να ζήσει ελεύθερο. Γιορτάζει: (10 Νοεμβρίου.)
Ενδεικτικά, σήμερα στον ελλαδικό χώρο, σε μια προσπάθεια στατιστικής αποτίμησης της συχνότητας των ελληνικών ονομάτων από τον Απρίλιο του 2009, το βαφτιστικό Ορέστης παρουσιάζεται ανάμεσα στις θέσεις 307η–309η των πιο συχνών ονομάτων (98ο ανάμεσα στα αντρικά). Το φέρουν γύρω στους 3.296 Έλληνες ή ποσοστό 0,02%.[5] Στην Κύπρο, κατά την απογραφή του πληθυσμού το 2011, το όνομα Ορέστης παρουσιάζεται 187ο σε συχνότητα, με 522 εμφανίσεις σε σύνολο 145.612 ή ποσοστό 0,36%.[6]
Σύμφωνα με τη Θετίμα, το όνομα Ορέστης εμφανίζεται στο Lexicon of Greek Personal Names (LGPN) να το φέρουν 73 άτομα, με παράλληλο τύπο: Orestes (1ος αι. π.Χ. – 1ος αι. μ.Χ., Κάτω Ιταλία· 1ος αι. π.Χ., Κόρινθος· αυτοκρατορική περίοδος, Κάτω Ιταλία, Δαλματία, Ήπειρος· 3ος αι. μ.Χ., Θράκη) και με γεωγραφική διασπορά: στη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Δαλματία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τα νησιά του Αιγαίου (Χίος και Λέσβος), τη Βοιωτία, την Αθήνα, την Κορινθία, τη Μεσσηνία, τη Μικρά Ασία (Ιωνία, Καρία, Μυσία, Λυκία, Λυδία, Κιλικία), την Κολχίδα, την Ιταλία (Καμπανία).[7]
Στο LGPN καταχωρίζεται και το παράγωγο όνομα Ὀρεστῖνος με 4 εμφανίσεις και με παράλληλο τύπο Ὀρεστεῖνος.[8]
Τύποι του ονόματος Ορέστης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αρέστ’ς, στη Σκιάθο.[9]
- Ρέστης, στην Ήπειρο (σύμφωνα με τον Κ. Ε. Οικονόμου, «το αρχικό ο εξαφανίστηκε στη συμπροφορά με το άρθρο»).[10]
Το όνομα σε άλλες γλώσσες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα, μέσω του λατινικού Orestes διαδόθηκε και σε άλλες γλώσσες:
- αγγλικά: Orestes
- ισπανικά: Orestes
- ιταλικά: Orèste, Orestino· γυναικείο: Orèsta, Orestina, Orestilla[11]
- ουγγρικά: Oresztész (Ορεστές)
- πολωνικά: Orest
- ουκρανικα: Орест (Ορεστ)
- σλοβακικά: Orest[12]
- τσεχικά: Orest
Άγιοι με το όνομα Ορέστης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ορέστης μάρτυς, ο εκ Τυάνων Μικράς Ασίας, η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία γιορτάζουν τη μνήμη του στις 11 Νοεμβρίου.[13][14]
- Ορέστης μάρτυς, ο εκ Καππαδοκίας ένας εκ των Αγίων Πέντε Μαρτύρων Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ευγενίου και Μαρδαρίου (εορτάζουν τη μνήμη του στις 13 Δεκεμβρίου).[15][16]
- Ορέστης μάρτυς, η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του στις 9 Ιουνίου (μαζί με τη μνήμη των Διομήδη και Ρόδωνος).[17]
- Ορέστης μάρτυς, ο εν Κύπρω, η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του στις 20 Αυγούστου (μαζί με τη μνήμη του Ρηγίνου).[18]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, δεύτερη έκδοση, ανατύπωση, 2005.
- ↑ Άγιος Ορέστης, Dogma.gr, 10 Νοεμβρίου 2017
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1995 (ανατύπωση), σ. 366.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 2005.
- ↑ Χάρης Φουνταλής, «Ελληνικά ονόματα (και ολίγη από στατιστική)» Αρχειοθετήθηκε 2015-06-22 στο Wayback Machine..
- ↑ «Πληθυσμός - Συχνότητα Ονομάτων, 2011», Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου.
- ↑ Θετίμα[νεκρός σύνδεσμος].
- ↑ Θετίμα[νεκρός σύνδεσμος].
- ↑ Γεώργιος Α. Ρήγας, Σκιάθου λαϊκός πολιτισμός, τχ. 3, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1968, σ. 222.
- ↑ Κ. Ε. Οικονόμου «Διορθώσεις και προσθήκες στα “Γλωσσικά ιδιώματα της Ηπείρου” του Ευ. Μπόκα», Ηπειρωτικά Χρονικά, #23 (1981), σ. 240.
- ↑ Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Mondadori, Μιλάνο 1986, ISBN 978-88-04-42791-9, σ. 289.
- ↑ Milan Mataján και Matei Považaj, Vyberte si meno pre svoje dieťa, Art Area, Μπρατισλάβα 1998, ISBN 80-88879-48-5, σ. 193.
- ↑ «Ἅγιος Ὀρέστης ὁ Μάρτυρας (10 Νοεμβρίου)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής, ό.π.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 153.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής, ό.π.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 367.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 408.
