Πρίνος Ρεθύμνης
Συντεταγμένες: 35°22′59″N 24°37′14″E / 35.38306°N 24.62056°E
| Πρίνος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ρεθύμνης |
| Δήμος | Ρεθύμνης |
| Δημοτική Ενότητα | Αρκαδίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ρεθύμνης |
| Υψόμετρο | 40 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 341 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 741 00 |
| Τηλ. κωδικός | 28310 |
Ο Πρίνος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Ρεθύμνης[1][2] στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα ανατολικά από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένος σε υψόμετρο 40 μέτρα[1].
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν ίχνη κατοίκησης στην περιοχή από την μινωική εποχή. Στη θέση Συκίδια-Σκίνακας βρέθηκε αγγείο με τρία πόδια της μεσομινωικής εποχής.[3] Στις θέσεις Σπηλιαρίδια,[4] Ματθαίου Τρύπα[5] και Φανταξοσπηλιάρα έχουν βρεθεί αγγεία και όστρακα της υστερομινωικής εποχής.[6] Στο σπήλαιο Λατζιμά, περίπου 200 μέτρα από την Φανταξοσπηλιάρα, και σε μικρή απόσταση από την είσοδό του, βρέθηκαν υστερομινωικά αγγεία, ανάμεσα στα οποία ήταν ένας ακέραιος αμφορέας, μια ακέραιη πρόχους και ένα ακέραιο θήλαστρο, και μια χάλκινη λόγχη.[7] Στη Φανταξοσπηλιάρα έχουν εντοπιστεί και όστρακα της ελληνιστικής εποχής.[6]
Το χωριό αναφέρεται από στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα ως Prino με 199 κατοίκους και 280 οφειλόμενες αγγαρείες και υπαγόταν στην επαρχία Μυλοποτάμου. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 το αναφέρει ως Prino.[8] Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στον δήμο Μαργαριτών και είχε 86 Χριστιανούς και 54 Τούρκους κατοίκους μαζί με τα χωριά Πισκοπή και Καϊναρτζέ. Στην απογραφή του 1900 είχε 85 κατοίκους και υπαγόταν στον δήμο Ελευθεραίων. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως υπαγόμενο στον αγροτικό δήμο Έρφων.[8] Το 1928, ο Πρίνος ορίστηκε έδρα κοινότητας, η οποία παρέμεινε μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και το χωριό προσαρτήθηκε στον Δήμο Αρκαδίου.[9]
Δείτε: Κοινότητα Πρίνου
Κατά τη διάρκεια της μάχης της Κρήτης στη θέση Λατζιμάς δόθηκε μάχη διάρκειας έντεκα ημερών ανάμεσα σε Γερμανούς αλεξιπτωτιστές και αμυνόμενους.[10]
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[8] | 85 | 167 | 197 | 239 | 259 | 214 | 158 | 185 | 243 | 310 |
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι ο μονόκλιτος ναός του Αγίου Πνεύματος. Στο εσωτερικό του φέρει τέμπλο του 1870 με εικόνες του 1880. Στο χωριό βρίσκεται επίσης ο ναός του Αποστόλου Τίτου. Εξωκλήσια τα οποία υπάγονται στο χωριό περιλαμβάνουν τα Άγιος Αντώνιος, Άγιος Γεώργιος, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Άγιος Νικόλαος και Άγιος Στυλιανός.[11]
Κοντά στον Πρίνο βρίσκεται επίσης ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, κτισμένος στο χείλος μικρού φαραγγιού. Ο ναός είναι κτισμένος σε σχήμα ελεύθερου σταυρού με τρούλο και είναι ο μεγαλύτερος ναός αυτού του σχεδίου στην Κρήτη. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα.[12] Πιθανόν κτίστηκε ως καθολικό μοναστηριού, του οποίου τα ερείπια σώζονται τριγύρω.[13] Τα θυρώματά του είναι διακοσμημένα με γοτθικού ρυθμού τόξα. Στο εσωτερικού του φέρει τοιχογραφίες. Από αυτές ξεχωρίζει η τοιχογραφία του Άγιου Αλέξιου, σε ακαδημαϊκό στυλ. Απεικονίζεται με μακριά μαλλιά και λεπτά χαρακτηριστικά προσώπου, ώστε να υποδηλωθεί η αριστοκρατική καταγωγή του.[14] Επίσης στο εσωτερικού του ναού βρίσκεται αρκοσόλιο με γλυπτό διάκοσμο. Στην κορυφή του βρίσκεται το οικόσημο των Τζαγκαρόλων με τη χρονολογία 1555, ενώ στη σαρκοφάγο αναφέρεται η χρονολογία 1570.[15]
Η Φανταξοσπηλιάρα στο λόφο Κουλές διαθέτει πλούσιο διάκοσμο. Το σπήλαιο έχει μήκος 210 μέτρα και έντεκα αίθουσες.[16] Περίπου 200 μέτρα μακριά βρίσκεται το σπήλαιο Λατζιμά, στη νότια πλευρά του ίδιου λόφου, επίσης με πλούσιο διάκοσμο. Το φυσικό του άνοιγμα είναι κάθετο και έχει διαστάσεις 4 επί 0,9 μέτρα.[7]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 50. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 337.
- ↑ «Τοπική Κοινότητα Πρίνου | Πρίνου | Δήμος». www.rethymno.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2022.
- ↑ «ΣΥΚΙΔΙΑ-ΣΚΙΝΑΚΑΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΣΠΗΛΙΑΡΙΔΙΑ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΤΡΥΠΑ - ΣΤΟΥ ΛΕΛΕ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 6,0 6,1 «ΦΑΝΤΑΞΟΣΠΗΛΙΑΡΑ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 7,0 7,1 «ΣΠΗΛΑΙΟ ΛΑΤΖΙΜΑ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 662–663.
- ↑ «Πρίνος (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Τιμή στους πεσόντες στη Μάχη της Κρήτης». Ρεθεμνιώτικα Νέα. 28 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Επαρχία Μυλοποτάμου». www.imra.gr. Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ Γκράτζιου, Όλγα (2010). Η Κρήτη στην ύστερη μεσαιωνική εποχή: Η μαρτυρία της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. σελ. 233. ISBN 978-960-524-301-2.
- ↑ Γκράτζιου, Όλγα (2010). Η Κρήτη στην ύστερη μεσαιωνική εποχή: Η μαρτυρία της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. σελ. 265. ISBN 978-960-524-301-2.
- ↑ Σπαθαράκης, Ιωάννης (1999). Βυζαντινές τοιχογραφίες Νομού Ρεθύμνου. Ρέθυμνο: Μίτος. σελ. 46. ISBN 960-7857-02-X.
- ↑ Γιαπιτσόγλου, Κώστας. «Αρκοσόλιο στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Πρίνος». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019.