Προφήτης Ηλίας Πέλλας
Συντεταγμένες: 40°48′50.0″N 22°9′42.1″E / 40.813889°N 22.161694°E
| Προφήτης Ηλίας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρική Μακεδονία |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πέλλας |
| Δήμος | Σκύδρας |
| Δημοτική Ενότητα | Μενηίδος |
| Δημοτική Κοινότητα | Προφήτη Ηλία |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Πέλλης |
| Υψόμετρο | 57 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 890 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | <Μετσικλη > <Σφεντιλιας><Άγιος Ηλίας > |
| Ονομασία κατοίκων | Προφητηλιώτες |
| Ταχ. κώδικας | 58500 |
| Τηλ. κωδικός | 2381 |
Ο Προφήτης Ηλίας είναι πεδινός οικισμός της περιφερειακής ενότητας Πέλλας. Ανήκει διοικητικά στην δημοτική ενότητα Μενηΐδος του δήμου Σκύδρας. Αποτελεί αγροτικό οικισμό στις δυτικές όχθες του ποταμού Αλμωπαίου και στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Πάικο, σε κοντινή απόσταση από την έδρα του δήμου Σκύδρα, την οδική διάβαση των στενών του Άψαλου, που ενώνει την Σκύδρα, την Έδεσσα και την υπόλοιπη Πέλλα με την Αριδαία και τους οικισμούς της Αλμωπίας.
Οι κάτοικοι της περιοχής αναφέρουν τον οικισμό και με την μονολεκτική ονομασία Προφήτης. Είναι ο μοναδικός οικισμός της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της οποίας αποτελεί έδρα. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2021, ο μόνιμος πληθυσμός της τοπικής κοινότητας Προφήτη Ηλία υπολογίζεται στους 890 κατοίκους.[1]
🔸️Η ιστορία της ονομασίας του χώριου
Η παλιά ονομασία ήταν Μέτσικλη, οι ντόπιοι κάτοικοι τον ονόμαζαν Σφεντήλια, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους πήρε την τελική ονομασία Προφήτης Ηλίας.
🔸️Καταγωγή κατοίκων
Στο χωριό υπάρχουν κάτοικοι με καταγωγή απο τον Ποντο, το Καρανταγ, την Κωνσταντινούπολη, βλάχοι απο τα λιβάδια παϊκου και την αετομιλητσα Γραμμου, αλλά κυρίως ντόπιοι Μακεδόνες.
🔸️Η ιστορία του χώριου
Το χωριό πριν οριοθετηθουν τα τελικά σύνορα της Ελλάδας όπως όλη η Μακεδονία είχε Τούρκους και Σλάβους, το χωριό όμως παρέμεινε πατριαρχικο που αυτό σημαίνει οτι η εκκλησία άλλαξε να γίνει εξαρχικη παρά τις πιέσεις των Βουλγάρων και υπαγόταν στον καζα των Βοδενων και τη μητρόπολη Εδέσσης στο χωριό υπήρχε σχολείο ελληνικό κυρίως με δύο δημοδισκαλους . Στο χωριό υπήρχαν τρία τουρκικά κονακια εκ των οποίων το ένα υπάρχει μέχρι σήμερα.
🔸️Ο συναιτερισμος
Στο χωριό λειτουργεί αγροτικός συναιτερισμος απο το 1985 που ξεκίνησε η λειτουργία του.
🔸️Χώρος αναψυχής (Καθαρά Δευτέρα)
Ακόμα υπάρχει χώρος αναψυχής στον λόφο του χωριό όπου κάθε χρόνο την καθαρά Δευτέρα πετάνε χαρταετό και μοιράζεται η παραδοσιακή φασολάδα και άλλα νηστίσιμα εδέσματα απο τις νοικοκυρές του χώριου.
🔸️Καλλιέργειες και κτηνοτροφία
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τις δενδροκαλλιεργειες, ροδακινα, βερίκοκα, ακτινίδια κεράσια, ελιές. Κάποιοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία αιγοπροβάτων και βοϊδων. Παλαιότερα ασχολούνταν κυρίως με σιτηρά και κάπνα.
🔸️Καταστήματα
Στο χωριό κάποιος μπορεί να βρει καφετέριες, ψυλικατζιδικα, παντοπωλεία, βενζινάδικα, φαρμακείο, φούρνο, ψητοπωλείο και ουζερί.
🔸️Κτήρια
Στο κέντρο του χώριου υπάρχει το καινούργιο νηπιαγωγείο το οποίο παλιά ήταν η κοινότητα του χώριου , στην πλατεία υπάρχει το πέτρινο σχολείο τωρα είναι κοινότητα και δίπλα το παλιό νηπιαγωγείο που τώρα είναι ο πολιτιστικός σύλλογος του χώριου, η εκκλησία του χώριου αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία, εξωκλήσι στον λόφο του χώριου αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο, Αγροτικός συναιτερισμος.
Γεωγραφία και περιβάλλον
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Προφήτης Ηλίας είναι τοποθετημένος στα δυτικά ενός υψώματος, στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Πάικο, στα ανατολικά της εισόδου των στενών του Αψάλου και δυτικά της εξόδου της κοιλάδας του ποταμού Αλμωπαίου ή Μογλένιστα. Ο ποταμός Αλμωπαίος έχει όλο τον χρόνο νερό και στις όχθες του υπάρχουν υδροχαρή φυτά όπως πλατάνια και λεύκες στην είσοδο απο την Σκύδρα υπάρχειενας χείμαρρος Στρονιτσα η (ξεροποταμος η τσαγακι λόγω του λίγου νερού το καλοκαίρι το ονομάζουν έτσι )ο οποίος κάθε φορά που βρέχει πολύ κατεβάζει τόνους νερού απο τα γύρω βουνά. Στις γύρω ημιορεινές εκτάσεις υπάρχει ποώδης βλάστηση με βοσκοτόπια. Οι πεδινές περιοχές, που εντάσσονται στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης, υδροδοτούνται από τον ποταμό, μέσω εκτεταμμένης ποτιστικής εγκατάστασης, εντατικοποιώντας την αγροτική παραγωγή κυρίως οπωροκηπευτικών, απ' όπου παράγονται κυρίως ροδάκινα. Κύριο άγριο θηλαστικό της περιοχής είναι η βίδρα, ενώ μεταξύ των πτηνών μπορούμε να συναντήσουμε στην ευρύτερη περιοχή αξιόλογα είδη όπως βαλτοποταμίδα, βυδοβυζάχτρα, φιδαητός, χαλκοκουρούνα, βαλκανοτσικλητάρα, πετρίτης, λιοστριτσίδα, γαϊδουροκεφαλάς, ασπροπάρης και δεντροτσιροβάκος. Στο λόφο, στις ανατολικές υπώρειες του οποίου βρίσκεται ο οικισμός, υπάρχουν βραχώδεις φωλιές πουλιών.[2]
Ο οικισμός, βρίσκεται στην κοντική απόσταση των 2 χιλιομέτρων από την έδρα της δημοτικής ενότητας Μενηΐδος Καλή, με την οποία χωρίζεται με τον Αλμωπαίο. Απέχει επίσης 5 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του δήμου Σκύδρα και 16 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της περιφερειακής ενότητας Έδεσσα. Στα ανατολικά του χωριού συναντούμε τους οικισμούς Καλή και Άνυδρο, στα νότια την κωμόπολη Σκύδρα με το προάστιό της Μαυροβούνι, στα δυτικά και βορειοδυτικά τους οικισμούς Σάμαρι και Νέα Ζωή και στα βορειοανατολικά τους οικισμούς Κρανιά και Λιθάρια. Στα δυτικά του λόφου στον οποίο είναι τοποθετημένος, υπάρχουν συσκευαστήρια αγροτικών προϊόντων, κτηνοτροφικές μονάδες, καθώς και τσιμεντοβιομηχανία.
Εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην πλατεία του χωριού σε ένα επιβλητικό πέτρινο κτίριο κατασκευής του 1932 στεγάζονταν έως και το 1988 το δημοτικό σχολείο του Προφήτη Ηλία, ενώ σήμερα συστεγάζονται σε αυτό η έδρα του κοινοτικού διαμερίσματος, το αγροτικό ιατρείο και η δανειστική βιβλιοθήκη του χωριού.
Το 1985 κατασκευάστηκε στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία εξαθέσιο δημοτικό σχολείο το οποίο φιλοξενεί την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι και σήμερα.
Επίσης σε κεντρικό σημείο του χωριού υπάρχει και νηπιαγωγείο.
Θρησκευτικά μνημεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέσα στο χωριό πάνω στον κεντρικό δρόμο του χωριου δεσπόζει ο Ιερός Ναός αφιερωμένος στον Προφήτη Ηλία ο οποίος χτίστηκε το 1836 και είναι επίσης ενα απο τα παλαιότερα κτίσματα του χώριου. Στον προαύλιο χώρο του υπάρχει μνημείο/ηρώο πεσόντων 1922-1941. Στις 19 και 20 Ιουλίου όπου γιορτάζεται ο Προφήτης Ηλίας λαμβάνουν χώρα στο χωριό πολιτιστικές εκδηλώσεις με την συμμετοχή τοπικών συλλόγων.
Εξωκλήσι Αγίου Αθανασίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται εκτός οικισμού, είναι αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο και γιορτάζεται στις 2 Μαΐου όπου και τελείται πανήγυρη , και οι νοικοκυρές του χώριου μοιράζουν διαφορά εδέσματα. Είναι ένα από τα παλαιότερα κτίσματα του χώριου το παλαιό εκκλησάκι το οποίο χτίστηκε το 1880. Ακριβώς δίπλα χτίστηκε ένα μεγαλύτερο τη δεκαετία του 1990.
Αθλητισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον Προφήτη Ηλία εδρεύει ο «Αθλητικός Σύλλογος Άρης Προφήτη Ηλία», ο οποίος ιδρύθηκε το 1955 και ανήκει στην Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πέλλας (Ε.Π.Σ. Πέλλας).[3] Η έδρα του αθλητικού σωματείου βρίσκεται εντός οικισμού.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Τα στοιχεία προέρχονται από το αρχείο Αρχειοθετήθηκε 2015-10-16 στο Wayback Machine. της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την Απογραφή Πληθυσμού και Κατοικιών του 2011 και τον πίνακα του μόνιμου πληθυσμού
- ↑ Στενά Αψάλου/Μογλενίτσας, Βιότοπος CORINE, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο-ΦΙΛΟΤΗΣ, Ανακτήθηκε 5 Αυγούστου 2013.
- ↑ επίσημη ιστοσελίδα Ε.Π.Σ. Πέλλας
