Ριουκιουανές γλώσσες

Πινακίδες οδικής ασφάλειας στο Κιν της Οκινάουα, στα Ιαπωνικά (κέντρο) και Οκιναουανά (αριστερά και δεξιά).

Οι ριουκιουανές γλώσσες (Το νησί Ομιλία) είναι αυτόχθονες γλώσσες από τα Νησιά Ριουκιού, το νοτιότερο μέρος του Ιαπωνικού αρχιπελάγους. Μαζί με την Ιαπωνική γλώσσα, αποτελούν την ιαπωνική γλωσσική οικογένεια. Οι γλώσσες δεν είναι αμοιβαία κατανοητές μεταξύ τους. Δεν είναι γνωστό πόσοι ομιλητές παραμένουν, αλλά η γλωσσική μετατόπιση προς τη χρήση των πρότυπων Ιαπωνικών και διαλέκτων όπως τα Ιαπωνικά της Οκινάουα οδηγεί προς την εξαφάνιση των γλωσσών. Η Ουνέσκο αναφέρει τέσσερις γλώσσες "σίγουρα σε κίνδυνο", και άλλες δύο ως "απειλούμενες σοβαρά με εξαφάνιση".

Επισκόπηση

Φωνολογικά, οι Ριουκιουανές γλώσσες έχουν κάποια διαγλωσσικά ασυνήθιστα χαρακτηριστικά. Τα νότια Ριουκιουανά έχουν έναν αριθμό συλλαβικών συμφώνων, συμπεριλαμβανομένων σιωπηλών συλλαβικών φωνημάτων (π.χ. τα [/kss/] [[ksː]] στα Όγκαμι Μιγιάκο). Τα γλωττιδικοποιημένα σύμφωνα είναι συχνά (π.χ. το [/ʔma/] [[ˀma]] στα Αμάμι του Γιουουάν σημαίνει "άλογο"). Κάποιές Ριουκιουανές γλώσσες έχουν φωνημικά κεντρικά φωνήεντα, π. χ. [/kɨɨ/] "δέντρο" στα Αμάμι του Γιουουάν. Τα Ικέμα Μιγιάκο έχουν το άφωνο ρινικό φώνημα [/n̥/]. Πολλές Ριουκιουανές γλώσσες, όπως και τα πρότυπα Ιαπωνικά και οι περισσότερες ιαπωνικές διαλέκτους, έχουν μερικές φωνολογικές ομοιότητες.

Οι Ριουκιουανές γλώσσες έχουν γενικά σειρά των λέξεων υποκείμενο-αντικείμενο-ρήμα, εξάρτηση από το δείκτη, χαρακτηριστικά γλώσσας ονομαστικής-αιτιατικής όπως και η ιαπωνική γλώσσα. Τα επίθετα είναι γενικά δεσμευμένα μορφήματα, που συμβαίνουν είτε με σύνθετη λέξη με το ουσιαστικό ή ρηματοποίηση. Πολλές ριουκιουανές γλώσσες σημειώνουν τις γενικές και ουσιαστικές με τον ίδιο δείκτη. Αυτός ο δείκτης έχει την ιδιαιτερότητα του να αλλάζει μορφή. Οι ριουκιουανές γλώσσες έχουν δείκτες θέματος και εστίασης, οι οποίοι μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές ανάλογα με το προτασιακό πλαίσιο. Τα ριοκιουανά επίσης διατηρούν μια ιδιαίτερη λεκτική καμπή για τις προτάσεις με δείκτες εστίασης—αυτό το ασυνήθιστο χαρακτηριστικό ήταν επίσης παρόν στην Παλιά Ιαπωνική, αλλά έχει χαθεί στα Σύγχρονα Ιαπωνικά.

Ταξινόμηση και ποικιλίες

Οι ριουκιουανές γλώσσες ανήκουν στην ιαπωνική γλωσσική οικογένεια, που σχετίζονται με την Ιαπωνική γλώσσα. Οι ριουκιουανές γλώσσες δεν είναι αμοιβαία κατανοητές με την Ιαπωνική—στην πραγματικότητα, δεν είναι καν αμοιβαία κατανοητές ή μία με την άλλη—και, συνεπώς μπορούν να θεωρηθούν ως ξεχωριστές γλώσσες. Ωστόσο, για κοινωνικοπολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους, συχνά κατατάσσονται στην Ιαπωνία ως διάλεκτοι της Ιαπωνικής. Από την αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι περισσότεροι Ιάπωνες από την ηπειρωτική χώρα θεωρούν τα ριουκιουανά ως διάλεκτο ή ομάδα των διαλέκτων της Ιαπωνικής. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρξε μια προσπάθεια να χτίσει συνείδηση στους ανθρώπους ως υπήκοοι της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας. Έτσι τα ριουκιουανά, τα κορεατικά, τα παλαουανά και διάφορες άλλες γλώσσες αναφέρονταν ως διάλεκτοι της Ιαπωνικής.

Η γλώσσα Οκινάουα είναι κατά 71% λεξικολογικά παρόμοια με ή σύστοιχη με τα πρότυπα ιαπωνικά του Τόκιο. Ακόμα και η νοτιότερη Ιαπωνική διάλεκτος (διάλεκτος Καγκοσίμα) συγγενεύει μόνο κατά 72% με την βορειότερη ριουκιουανή γλώσσα (Αμάμι). Η ιαπωνική διάλεκτος Καγκοσίμα, ωστόσο, είναι 80% λεξικολογικά παρόμοια με τα Πρότυπα Ιαπωνικά. Υπάρχει γενική συμφωνία μεταξύ των γλωσσολόγων σχετικά με το ότι οι ποικιλίες των Ριουκιουανών μπορούν να χωριστούν σε έξι γλώσσες, συντηρητικά, με μοναδικές διαλέκτους στα νησιά σε κάθε ομάδα, επίσης θεωρούμενες ως γλώσσες μερικές φορές.

Μια ευρέως αποδεκτή υπόθεση μεταξύ των γλωσσολόγων κατηγοριοποιεί τις ριουκιουανές γλώσσες σε δύο ομάδες, τα Βόρεια Ριουκιουανά (Αμάμι–Οκινάουα) και Νότια Ριουκιουανά (Μιγιάκο–Γιαεγιάμα). Πολλοί ομιλητές των γλωσσών Αμάμι, Μιγιάκο, Γιαεγιάμα και Γιοναγκούνι μπορεί να ξέρουν τα Οκιναουανικά επειδή ήταν το περιφερειακό πρότυπο. Οι ομιλητές της γλώσσας Γιοναγκούνι πιθανώς να ξέρουν και τα Γιαεγιάμα λόγω εγγύτητας. Καθώς τα Αμάμι, Μιγιάκο, Γιαεγιάμα και Γιοναγκούνι είναι λιγότερο αστικοποιημένα από την ηπειρωτική χώρα της Οκινάουα, οι ομιλητές τους δεν μειώνονται όσο στη διάλεκτο της Οκινάουα, και μερικά παιδιά συνεχίζουν να ανατρέφονται σε αυτές τις γλώσσες. Στην Οκινάουα, μια διάλεκτος της πρότυπης Ιαπωνικής γνωστή ως Ιαπωνέζικα της Οκινάουα έχει αναπτυχθεί.

• Βόρειές Ριουκιουανές γλώσσες
  • Αμάμι
    • Κικάι
    • Αμάμι Οσίμα
      • Βόρεια
      • Νότια
    • Τοκουνοσίμα
  • Κουνιγκάμι
    • Οκινοεράμπου
    • Γιορόν
    • Κουνιγκάμι
  • Οκιναουανά
• Νότιες Ριουκιουανές γλώσσες
  • Μιγιάκο
  • Γιαεγιάμα
  • Γιοναγκούνι