Σιναράδες Κέρκυρας

Σιναράδες
Σιναράδες Σιναράδες
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ιονίων Νήσων
Περιφερειακή Ενότητα	Κέρκυρας
Δημοτική Ενότητα	Παρελίων
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Επτάνησα
Νομός	Κέρκυρας
Υψόμετρο	166
Πληθυσμός
Μόνιμος	646
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	490 84
Τηλ. κωδικός	26610
Σχετικά πολυμέσα

Οι Σιναράδες βρίσκονται στην περιοχή μέσης Κέρκυρας, σε απόσταση μόλις 13 χιλιομέτρων από την πόλη της Κέρκυρας.

Η μέση Κέρκυρα χωρίζεται στην πάνω Μέση που περιλαμβάνει τα χωριά από Πέλεκα μέχρι Άγιο Ματθαίο και την κάτω Μέση η οποία περιλαμβάνει το λιβάδι του Ρόπα με τα χωριά που βρίσκονται στην περιφέρειά του.

Το χωριό είναι χτισμένο κοντά στην θάλασσα στις πλαγιές των λόφων, δε διακρίνεται όμως από την θάλασσα. Ο πληθυσμός του σήμερα ανέρχεται σε 2.000 κατοίκους, μολονότι πολλοί κάτοικοι αναγκασμένοι από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης το εγκατέλειψαν κυρίως στη δεκαετία του 1950, βρίσκοντας οικονομικό καταφύγιο στα αστικά κέντρα.

XΡΟΝΟΛΟΓΙΑ	ΚΑΤΟΙΚΟΙ
1565	234
1766	686
1879	1.545
1953	2.125
1996	2.000
2007	1.100
2015	2.000

Ιστορία

Το όνομα Σιναράδες δόθηκε μετά από πολλές τροποποιήσεις του. Πιθανόν αρχικά να ονομάζονταν Αξιναράδες λόγω των πολλών "τσαπαδόρων" (γεωργών) που υπήρχαν στο χωριό, γιατί χρησιμοποιούσαν αξίνες (τσαπιά) ή το όνομα να προήλθε από την σύνθετη λέξη συν+αράτω. Σύμφωνα με μια τρίτη άποψη που είναι και η επικρατέστερη, η λέξη «Σιναράδες» προήλθε από το επίθετο της άγνωστης σήμερα και εξαφανισμένης πλέον βυζαντινής οικογένειας Σιναράς ή Συναράς (διατηρείται ακόμη ως χριστιανικό βαπτιστικό όνομα στην Αρμενία, αλλά υπάρχει επίσης και Αγία Σινάρα στο Ηνωμένο Βασίλειο), αφού τα περισσότερα χωριά της Κέρκυρας έχουν ονόματα που προέρχονται από επίθετα οικογενειών λ.χ. Αργυρός = Αργυράδες, Αρμένης = Αρμενάδες, Βιτάλης = Βιταλάδες, Κυπριανός = Κυπριανάδες, Καββάδας = Καββαδάδες, Πίκουλας = Πικουλάτικά, Καρδάμης = Καρδαμάτικα, Σαρακινός = Σαρακινάτικα, Κομιανός = Κομιανάτα, Μακρής = Μακράτα. κ.α. Η ιστορία του χωριού αρχίζει από τα Βυζαντινά χρόνια. Πιθανολογείται ότι τότε ήρθαν από τη Νότια Ιταλία οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού. Το 1669 κάτοικοι από την Κρήτη έφθασαν στο νησί της Κέρκυρας και κάποιοι από αυτούς έφεραν τις οικογένειες τους και εγκαταστάθηκαν στο χωριό. Σήμερα υπάρχουν ακόμη επώνυμα όπως Βασιλάκης, Δουκάκης κ.ά. με κατάληξη -άκης, που φανερώνουν την κρητική καταγωγή τους.

Οι κάτοικοι των Σιναράδων ασχολούνται την περίοδο 1865-1965 κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια και την αμπελοκαλλιέργεια. Επίσης καλλιεργούσαν πατάτες, καλαμπόκι, σιτάρι και λινάρι. Σποραδικά υπήρχαν και οπωροφόρα δένδρα, όπως αχλαδιές, συκιές, κυδωνιές, μπουρνελιές, αμυγδαλιές κ.ά. Παράλληλα ασχολούνταν και με την κτηνοτροφία, που ήταν μάλλον σπιτική και όχι επαγγελματική. Η απασχόληση με τη θάλασσα ήταν πολύ περιορισμένη. Η διαμόρφωση της παραλίας δεν ευνοούσε το ψάρεμα. Εδώ οι κάτοικοι χτυπούσαν τα ψάρια λαθραία με δυναμίτη κι είχαν ψάθινες σχεδίες ("παπυρέλες") στα ρηχά. Οι πιο πλούσιοι του χωριού ήταν ο Βασιλάκης και ο Σπύρος Γραμμένος

Χαρακτηριστικά του χωριού

Ένα από τα χαρακτηριστικά του χωριού είναι η πυκνή δόμηση που την επέβαλαν και λόγοι οικονομικοί αλλά κυρίως ο φόβος των θαλασσινών κουρσάρων (πειρατών).

Οι πλακόστρωτοι δρόμοι και τα κτίρια δίνουν την εικόνα του παραδοσιακού χωριού. Τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της ντόπιας αρχιτεκτονικής είναι οι καμπυλωτές πόρτες στα κατώγια, τα "βόλτα" (στοές), οι στέγες με κορνίζες και με κεραμίδια σε χρώμα ώχρας βυζαντινού τύπου, τα πορτόνια με ανάγλυφα μάρμαρα και όμορφα σχέδια, οι εξωτερικές πέτρινες σκάλες που καταλήγουν σε βεράντα ("μπόντζο"), συμπαγή πράσινα παραθυρόφυλλα και φουγάροι με καμπυλωτή στέγη. Τα ισόγεια σπίτια άλλοτε με κάποιους μικρούς βοηθητικούς χώρους μετά βίας εξυπηρετούσαν τις άλλοτε πολυμελείς αγροτικές οικογένειες του χωριού.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στην εικόνα που παρουσιάζει το χωριό και στις ασχολίες των κατοίκων. Η ανάπτυξη του τουρισμού αύξησε κατά πολύ τα εισοδήματά τους, όμως άλλαξε το ρυθμό της ζωής τους και επέδρασε αρνητικά στο περιβάλλον, οικιστικό και φυσικό.

Εκκλησίες

Στο χωριό ξεχωρίζουν οι εκκλησίες με τα καμπαναριά, την εσωτερική απλή διακόσμηση και τις εικόνες αξιόλογων αγιογράφων. Η κατασκευή τους τοποθετείται στα τέλη του 15ου αιώνα μέχρι και τα νεότερα χρόνια. Οι εκκλησίες είναι οι εξής: Άγιος Ιωάννης, Παναγία Παντάνασσα, Άγιος Νικόλαος, Εσταυρωμένος, Άγιος Αθανάσιος, Άγιοι Πάντες, Ευαγγελίστρα, Άγιος Θεόκτιστος, Ταξιαρχών (Μιχαήλ και Γαβριήλ), Κυρά-Δικιά, Δεχουμένες, Άγιος Σαραντίτης και Άγιος Γόρδης. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι τρεις μεγαλύτερες εκκλησίες του χωριού μεταβλήθηκαν σε νοσοκομειακές αίθουσες νοσηλείας.

Ιερός ναός Αγίου Νικολάου και Αγίου Σπυρίδωνος

Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού κοντά στην κεντρική πλατεία.

Ο ρυθμός του Ναού είναι ρυθμός Βασιλικής. Αρχικά ήταν ρυθμού Βασιλικού Μονόκλιτη αλλά αργότερα επεκτάθηκε κατά πλάτος και προστέθηκαν άλλα δύο κλίτη δεξιά και αριστερά και έτσι έγινε τρίκλιτη βασιλική. Εσωτερικά η δεξιά Μονή αφιερώθηκε στον Άγιο Νικόλαο, Επίσκοπο Μύρων Λυκίας η δε αριστερή στον Άγιο Σπυρίδωνα, Επίσκοπο Τριμυθούντος. Το εξωτερικό σαν Βασιλικός ρυθμός είναι λιτός. Έχει 4 παράθυρα μεγάλα δεξιά και αριστερά σε κάθε τοίχο και δύο τεράστια στη Δυτική πλευρά. Η εκκλησία εξωτερικά συμπληρώνεται με ένα καμπαναριό, το οποίο άρχισε να χτίζεται το 1953 και τελειοποιήθηκε το 1982 με δαπάνες των κατοίκων του χωριού.

Η εκκλησία ανακαινίστηκε το 1990. Έγινε αμμοβολή του τέμπλου, που φανέρωσε πέτρινο Τέμπλο μεγάλης καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής αξίας. Η ίδια εργασία έγινε και στις δύο μονές, όπου η εργασία φανέρωσε δύο σπουδαία πέτρινα προσκυνητάρια με ωραιότατα σκαλίσματα.

Στο Ιερό υπάρχει τοιχογραφία της Πλατυτέρας, ενώ στο γυναικωνίτη υπάρχει ένα εκκλησιαστικό αρμόνιο από την Ιταλία. Στην εκκλησία υπάρχουν λείψανα Αγίων όπως του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου και Αγίου Χαραλάμπους.

Σύλλογοι

Φιλαρμονική Σιναράδων

Το 1961 ιδρύθηκε η φιλαρμονική Σιναράδων, η οποία συμμετείχε κυρίως στη λιτανεία των Μυροφόρων του χωριού. Η μπάντα της φιλαρμονικής αρχικά αποτελούνταν από δεκαπέντε άτομα, σήμερα όμως έχει ξεπεράσει τα εβδομήντα πέντε.

Η φιλαρμονική Σιναράδων συμμετέχει σε όλες τις μεγάλες μουσικές εκδηλώσεις του νησιού, όπως στις λιτανείες της Κέρκυρας κατά την Κυριακή των Βαΐων και την 11η Αυγούστου, διοργανώνει συναυλίες και γενικά έχει συνεχή παρουσία στις θρησκευτικές και εορταστικές εκδηλώσεις του χωριού.

Πνευματικό Κέντρο Νεότητας

Δίπλα από την εκκλησία υπάρχει Πνευματικό Κέντρο Νεότητας στο οποίο λειτουργούν διάφορα τμήματα, όπως βιβλιοθήκης, διδασκαλίας παραδοσιακών χορών, υπολογιστών με σύνδεση Ίντερνετ κ.ά. Γίνονται ομιλίες, διαλέξεις και διάφορες εκδηλώσεις.

Λαογραφικό Μουσείο Σιναράδων

Το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Μέσης Κέρκυρας εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 1982. Εμπνευστής και δημιουργός του μουσείου είναι ο Νικόλαος Πακτίτης, εκπαιδευτικός, ο οποίος συγκέντρωσε ιστορικό και λαογραφικό υλικό και ίδρυσε την Ιστορικολαογραφική Εταιρεία Μέσης Κέρκυρας.

Η εταιρεία εξέδωσε το βραχύβιο περιοδικό "Η Κερκυραία" και δύο χρόνια αργότερα αναγνωρίστηκε ως σωματείο με την ίδια επωνυμία. Από τότε άρχισε περισσότερη συστηματική προσπάθεια για την συγκρότηση ενός φορέα που να αντιπροσωπεύει την παράδοση της κεντρικής Κερκυραϊκής υπαίθρου και ειδικότερα αυτήν της Μέσης. Η Εταιρεία, εκτός απ' την ίδρυση του ομώνυμου μουσείου, προέβλεψε και την ενίσχυση κάθε συλλογικής προσπάθειας που θα αποσκοπούσε στην έρευνα, μελέτη και διάσωση ιστορικολαογραφικών στοιχείων σε οποιαδήποτε περιοχή της Κέρκυρας.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 1987, το μουσείο στεγαζόταν στο ισόγειο μιας μονώροφης κατοικίας σε κεντρικό σημείο του χωριού, μεταφέρθηκε όμως αργότερα στη γειτονιά του Αϊ-Γιάννη. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν: μια αναπαράσταση παραδοσιακής κρεβατοκάμαρας, συλλογές αγροτικών εργαλείων, κερκυραϊκών παραδοσιακών φορεσιών, σπιτικών σκευών, εκκλησιαστικών ειδών, φιγούρων Καραγκιόζη, παραδοσιακών κεραμικών και έργων τέχνης.

Αξιοθέατα-Τοπία

Θέα Άγιος Γόρδιος, "Αερόστατο", Ασπες

"Αερόστατο"

Λίγο πιο έξω από το χωριό Σιναράδες υπάρχει το “Αερόστατο”, το οποίο ονομάστηκε έτσι από τη θέα που προσφέρει, σαν να βρίσκεται κάποιος μέσα σε αερόστατο. Στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα πευκοδάσος που απλώνεται πάνω από τις παραλίες Δεχουμένων, Μαύρου Άμμου, Μαύρων Πλακών και Γιαλισκαριού.

Νησί Κυρά-Δικιάς (Κυρά-Δικαίας)

Κάτω ακριβώς από το "Αερόστατο" είναι το νησάκι της Κερα-Δικιάς, το οποίο ονομάστηκε έτσι από την εκκλησία που υπάρχει στο νησί, αφιερωμένη στην Παναγία Κυρά-Δικαία. Το νησάκι έχει μάκρος 60 μέτρα. Οι ακτές του είναι πολύ απότομες κι ένα μονοπάτι οδηγεί στο Μοναστήρι. Η επιφάνεια του νησιού είναι κατάφυτη από αγριελιές, παυλοσυκιές, σκίνους και μικρούς θάμνους.

Σύμφωνα με έγγραφα της εποχής (1771), το νησί βρισκόταν άλλοτε σε ακμή: είχε πολλούς καλόγερους και εξυπηρετούνταν με καΐκι, ενώ είχε μεγάλη κτηματική περιουσία. Η Κυρά-Δικαία σήμερα λειτουργείται δύο φορές το χρόνο: Των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στις 29 Ιουνίου και στο Γενέθλιο της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου.

Το "Βόλτο"

Το "βόλτο" (καμάρα) είναι κατώφλι αυλής από ένα σύνολο σπιτιών, συνήθως συγγενικών προσώπων. Χτίστηκε την εποχή των πειρατών για την καλύτερη προστασία των σπιτιών αλλά και για μεγαλύτερη ασφάλεια τις μέρες των επιδρομών τους. Η αρχιτεκτονική των βόλτων κυριάρχησε την εποχή της Ενετοκρατίας στην Κέρκυρα.

Μνημείο Πεσόντων

Χτίστηκε το 1959 προς τιμήν όσων σκοτώθηκαν στον πόλεμο του '40, στους Πολέμους του 1912-13 και άλλες μάχες. Κατά τις εθνικές επετείους γίνεται στο μνημείο κατάθεση στεφάνων. Βρίσκεται στην περιοχή Δουκάτικα, σχεδόν στο κέντρο του χωριού.

Προσωπικότητες

• Άγγελος Γραμμένος, ηθοποιός - αξιωματικός - παγκόσμιος πρωταθλητής
• Γεώργιος Γραμμένος, αγωνιστής Εθνικής Αντίστασης
• Κώστας Γραμμένος, πανεπιστημιακός
• Σπυρίδων Γραμμένος, δικηγόρος - αγωνιστής Εθνικής Αντίστασης
• Χαρίλαος Γραμμένος, πρόεδρος κοινότητας - αγωνιστής Εθνικής Αντίστασης
• Σπυρίδων Δουκάκης, πανεπιστημιακός, συγγραφέας
• Νικόλαος Πακτίτης, εκπαιδευτικός - λαογράφος
• Γεράσιμος Σπαταλάς, θεατρικός συγγραφέας