Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σοβιετική ζώνη κατοχής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σοβιετική ζώνη κατοχής της Γερμανίας
Sowjetische Besatzungszone Deutschlands (γερμανικά)
Советская оккупационная зона Германии (ρωσικά)
Στρατιωτική ζώνη κατοχής από την ΕΣΣΔ τμήμα της Γερμανίας υπό τους συμμάχους

1945 – 1949


Σημαία

Τοποθεσία
Η Ανατολική ζώνη στη Γερμανία με κόκκινο
Πρωτεύουσα Ανατολικό Βερολίνο
Πολιτική δομή Στρατιωτική ζώνη κατοχής από την ΕΣΣΔ τμήμα της Γερμανίας υπό τους συμμάχους
Ιστορική εποχή Τέλος Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, Ψυχρός Πόλεμος
 -  Άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας 8 Μαΐου 1945
 -  Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας 7 Οκτωβρίου 1949
 -  Συνθήκη για την τελική ρύθμιση όσον αφορά τη Γερμανία 12 Σεπτεμβρίου 1990
Σήμερα Γερμανία

H Σοβιετική ζώνη κατοχής[1] (γερμανικά: Sowjetische Besatzungszone, SBZ, ρωσικά: Советская оккупационная зона, СОЗ) ή Ανατολική ζώνη[1] (γερμανικά: Ostzone) ήταν η περιοχή της Γερμανίας κατεχόμενη από την Σοβιετική Ένωση από το 1945, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 7 Οκτωβρίου 1949, η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, κοινώς γνωστή ως Ανατολική Γερμανία, ιδρύθηκε εντός της Σοβιετικής ζώνης κατοχής.

Σοβιετική θεώρηση του 1949 στην κατεχόμενη Γερμανία σε Πολωνικό διαβατήριο.

Η Σοβιετική Στρατιωτική Διοίκηση στη Γερμανία[2] (γερμανικά: Sowjetische Militäradministration in Deutschland,[3] SMAD, αγγλικά: Soviet Military Administration in Germany[4]) είχε τον έλεγχο σε μία από τις τέσσερις Συμμαχικές ζώνες κατοχής της Γερμανίας, που δημιουργήθηκαν στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύμφωνα με την Διάσκεψη του Πότσδαμ, η Σοβιετική Στρατιωτική Διοίκηση στη Γερμανία (γερμανικά αρχικά: SMAD) έλαβε την ευθύνη για το (σημερινό) ανατολικό τμήμα της Γερμανίας. Από τη στιγμή που οι δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας άρχισαν να συναντούν τις Σοβιετικές δυνάμεις, σχηματίζοντας μια γραμμή επικοινωνίας, σημαντικές περιοχές που αργότερα εντάχθηκαν στην Σοβιετική ζώνη της Γερμανίας ήταν εκτός του Σοβιετικού ελέγχου. Μετά από αρκετούς μήνες κατοχής, τα κέρδη από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς παραχωρήθηκαν στους Σοβιετικούς, μέχρι τον Ιούλιο του 1945, σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα στο παρελθόν όρια των κατοχικών ζωνών.[εκκρεμεί παραπομπή]

Η SMAD επέτρεψε την ανάπτυξη τεσσάρων κομμάτων, παρόλο που απαιτούταν σε όλα να δουλεύουν μαζί κάτω από μια συμμαχία γνωστή ως "Δημοκρατικό Μέτωπο" (αργότερα γνωστή ως Εθνικό Μέτωπο). Τον Απρίλιο του 1946, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας (KPD) συγχωνεύτηκαν για να σχηματίσουν το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας (το οποίο αργότερα έγινε το κυβερνών κόμμα τηςΑνατολικής Γερμανίας).

Η SMAD χρησιμοποίησε δέκα "ειδικά στρατόπεδα" για την κράτηση των Γερμανών, χρησιμοποιώντας ορισμένα πρώην Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το 1945, η Σοβιετική ζώνη κατοχής αποτελούταν κυρίως από το κεντρικό τμήμα της Πρωσίας. Όταν η Πρωσία διαλύθηκε από τις Συμμαχικές δυνάμεις το 1947, η περιοχή διαιρούταν μεταξύ των γερμανικών κρατίδιων (Länder) του Βρανδεμβούργου, του Μεκλενβούργου, της Σαξονίας, της Σαξονίας-Άνχαλτ και της Θουριγγίας. Στις 7 Οκτωβρίου του 1949, η Σοβιετική ζώνη έγινε η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, συνήθως αναφερόμενη ως Ανατολική Γερμανία στα ελληνικά. Το 1952, τα κρατίδια διαλύθηκαν και η η χώρα επαναδιαιρέθηκε σε 14 επαρχίες (Bezirke), συμπεριλαμβανομένης της επαρχίας του Ανατολικού Βερολίνου. 

Το 1952, με την πολιτική αντιπαράθεση του Ψυχρού Πολέμου να βρίσκεται σε εξέλιξη, ο Ιωσήφ Στάλιν πρότεινε στις Δυτικές Δυνάμεις την προοπτική της ενωμένης Γερμανίας, η οποία θα είναι αδέσμευτη (βλέπε Σημείωμα του Στάλιν). Η αδιαφορία της Δυτικής Γερμανίας βοήθησε στην εδραίωση της ταυτότητας της Σοβιετικής Ζώνης ως ΛΔΓ για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες. 

Η "Σοβιετική ζώνη" και τα παράγωγά τους (ή επίσης, "η λεγόμενη ΛΔΓ") ήταν τα επίσημα και κοινά ονόματα για την Ανατολική Γερμανία στην Δυτική Γερμανία, η οποία αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ύπαρξη κράτους στην Ανατολική Γερμανία μέχρι το 1972, όταν η κυβέρνηση του Βίλλυ Μπραντ παρείχε εκτεταμένη ειδική αναγνώριση υπό την πρωτοβουλία Οστπολιτίκ.

  • Lewkowicz, NicolasThe German Question and the International Order, 1943-48 (Palgrave Macmillan: Basingstoke and New York) (2008)
  • Lewkowicz, Nicolas, The German Question and the Origins of the Cold War (IPOC: Milan) (2008)
  1. 1,0 1,1 Πώς φτάσαμε στις δύο Γερμανίες; rizospastis.gr
  2. Η ίδρυση της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας. " ... η Σοβιετική Στρατιωτική Διοίκηση της Γερμανίας (SMAD) απαγόρεψε στο ..." Ριζοσπάστης, 2 Οκτωβρίου 2011
  3. Sowjetische Militäradministration in Deutschland (SMAD) 1945-1949. Jan Foitzik, Walter de Gruyter 1995
  4. Earth Building Practice: Planning - Design - Building."...For the soviet zone the Soviet Military Administration Germany (SMAD) with its seat at Karlshorst had been established...". Ulrich Röhlen, Christof Ziegert, Beuth Verlag, 2011, σελ. 188