Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σουηδοτουρκικές σχέσεις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σουηδοτουρκικές σχέσεις
Map indicating locations of Sweden and Turkey

Σουηδία

Τουρκία

Οι σουηδοτουρκικές σχέσεις αναφέρονται στις εξωτερικές σχέσεις μεταξύ Σουηδίας και Τουρκίας. Και οι δύο χώρες είναι πλήρη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και της Ένωσης για τη Μεσόγειο.

Η Σουηδία έχει πρεσβεία στην Άγκυρα και γενικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη . Η Τουρκία έχει πρεσβεία στη Στοκχόλμη.

Τουρκικές και σουηδικές σημαίες μπροστά από το σουηδικό εργοστάσιο, Μπέργκαμα, Σμύρνη, Τουρκία
Πρεσβεία της Τουρκίας στη Στοκχόλμη, Σουηδία

Στις αρχές του 18ου αιώνα, οι δύο χώρες ήταν σύμμαχοι κατά του τσαρδισμού της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου. Ο Σουηδός βασιλιάς Κάρολος ΙΒ ́, μετά την ήττα του στη μάχη της Πολτάβα, κατέφυγε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στην πόλη Μπεντέρ. Ο Κάρολος έγινε δεκτός από τους Οθωμανούς και αλληλογραφούσε με την Γκιουλνούς Σουλτάνα, τη μητέρα του σουλτάνου Αχμέτ Γ', η οποία ενδιαφερόταν για τον σκοπό του. Τα έξοδά του καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό του Οθωμανικού Κράτους, ως μέρος των πάγιων περιουσιακών στοιχείων ( Demirbaş στα τουρκικά), εξ ου και το παρατσούκλι του Demirbaş Şarl στην Τουρκία.

Η Σουηδία έχει διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία από τη δεκαετία του 1730. [1] Η Σουηδία είναι παρούσα στην Κωνσταντινούπολη στο ίδιο μέρος με σήμερα από το 1757. Η Σουηδία άνοιξε μια πρεσβεία στην Άγκυρα τον Οκτώβριο του 1934. [2]

Τον Οκτώβριο του 1934, ο διάδοχος του θρόνου Γουσταύος ΣΤ΄, η Λουίζα και η πριγκίπισσα Ίνγκριντ επισκέφτηκαν την Τουρκία. Στις 2 Οκτωβρίου έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη όπου περίμενε το αυτοκίνητο του Προέδρου Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Το ταξίδι συνεχίστηκε για την Άγκυρα όπου έγιναν δεκτοί από τον Ατατούρκ, τον Υπουργό Εξωτερικών Tevfik Rüştü Aras, μέλη της κυβέρνησης και της διοίκησης. Η επίσκεψη στην Άγκυρα διήρκεσε μεταξύ 3 και 5 Οκτωβρίου. Στις 5 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε διήμερη επίσκεψη στην Προύσα. Η παραμονή στην Τουρκία ολοκληρώθηκε με μια τετραήμερη παραμονή ινκόγκνιτο στην Κωνσταντινούπολη, κατά την οποία έγιναν αρκετές δεξιώσεις στη σουηδική πρεσβεία. Στις 10 Οκτωβρίου, οι βασιλικοί ταξιδιώτες συνέχισαν με το μηχανοκίνητο πλοίο Vasaland του Svenska Orient Linien, το οποίο έφτασε στη Σμύρνη στις 12 Οκτωβρίου. Από εδώ, η αναχώρηση έγινε στις 15 Οκτωβρίου με το τρένο του προέδρου και στις 17 Οκτωβρίου άφιξη στο Χαλέπι. [3]

Το Σουηδικό Ινστιτούτο Ερευνών στην Κωνσταντινούπολη (SFII) ιδρύθηκε το 1962 και εργάζεται για την προώθηση της σουηδικής και σκανδιναβικής έρευνας στην Τουρκία, την Άπω Ανατολή και την Κεντρική Ασία και κυρίως στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. [1] Η Business Sweden δραστηριοποιείται στην Τουρκία από το 1991 με γραφεία στην Κωνσταντινούπολη. [4]

Όταν η Σουηδία ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009, ο τότε Σουηδός πρωθυπουργός Φρέντρικ Ράινφελντ ανακοίνωσε την υποστήριξή του για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. [5] Το Κόμμα των Πρασίνων της Σουηδίας επέκρινε την αντίθεση της Γαλλίας και της Γερμανίας στην ένταξη της Τουρκίας. [6] [7] Η Σουηδία σταμάτησε να πουλά όπλα στην Τουρκία το 2019 λόγω της στρατιωτικής επιχείρησης της Τουρκίας στη Συρία. [8] Τον Οκτώβριο του 2021, στον απόηχο της έκκλησης για την απελευθέρωση του Τούρκου ακτιβιστή Οσμάν Καβάλα που υπογράφηκε από 10 δυτικές χώρες, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διέταξε τον Υπουργό Εξωτερικών του να κηρύξει τον Σουηδό πρεσβευτή persona non grata, μαζί με τους άλλους 9 πρεσβευτές. [9] Ωστόσο, οι πρεσβευτές δεν έλαβαν καμία επίσημη ειδοποίηση να εγκαταλείψουν τη χώρα και ο Ερντογάν τελικά υποχώρησε. [10]

Το 2022, η Τουρκία αντιτάχθηκε στην προσπάθεια της Σουηδίας και της Φινλανδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, με το σκεπτικό ότι αυτές οι χώρες «φιλοξενούν τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν εναντίον της Τουρκίας», συμπεριλαμβανομένων των PKK, PYD, YPG και κινήματος Γκιουλέν. Ενώ το PKK αναγνωρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση τόσο στη Σουηδία όσο και στην Τουρκία, το κίνημα Γκιουλέν δεν αναγνωρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση στη Σουηδία. [11] Τον Μάιο του 2022, η Τουρκία εμπόδισε άμεσα τη σουηδική αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ από το να διεκπεραιωθεί με επιταχυνόμενο ρυθμό. [12] Τον Μάιο του 2022, η Τουρκία άσκησε βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. [13] Στις 28 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, η Τουρκία συμφώνησε να υποστηρίξει τις προσπάθειες ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας. [14] [15] Έκτοτε, η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε την έκδοση μελών του κινήματος Γκιουλέν και του PKK από τη Φινλανδία και τη Σουηδία. [16] Επίσης ζήτησε από τις δύο χώρες να πάψουν να υποστηρίζουν το κίνημα Γκιουλέν, το PKK [17] και την τρομοκρατία. [18] και ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις τουρκικές ανησυχίες για την ασφάλεια. [19]

Ελεγχος τζαμιών στη Σουηδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με το Dagens Nyheter το 2017, εννέα τζαμιά στη Σουηδία έχουν ιμάμηδες που αποστέλλονται και πληρώνονται από την Τουρκική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet). Μαζί με τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, οι ιμάμηδες έχουν επίσης επιφορτιστεί να αναφέρουν τους επικριτές της τουρκικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με το Dagens Nyheter, η προπαγάνδα για τον πρόεδρο Ερντογάν παρουσιάζεται ανοιχτά στα τζαμιά. [20]

Διαμάχη για τη γενοκτονία των Αρμενίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12 Ιουνίου 2008, το Κοινοβούλιο της Σουηδίας αρνήθηκε να αναφερθεί στα γεγονότα της γενοκτονίας των Αρμενίων του 1915 ως πραγματική γενοκτονία. Ωστόσο, στις 11 Μαρτίου 2010, ψήφισε ένα ψήφισμα για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων [21] όπου υπήρξε πλειοψηφία μιας ψήφου, με συνολικά 131 υπέρ, 130 κατά και 88 απόντες. [22] [23] [24] Η Τουρκία ανακάλεσε αμέσως τον πρεσβευτή της στη Σουηδία και ακύρωσε τις συνομιλίες που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν μεταξύ των δύο χωρών στις 17 Μαρτίου 2010 [25] [26]

Ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν απάντησε με δήλωση λέγοντας Καταδικάζουμε σθεναρά αυτό το ψήφισμα, το οποίο γίνεται για πολιτικούς υπολογισμούς. Δεν ανταποκρίνεται στη στενή φιλία των δύο εθνών μας [26] Ο πρεσβευτής της Τουρκίας στη Σουηδία Zergun Koruturk δήλωσε στο Aktuellt ότι θα υπάρξουν δραστικές επιπτώσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, λέγοντας Είμαι πολύ απογοητευμένος. Δυστυχώς, οι βουλευτές νόμιζαν ότι ήταν μάλλον ιστορικοί παρά βουλευτές, και είναι πολύ, πολύ ατυχές [24] Ο Υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ έγραψε στο blog από την Κοπεγχάγη ότι λυπάται για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. [23]

  1. 1,0 1,1 «Turkiet» [Turkey] (στα Σουηδικά). Government Offices of Sweden. 7 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  2. Herrström, Staffan (4 Νοεμβρίου 2020). «Till svenskar som bor i Turkiet» [To Swedes living in Turkey] (στα Σουηδικά). Embassy of Sweden, Ankara. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  3. Kjellberg, H.E., επιμ. (1934). Svenska Dagbladets årsbok (Händelserna 1934) (στα Σουηδικά). 12. Stockholm: Svenska Dagbladet. σελ. 74. SELIBR 283647. 
  4. «TURKIET» [TURKEY] (στα Σουηδικά). Business Sweden. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  5. «Turkey Has Friends in EU, Swedish Prime Minister Fredrik Reinfeldt». Turkish Weekly. 21 April 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 August 2009. https://web.archive.org/web/20090805225619/http://www.turkishweekly.net/news/73474/turkey-has-friends-in-eu-swedish-prime-minister-fredrik-reinfeldt.html. Ανακτήθηκε στις 2009-05-22. 
  6. «Sweden's Greens: Opposition to Turkey due to Islamophobia». Today's Zaman. 11 May 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 28, 2009. https://web.archive.org/web/20090528150117/http://www.todayszaman.com/tz-web/detaylar.do?load=detay&link=174934&bolum=100. Ανακτήθηκε στις 2009-05-22. 
  7. «German, French Leaders Oppose Turkey Joining EU». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 14, 2009. https://web.archive.org/web/20090514235547/http://online.wsj.com/article/BT-CO-20090510-703119.html. Ανακτήθηκε στις 2009-05-22. 
  8. «İsveç, Türkiye'ye silah satışını durdurdu». ANF (στα Τουρκικά). 16 Οκτωβρίου 2019. 
  9. «Turkey to declare 10 ambassadors 'persona non grata'». dw.com. 23 Οκτωβρίου 2021. 
  10. Gall, Carlota (25 Οκτωβρίου 2021). «Turkish President Steps Back From Expulsions of 10 Western Diplomats». New York Times. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  11. «Erdogan says Turkey not supportive of Finland, Sweden joining NATO». reuters. 13 Μαΐου 2022. 
  12. «NYT: Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya hızlı üyeliğini bloke etti» (στα Τουρκικά). tr.euronews.com. 18 Μαΐου 2022. 
  13. «Türkiye'den İsveç ve Finlandiya'ya ilk veto». www.yenisafak.com (στα Τουρκικά). 18 Μαΐου 2022. 
  14. «Turkey clears way for Finland, Sweden to join NATO - Stoltenberg». Reuters. 28 June 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 June 2022. https://archive.today/20220628185507/https://www.reuters.com/world/europe/turkey-clears-way-finland-sweden-join-nato-stoltenberg-2022-06-28/. Ανακτήθηκε στις 9 December 2022. 
  15. «NATO: Finland and Sweden poised to join NATO after Turkey drops objection». Sky News. 29 June 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 June 2022. https://archive.today/20220628185639/https://news.sky.com/story/nato-turkey-agrees-to-back-finland-and-swedens-bid-to-join-alliance-12642100. Ανακτήθηκε στις 9 December 2022. 
  16. «Türkiye, İsveç ve Finlandiya'ya teröristlerin iadesi için yazı gönderdi». ensonhaber.com (στα Τουρκικά). 6 Ιουλίου 2022. 
  17. «Türkiye'den İsveç ve Finlandiya'ya NATO üyeliği için 10 şart». tgrthaber.com.tr (στα Τουρκικά). 8 Ιουνίου 2022. 
  18. «İsveç ve Finlandiya'ya 10 şart». www.yenisafak.com (στα Τουρκικά). 8 Ιουνίου 2022. 
  19. «Çavuşoğlu: Türkiye'nin güvenlik endişeleri karşılanmalı». www.bloomberght.com (στα Τουρκικά). 18 Μαΐου 2022. 
  20. «Genom statsanställda imamer har Turkiet inflytande i nio svenska moskéer. Många turksvenskar i Stockholm, Göteborg och Malmö har slutat gå till moskén av rädsla. Den alltmer auktoritära turkiska regimen skrämmer och kartlägger meningsmotståndare i Sverige». DN.SE (στα Σουηδικά). Dagens Nyheter. 1 Απριλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2019. 
  21. https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5g220vjRf5SSVm5PTU7W4wjC2dUIgD9ECK0NO0 [νεκρός σύνδεσμος]
  22. «Swedish MPs enrage Turkey». Radio Netherlands Worldwide. 11 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  23. 23,0 23,1 «Turkey outraged as Sweden labels Armenian massacre 'genocide'». Deutsche Welle. 11 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  24. 24,0 24,1 «Turkey recalls envoy to Sweden over Armenia vote». Reuters. 11 March 2010. https://www.reuters.com/article/idUSTRE62A4ZX20100311. Ανακτήθηκε στις 11 March 2010. 
  25. «Déjà Vu? Turkey Recalls Ambassador to Sweden». Armenian Weekly. 11 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  26. 26,0 26,1 «Sweden angers Turkey with Armenian vote». RTÉ. 11 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010.