Völkischer Beobachter

Völkischer Beobachter
Τύπος	περιοδική έκδοση; εφημερίδα
Ιδιοκτήτης	Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Εκδότης	Φραντς Έερ Νάχφολγκερ
Ίδρυση	1919
Γλώσσα	Γερμανικά
Διακοπή έκδοσης	30 Απριλίου 1945
Έδρα	Μόναχο
	δεδομένα

Η εφημερίδα Völkischer Beobachter (σε ελεύθερη απόδοση "Λαϊκός Παρατηρητής") ήταν το επίσημο όργανο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος από την ίδρυσή του μέχρι την κατάρρευση της Ναζιστικής Γερμανίας το 1945.

Το ξεκίνημα

Η εφημερίδα, πριν περιέλθει στην κατοχή των Εθνικοσοσιαλιστών, κυκλοφορούσε στο Μόναχο με τον τίτλο "Münchner Beobachter" ("Ο Παρατηρητής του Μονάχου"). Το 1918 την αποκτά η Εταιρία της Θούλης (Thule Gesellscaft), μια αποκρυφιστική οργάνωση, και της αλλάζει ελαφρά τίτλο, ονομάζοντάς την "Münchener Beobachter und Sportblatt" (Παρατηρητής του Μονάχου και Αθλητικές ειδήσεις") σε μια προσπάθεια να αυξήσει την μικρή της κυκλοφορία. Αρχισυντάκτης ήταν ο Καρλ Χάρρερ (Karl Harrer).

Στις 5 Ιανουαρίου 1919 ο Άντον Ντρέξλερ, ο οποίος είχε ισχυρές διασυνδέσεις τόσο με την Εταιρεία της Θούλης όσο και με τοπικές ακροδεξιές οργανώσεις, ιδρύει το Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (Deutsche Arbeiterpartei, DAP) μαζί με τους Καρλ Χάρρερ, Γκότφριντ Φέντερ (Gottfried Feder) και Ντίτριχ Έκαρτ (Dietrich Eckart). Ο συνιδρυτής του DAP Χάρρερ πείθεται και αλλάζει το όνομα του εντύπου του σε "Völkischer Beobachter" (Αύγουστος 1919). Στις 24 Φεβρουαρίου 1920 το Κόμμα αλλάζει όνομα. Ο Χίτλερ προτείνει την ονομασία "Σοσιαλιστικό Επαναστατικό Κόμμα", όμως οι συναγωνιστές του τον πείθουν να συμφωνήσει στην ονομασία "Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών Εργατών" (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP). Πρόεδρος του Κόμματος ορίζεται ο ιδρυτής του, Ντρέξλερ. Ο Χάρρερ, στο μεταξύ, εκδιώκεται από το Κόμμα, επειδή ο Χίτλερ ήθελε να διακόψει κάθε σχέση με την Εταιρεία της Θούλης. Το Κόμμα αποκτά την εφημερίδα στα τέλη του 1920 και εκδότης γίνεται ο Ντίτριχ Έκαρτ. Έτσι, ο "Λαϊκός Παρατηρητής" γίνεται το επίσημο όργανο του νέου Κόμματος.

Κυκλοφορία

Η εφημερίδα κυκλοφορεί, αρχικά, μια φορά την εβδομάδα και πωλεί πολύ λίγα φύλλα (περίπου 8.000 εβδομαδιαίως). Τα ηγετικά στελέχη του Κόμματος γνωρίζουν πολύ καλά την δύναμη του Τύπου και, από τις 8 Φεβρουαρίου 1923 μετατρέπουν την εφημερίδα σε ημερήσια. Εκμεταλλεύονται σωστά τα γεγονότα της κατοχής του Ρουρ από τους Γάλλους και, το φθινόπωρο του ίδιου έτους, η κυκλοφορία της ανεβαίνει στα 25.000 φύλλα ημερησίως. Τον Έκαρτ αντικαθιστά ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, αλλά ύστερα από το αποτυχημένο Πραξικόπημα της μπιραρίας, που πραγματοποιήθηκε από τον Χίτλερ και στελέχη του Κόμματος τον Νοέμβριο του 1923, το δικαστήριο απαγορεύει την κυκλοφορία της και η έκδοσή της αναστέλλεται.

Ο Χίτλερ αποφυλακίζεται, ύστερα από την καταδίκη του για το πραξικόπημα, το 1924 και ξεκινά την επανίδρυση του (επίσης απαγορευμένου) Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος. Πετυχαίνει να αρθεί η απαγόρευση κυκλοφορίας της εφημερίδας, η οποία επανακυκλοφορεί τον Φεβρουάριο του 1925 και είναι από τα βασικά όργανα προπαγάνδας του Κόμματος.^[2] Η κυκλοφορία της ακολουθεί την άνοδο του Κόμματος: Από λίγες χιλιάδες φύλλα, εκτοξεύεται στις 130.000 το 1931 για να φθάσει περίπου τα 2 εκατ. ημερησίως το 1944.

Περιεχόμενο

Όλα αυτά τα χρόνια η εφημερίδα είναι ο "καθρέπτης" του Κόμματος, αλλά και ο ιδεολογικός καθοδηγητής των αναγνωστών^[3], ιδιαίτερα μετά την ανάληψη της αρχισυνταξίας από τον Ρόζενμπεργκ. Παρουσιάζει την τρέχουσα ειδησεογραφία (πάντα από την σκοπιά που ήθελαν να την παρουσιάζουν οι Εθνικοσοσιαλιστές) και σχόλια - απόψεις στελεχών του Κόμματος, κύρια προπαγανδιστικού περιεχομένου.^[4] Η εικόνα της εφημερίδας είναι εικόνα ενός σοβαρού εντύπου, χωρίς ιδιαίτερες ακρότητες, ψεύδη ή χυδαιότητες, όπως συμβαίνει με τον "Der Stürmer" του Γιούλιους Στράιχερ. Ήταν η "δημόσια εικόνα" του Κόμματος. Φυσικά, δεν λείπουν τα αντισημιτικά άρθρα και σχόλια, χωρίς, όμως, τις εκλαϊκευμένες "χοντράδες" του "Stürmer".^[5]

Το τέλος

Η εφημερίδα ανέστειλε οριστικά την έκδοσή της στις 6 Μαΐου 1945, λίγες ημέρες μετά την υπογραφή παράδοσης της Γερμανίας. Το τελευταίο φύλλο της φέρει - λόγω της πρακτικής της προχρονολόγησης πολλών εντύπων της εποχής - ημερομηνία 11 Μαΐου 1945 και περιείχε αποκλειστικά ως άρθρο έναν "οδηγό επιβίωσης".

Πηγές

↑ data.bnf.fr/fr/32892032/volkischer_beobachter/.
↑ Eugen Hadamovsky, Propaganda und nationale Macht: Die Organisation der öffentlichen Meinung für die nationale Politik, Oldenburg, Gerhard Stalling, 1933. Το κεφ. 5 μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Randall Bytwerk, German Propaganda Archive", Calvin College Αρχειοθετήθηκε 2012-11-24 στο Wayback Machine.
↑ «Πανεπιστήμιο Δημοσιογραφίας Meinz, Γερμανία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2009.
↑ «Randall Bytwerk, German Propaganda Archive", Calvin College. Άρθρο του "Λαϊκού Παρατηρητή", 8 Νοεμβρίου 1929». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2009.
↑ George Lachmann Mosse, Nazi Culture: Intellectual, Cultural and Social Life in the Third Reich, Univ of Wisconsin Press, 2003 ISBN 029919304

[61e28952a904eb1583ff7b4d0d2f98e9688dcff4-1] ta.bnf.fr/fr/32892032/volkischer_beobachter/.

[2] Eugen Hadamovsky, Propaganda und nationale Macht: Die Organisation der öffentlichen Meinung für die nationale Politik, Oldenburg, Gerhard Stalling, 1933. Το κεφ. 5 μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Randall Bytwerk, German Propaganda Archive", Calvin College Αρχειοθετήθηκε 2012-11-24 στο Wayback Machine.

[3] «Πανεπιστήμιο Δημοσιογραφίας Meinz, Γερμανία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2009.

[4] «Randall Bytwerk, German Propaganda Archive", Calvin College. Άρθρο του "Λαϊκού Παρατηρητή", 8 Νοεμβρίου 1929». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2009.

[5] George Lachmann Mosse, Nazi Culture: Intellectual, Cultural and Social Life in the Third Reich, Univ of Wisconsin Press, 2003 ISBN 029919304

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]