क्रतु

Sanskrit

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *kret-

Proto-Indo-European *-us

Proto-Indo-Iranian *krátuš

Sanskrit क्रतु॑ (krátu)

Inherited from Proto-Indo-Aryan *krátuṣ, from Proto-Indo-Iranian *krátuš, from Proto-Indo-European *krétus, from *kret- (“insight, intelligence”). Cognate with Ancient Greek κράτος (krátos), Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬙𐬎 (xratu), Gothic 𐌷𐌰𐍂𐌳𐌿𐍃 (hardus).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɾɐ́.tu/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɾɐ.t̪u/

Noun

क्रतु॑ • (krátu) stem, m

1. intelligence, understanding, enlightenment
2. a plan, idea
3. power, might, ability
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.42.7:

     अति नः सश्चतो नय सुगा नः सुपथा कृणु।
     पूषन्निह क्रतुं विदः॥

     ati naḥ saścato naya sugā naḥ supathā kṛṇu.
     pūṣanniha kratuṃ vidaḥ.

     Past all pursuers lead us, make pleasant our path and fair to tread:
     O Pūṣan, find thou power for this.

Declension

Masculine u-stem declension of क्रतु (krátu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रतुः krátuḥ	क्रतू krátū	क्रतवः krátavaḥ
Vocative	क्रतो kráto	क्रतू krátū	क्रतवः krátavaḥ
Accusative	क्रतुम् krátum	क्रतू krátū	क्रतून् krátūn
Instrumental	क्रतुना / क्रत्वा¹ krátunā / krátvā¹	क्रतुभ्याम् krátubhyām	क्रतुभिः krátubhiḥ
Dative	क्रतवे / क्रत्वे¹ krátave / krátve¹	क्रतुभ्याम् krátubhyām	क्रतुभ्यः krátubhyaḥ
Ablative	क्रतोः / क्रत्वः¹ krátoḥ / krátvaḥ¹	क्रतुभ्याम् krátubhyām	क्रतुभ्यः krátubhyaḥ
Genitive	क्रतोः / क्रत्वः¹ krátoḥ / krátvaḥ¹	क्रत्वोः krátvoḥ	क्रतूनाम् krátūnām
Locative	क्रतौ krátau	क्रत्वोः krátvoḥ	क्रतुषु krátuṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “क्रतु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 319/1.