बल

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: बळ

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit बल (bala). Cognate with Marathi बळ (baḷ).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

बल (balm (Urdu spelling بل)

  1. strength, force
    Synonyms: शक्ति (śakti), ज़ोर (zor), ताक़त (tāqat)
    एकता में बल है।ektā mẽ bal hai.There is strength in unity.
  2. a military force, army
  3. emphasis, stress

Declension

[edit]

References

[edit]
  • Bahri, Hardev (1989) “बल”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa, Delhi: Rajpal & Sons.

Anagrams

[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit बल (bala). Doublet of बळ (baḷ).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

बल (baln

  1. (physics) force

Declension

[edit]
Declension of बल (neut cons-stem)
direct
singular
बल
bal
direct
plural
बले, बलं
bale, bala
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
nominative
प्रथमा
बल
bal
बले, बलं
bale, bala
oblique
सामान्यरूप
बला
balā
बलां-
balān-
acc. / dative
द्वितीया / चतुर्थी
बलाला
balālā
बलांना
balānnā
ergative बलाने, बलानं
balāne, balāna
बलांनी
balānnī
instrumental बलाशी
balāśī
बलांशी
balānśī
locative
सप्तमी
बलात
balāt
बलांत
balāt
vocative
संबोधन
बला
balā
बलांनो
balānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions.
There is no space between the stem and the postposition.
Locative Note: -त (-ta) is a postposition.
Genitive declension of बल (neut cons-stem)
masculine object
पुल्लिंगी कर्म
feminine object
स्त्रीलिंगी कर्म
neuter object
नपुसकलिंगी कर्म
oblique
सामान्यरूप
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular*
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular subject
एकवचनी कर्ता
बलाचा
balāċā
बलाचे
balāċe
बलाची
balācī
बलाच्या
balācā
बलाचे, बलाचं
balāċe, balāċa
बलाची
balācī
बलाच्या
balācā
plural subject
अनेकवचनी कर्ता
बलांचा
balānċā
बलांचे
balānċe
बलांची
balāñcī
बलांच्या
balāncā
बलांचे, बलांचं
balānċe, balānċa
बलांची
balāñcī
बलांच्या
balāñcā
* Note: Word-final (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as (a).
Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Old Gujarati

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit बल (bala).

Noun

[edit]

बल (balan

  1. might, power

Pali

[edit]

Alternative forms

[edit]

Noun

[edit]

बल n

  1. Devanagari script form of bala (strength)

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Indo-Aryan *bálas, from Proto-Indo-Iranian *bálas, from Proto-Indo-European *bel- (power, strength). Cognate with Ancient Greek βελτίων (beltíōn), Latin dē-bilis, Old Church Slavonic бол҄ии (bolʹii).

Noun

[edit]

बल (bálá) stemn

  1. power, strength, might, vigour, force, validity
  2. force or power of articulation
  3. force considered as a sixth organ of action
  4. force personified as one of the विश्वेदेवाः (viśvedevāḥ)
  5. power of, expertness in (+locative)
  6. stoutness, bulkiness
  7. (in the plural, feminine) military force, troops, an army
  8. shape
  9. body
  10. penis
  11. gum
  12. blood
  13. young shoot
  14. bone
Declension
[edit]
Neuter a-stem declension of बल (bálá)
Singular Dual Plural
Nominative बलम्
bálam
बले
bále
बलानि / बला¹
bálāni / bálā¹
Vocative बल
bála
बले
bále
बलानि / बला¹
bálāni / bálā¹
Accusative बलम्
bálam
बले
bále
बलानि / बला¹
bálāni / bálā¹
Instrumental बलेन
bálena
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलैः / बलेभिः¹
bálaiḥ / bálebhiḥ¹
Dative बलाय
bálāya
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलेभ्यः
bálebhyaḥ
Ablative बलात्
bálāt
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलेभ्यः
bálebhyaḥ
Genitive बलस्य
bálasya
बलयोः
bálayoḥ
बलानाम्
bálānām
Locative बले
bále
बलयोः
bálayoḥ
बलेषु
báleṣu
Notes
  • ¹Vedic
Descendants
[edit]

Adjective

[edit]

बल (balá) stem

  1. strong, robust
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of बल (balá)
Singular Dual Plural
Nominative बलः
baláḥ
बलौ / बला¹
balaú / balā́¹
बलाः / बलासः¹
balā́ḥ / balā́saḥ¹
Vocative बल
bála
बलौ / बला¹
bálau / bálā¹
बलाः / बलासः¹
bálāḥ / bálāsaḥ¹
Accusative बलम्
balám
बलौ / बला¹
balaú / balā́¹
बलान्
balā́n
Instrumental बलेन
baléna
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलैः / बलेभिः¹
balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative बलाय
balā́ya
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Ablative बलात्
balā́t
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Genitive बलस्य
balásya
बलयोः
baláyoḥ
बलानाम्
balā́nām
Locative बले
balé
बलयोः
baláyoḥ
बलेषु
baléṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of बला (balā́)
Singular Dual Plural
Nominative बला
balā́
बले
balé
बलाः
balā́ḥ
Vocative बले
bále
बले
bále
बलाः
bálāḥ
Accusative बलाम्
balā́m
बले
balé
बलाः
balā́ḥ
Instrumental बलया / बला¹
baláyā / balā́¹
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलाभिः
balā́bhiḥ
Dative बलायै
balā́yai
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलाभ्यः
balā́bhyaḥ
Ablative बलायाः / बलायै²
balā́yāḥ / balā́yai²
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलाभ्यः
balā́bhyaḥ
Genitive बलायाः / बलायै²
balā́yāḥ / balā́yai²
बलयोः
baláyoḥ
बलानाम्
balā́nām
Locative बलायाम्
balā́yām
बलयोः
baláyoḥ
बलासु
balā́su
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of बल (balá)
Singular Dual Plural
Nominative बलम्
balám
बले
balé
बलानि / बला¹
balā́ni / balā́¹
Vocative बल
bála
बले
bále
बलानि / बला¹
bálāni / bálā¹
Accusative बलम्
balám
बले
balé
बलानि / बला¹
balā́ni / balā́¹
Instrumental बलेन
baléna
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलैः / बलेभिः¹
balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative बलाय
balā́ya
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Ablative बलात्
balā́t
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Genitive बलस्य
balásya
बलयोः
baláyoḥ
बलानाम्
balā́nām
Locative बले
balé
बलयोः
baláyoḥ
बलेषु
baléṣu
Notes
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

बल (bála) stemm

  1. crow
  2. Crateva adansonii, ( <= Crataeva roxburghii)
  3. half-ripe barley
  4. name of a demon conquered by Indra
  5. name of an elder brother of Krishna
  6. name of a son of Varuna and brother of Sura
  7. name of an attendant on स्कन्द (skanda)
  8. name of a son of अङ्गिरस् (aṅgiras)
  9. name of a son of परिक्षित् (parikṣit)
  10. name of a son of परिजात्र (parijātra)
  11. name of a son of Krishna
  12. name of a lexicographer (also written वल (vala))
  13. name of a horse of the Moon
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of बल (bála)
Singular Dual Plural
Nominative बलः
bálaḥ
बलौ / बला¹
bálau / bálā¹
बलाः / बलासः¹
bálāḥ / bálāsaḥ¹
Vocative बल
bála
बलौ / बला¹
bálau / bálā¹
बलाः / बलासः¹
bálāḥ / bálāsaḥ¹
Accusative बलम्
bálam
बलौ / बला¹
bálau / bálā¹
बलान्
bálān
Instrumental बलेन
bálena
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलैः / बलेभिः¹
bálaiḥ / bálebhiḥ¹
Dative बलाय
bálāya
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलेभ्यः
bálebhyaḥ
Ablative बलात्
bálāt
बलाभ्याम्
bálābhyām
बलेभ्यः
bálebhyaḥ
Genitive बलस्य
bálasya
बलयोः
bálayoḥ
बलानाम्
bálānām
Locative बले
bále
बलयोः
bálayoḥ
बलेषु
báleṣu
Notes
  • ¹Vedic

Etymology 2

[edit]

Variant of वल (valá).

Noun

[edit]

बल (balá) stemn

  1. cavern
Declension
[edit]
Neuter a-stem declension of बल (balá)
Singular Dual Plural
Nominative बलम्
balám
बले
balé
बलानि / बला¹
balā́ni / balā́¹
Vocative बल
bála
बले
bále
बलानि / बला¹
bálāni / bálā¹
Accusative बलम्
balám
बले
balé
बलानि / बला¹
balā́ni / balā́¹
Instrumental बलेन
baléna
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलैः / बलेभिः¹
balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative बलाय
balā́ya
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Ablative बलात्
balā́t
बलाभ्याम्
balā́bhyām
बलेभ्यः
balébhyaḥ
Genitive बलस्य
balásya
बलयोः
baláyoḥ
बलानाम्
balā́nām
Locative बले
balé
बलयोः
baláyoḥ
बलेषु
baléṣu
Notes
  • ¹Vedic
Synonyms
[edit]