liczyć
Jump to navigation
Jump to search
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ličiti. First attested in 1399.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]liczyć impf
- (attested in Greater Poland) to count (to determine the number of)
- 1960 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 285, Pyzdry:
- Hanek bil przi tem y liczil penødze Ruczlowi iedennaczcze grziwen
- [Hanek był przy tem i liczył pieniądze Ruclowi jedennaćcie grzywien]
- (attested in Greater Poland, Masovia) to count (to recite numbers in sequence) [with od (+ genitive) ‘from what number’]
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[1], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 487:
- Inclusiue computando ad acta presencium pyrzwe y posledne liczøcz latho oth wydana tego tho lystha
- [Inclusiue computando ad acta presencium pirzwe i poślednie licząc lato ot wydania tego to lista]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 65r:
- Inclusiue computando a data presencium lato pyrzve y poslednye lyczacz od vydanya thego tho lysthą
- [Inclusiue computando a data presencium lato piyrzwe i poslednie liczyć od wydania tego to liczą]
- (attested in Greater Poland, Masovia) to count (to include) [with w (+ accusative) ‘as what’]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich, volume 6, Poniec, page 55:
- Gdy bądzye newyasztha darowana... od szwego maza, tho nye ma bycz lyczono w dzyal any za nyewyeszczkye rzeczy
- [Gdy będzie niewiasta darowana... od swego męża, to nie ma być liczono w dział ani za niewiesckie rzeczy]
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[2], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 481:
- Zastawyamy... w tyssonczu grzywen... lyczoncz w kaszdø grzywnø, computando in quamlibet marcam, czterdzesczy y oszm grossy
- [Zastawiamy... w tysiącu grzywien... licząc w każdą grzywnę, computando in quamlibet marcam, czterdzieści i ośm groszy]
- to reckon, to calculate
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[3], page 187:
- Takosch... Krystus byl zyv na svyeczye trzydzyesczy a dvye lyeczye pelnych a o[d] trzechdzyeszyad y ode trzech lat tako vyelye, yako od Bozego Narodzenya do Vyelykey Noczy, czosz lycze ('liczą') za pol roka (quod pro dimidio anno computatur)
- [Takoż... Krystus był żyw na świecie trzydzieści a dwie lecie pełnych a o[d] trzechdziesiąt i ode trzech lat tako wiele, jako od Bożego Narodzenia do Wielikiej Nocy, coż liczą za poł roka (quod pro dimidio anno computatur)]
- (attested in Greater Poland) to consider as (to assign some quality to)
- 1874-1891 [middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXII, page 235:
- Vbogyego ducha albo dusche gest ten..., gen syą ny zacz nye waszi any lyczi
- [Ubogiego ducha albo dusze jest ten..., jen się ni zacz nie waży ani liczy]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich, volume 6, Poniec, page 105:
- A przydzely ktho a lyczy szye temu vmarlemu przyrodzony, thedy ma wymyenycz czlowyek blyszkosczy
- [A przydzieli kto a liczy sie temu umarłemu przyrodzony, tedy ma wymienić członek bliskości]
- (attested in Greater Poland) to justify accusations
- 1959 [1419], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 974, Poznań:
- Yaco to swaczczą, yaco Micolaya ne zazalowal s procuratornym listem oth Thomy, cszo liczy, ... by rabil
- [Jako to świadczą, jako Mikołaja nie zażałował z prokuratornym listem ot Tomy, cso liczy, ... by rąbił]
Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
verbs
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “liczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “liczyć”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “liczyć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “liczyć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “liczyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “liczyć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish liczyć.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]liczyć impf (perfective policzyć)
- (intransitive) to count (to recite numbers in sequence) [with do (+ genitive) ‘to what number’]
- Synonym: odliczać
- (transitive) to count (to perform arithmetic calculations)
- Synonyms: obliczać, obrachowywać, przeliczać, rachować
- (transitive) to count (to add up individual units)
- Synonym: przeliczać
- (transitive) to count (to determine the financial value of something) [with za (+ accusative) ‘for what’]
- (transitive, usually in the contemporary adverbial participle) to count (to take into consideration when determining quantity)
- (intransitive) to count (to amount to, to number in total)
- (transitive, usually in any participle) to count (to measure i.e. units of distance or time) [with w (+ locative) ‘in what unit’], [with od (+ genitive) ‘since when’]
- (intransitive) to count on (to rely on, trust, or expect) [with na (+ accusative) ‘on whom/what’]
- Synonym: polegać
- Zawsze możesz na mnie liczyć. ― You can always count on me.
- (intransitive) to count on (to hope for something) [with na (+ accusative) ‘on whom/what’]
- (transitive) to count on (to expect)
- (transitive, boxing) to count (to recite numbers from ten as a boxer lies in the ring so as to mark the end of a match)
- Synonym: wyliczać
- (transitive) to count (to consider something as an example of something or as having some quality; to account, to regard as)
- Synonym: wliczać
- (transitive) to count (to charge or calculate some fee)
- (reflexive with się) to count (to matter, to have some meaning) [with w (+ locative) ‘in/at what’]
- Synonym: znaczyć
- (reflexive with się) to account for (to take into consideration) [with z (+ instrumental) ‘with whom/what’]
- Synonym: uwzględniać
- (reflexive with się, colloquial) to account (to settle an account)
- (reflexive with się) to count (to determine the size of the group to which you belong)
- (reflexive with się) to count (to belong to some group)
- (Middle Polish) to count; Further details are uncertain.
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]nouns
verbs
- doliczyć pf, doliczać impf
- nadliczyć pf
- naliczyć pf, naliczać impf
- obliczyć pf, obliczać impf
- odliczyć pf, odliczać impf
- podliczyć pf, podliczać impf
- policzyć pf, policzać impf
- przeliczyć pf, przeliczać impf
- (Middle Polish) przyliczyć pf, (Middle Polish) przyliczać impf
- rozliczyć pf, rozliczać impf
- (Middle Polish) uliczyć pf
- wliczyć pf, wliczać impf
- wyliczyć pf, wyliczać impf
- zaliczyć pf, zaliczać impf
- zliczyć pf, zliczać impf
verbs
Related terms
[edit]adjectives
particles
nouns
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), liczyć is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 21 times in news, 17 times in essays, 13 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 88 times, making it the 723rd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- liczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- liczyć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- liczyć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “liczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “liczyć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- “LICZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, (Can we date this quote?)
- Renata Bronikowska (30.05.2019) “LICZYĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “liczyć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “liczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “liczyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 738
- liczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- liczyć się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “liczyć”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego (in Polish), →ISBN
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish liczyć.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]liczyć impf
- (transitive) to count
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]adjectives
nouns
verbs
Related terms
[edit]adverbs
Further reading
[edit]- liczyc in dykcjonorz.eu
- liczyć in silling.org
- Aleksandra Wencel (2023) “licyć”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 373
Categories:
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Masovia Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/it͡ʂɘt͡ɕ
- Rhymes:Polish/it͡ʂɘt͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with usage examples
- pl:Boxing
- Polish reflexive verbs
- Polish colloquialisms
- Middle Polish
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/it͡ʂɪt͡ɕ
- Rhymes:Silesian/it͡ʂɪt͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs