Vidi fonton por Glosaro de grafeoteorio

{{Grafeoteorio}}
[[Grafeoteorio]] estas kreska areo en [[matematiko|matematika]] esplorado, kaj havas grandan fakan vortoprovizon. Kelkaj aŭtoroj uzas la saman vorton kun malsamaj signifoj. Aliaj aŭtoroj uzas malsamajn vortojn celante la saman aferon. Ĉi tiu paĝo provizas la superrigardon pri nuntempa terminaro de grafeoteorio kaj provas teni sin laŭeble ĝisdatigita kun la aktuala lingvouzo.

== Fundamentaĵoj ==
=== Grafeo ===
'''[[Grafeo]]''' ''G'' konsistas el du tipoj de eroj, nome ''verticoj'' kaj [[Eĝo (grafeo)|''eĝoj'']]<ref name=":0">{{Citaĵo el libro|titolo=Matematika Vortaro kaj Oklingva Leksikono|familia nomo=Bavant|persona nomo=Marc|jaro=2003|eldoninto=Kava-Pech|loko=Prago|isbn=80-85853-65-5|aŭtoroligilo=Marc Bavant}}</ref>.

=== Vertico ===
'''[[Vertico (grafeo)|Vertico]]''' estas la baza ero de grafeo. Oni simple desegnas vertico per ''punkto''. La '''verticaro''' de ''G'' estas kutime signita de ''V''(''G''), aŭ ''V'' se klarus, pri kiu grafeo temas . La '''ordo'''<ref name=":0" /> de grafeo estas la nombro de ĝiaj verticoj, t.e. |''V''(''G'')|.

=== Eĝo ===
[[Eĝo (grafeo)|'''Eĝo''']]<ref name=":0" /> havas du ''finpunktojn'' (aŭ ''eĝojn,'' aŭ finverticojn) apartenantaj al la verticaro, kaj oni povas diri, ke eĝoj '''interkonektas''' aŭ '''kunligas''' tiujn du finpunktojn. Oni desegnis eĝon per linio konektanta la du finpunktojn. Eĝo kun finverticoj ''x'' kaj ''y'' estas signata per ''xy'' (sen ia ajn simbolo en intere, do, ne skribu ''x''&sdot;''y''). La '''eĝaron''' de ''G'' oni kutime signas per ''E''(''G''), aŭ ''E se klarus pri kiu grafeo temas''. La '''grandeco''' de grafeo estas la nombro de eĝoj, t.e. |''E''(''G'')|.

Eĝoj povas havi direkton. Grafeo, kies eĝoj havas direkton, nomiĝas '''orientita grafeo''', alie '''neorienta grafeo'''. Vidu sekcion [[#Direkto|Direkto]].

La aro de eĝoj do oni povas difini kiel subaro de la familio de ĉiuj du-eraj aroj (por sendirekta eĝo) aŭ vicoj (por direkta eĝo) de verticoj. Ofte, tamen, la aro de verticoj estas konsiderata kiel aro, kaj estas '''incida rilato''' kiu atribuas ĉiun eĝon al la paro de verticoj kiuj estas ĝiaj finpunktoj.

Notindas, ke multaj naciaj lingvoj uzas malsaman terminon por êgo de orientita aŭ neorientita grafo. Tio ne aspektas utila, ĉar sufiĉas aldoni taŭgan adjektivon en la maloftaj okazoj, kiam distingo estas bezonata<ref name=":0" />.

Alternativaj modeloj de ''grafeo'' ekzistas; ekz., oni povas grafeon konsideras kiel Bulea [[duuma funkcio]] super ties verticaro aŭ kiel kvadrata (0,1)-[[matrico]].

==== Rilatataj vortoj ====
'''[[Ĉeno (grafeo)|Ĉeno]]''' estas opo da eĝoj, ke ĉiu eĝo havas komunan finpunkton kun la antaŭ eĝo, kaj alian komunan finpunkton kun la sekva eĝo<ref name=":0" />. La finpunktojn de la ĉeno oni nomas la unua finpunkto de la unua eĝo kaj la lasta finpunkto de la lasta eĝo.

'''[[Ciklo]]''' estas tia simpla ĉeno, ke la du finpunktojn estas la sama vertico<ref name=":0" />. '''Ligo''' havas du klarajn finverticojn. Eĝo estas '''multobla''' se estas alia eĝo kun la samaj finverticoj; alie ĝi estas '''simpla'''.

La '''[[obleco]] de eĝo''' estas la nombro de aliaj eĝoj kunhavantaj la samajn finverticojn; la '''obleco de grafeo''' estas la maksimuma obleco de ĝiaj eĝoj. Grafeo estas '''simpla grafeo''' se ĝi havas neniun multoblan eĝon nek multoblan ciklon, '''plura grafeo''' se ĝi havas multoblajn eĝojn, sed ne ciklojn, kaj '''plura grafeo''' aŭ '''pseŭdografeo''' se ĝi enhavas kaj multoblajn eĝojn kaj ciklojn (la literaturo estas alte nekonsekvenca). Kiam dirite sen ia kondiĉo, grafeo estas preskaŭ ĉiam alprenita esti simpla — aŭ oni devas juĝi laŭ la ĉirkaŭteksto.

'''[[Markado de grafeo]]''' kutime signifas la asignon de unikaj markoj (kutime naturaj nombroj) al la eĝoj kaj verticoj de grafeo. Grafeoj kun markitaj (etikeditaj) eĝoj aŭ verticoj estas nomataj kiel '''markitaj''' ('''etikeditaj'''), tiuj sen ĉi tio estas '''nemarkitaj'''. Pli aparte, grafeoj kun markitaj verticoj nur estas '''vertico-markitaj''', tiuj kun markitaj eĝoj nur estas '''eĝo-markitaj'''. (Ĉi tiu uzado estas por distingi inter grafeoj kun identigeblaj verticoj aŭ lateraj aroj unuflanke, kaj izomorfiaj tipoj aŭ klasoj de grafeoj aliflanke.)

[[Dosiero:6n-graf.svg|dekstra]]
La ekzempla grafeo bildita dekstre estas simpla grafeo kun verticaro ''V'' = {1, 2, 3, 4, 5, 6} kaj eĝaro ''E''.

'''Hipereĝo''' estas eĝo kiu estas permesita alpreni iom ajn da verticoj, eĉ pli ol 2. Grafeo, kiu permesas hipereĝon estas nomita '''[[hipergrafeo]]'''. Simplan grafeon oni povas konsideri kiel speciala kazo de la hipergrafeo, nome hipergrafeo kies ĉiu eĝo havas du finpunktojn. Tamen, kiam komencita sen ia kondiĉo, eĝoj estas ĉiam alprenita konsisti el maksimume 2 verticoj, kaj grafeo estas neniam konfuzita kun hipergrafeo.{{Mankas fonto}}

'''Mal-eĝo''' estas eĝo, kiu "estas ne tie". Pli formale, por du verticoj ''u'' kaj ''v'', ''{u, v}'' estas '''mal-eĝo''' en grafeo ''G'' se ''(u, v)'' ne estas eĝo en ''G''. Signifas, ke ne estas eĝo inter la du verticoj aŭ estas nur eĝo ''(v, u)'' de ''v'' al ''u'' se ''G'' estas direktita.{{Mankas fonto}}

'''Mal-triangulo''' estas aro de tri verticoj tiaj, ke ne estas eĝo inter ili.{{Mankas fonto}}

La '''komplemento''' <math>\bar{G}</math> de grafeo ''G'' estas grafeo kun la sama vertica aro kiel ''G'' sed kun eĝaro kiu estas la komplemento de la eĝaro de G.

'''[[Nulgrafeo|Seneĝa grafeo]]''' aŭ '''malplena''' estas grafeo eble kun iom ajn da verticoj aŭ neniom, kaj ne eĝoj. '''[[Nulgrafeo]]''' estas grafeo sen verticoj aŭ eĝoj. Alternative, ĝi signifas grafeon sen eĝoj sed kun <math>n</math> da verticoj. Tiukaze oni eble diras "'''nulgrafeo kun <math>n</math> verticoj'''".

Grafeo estas '''malfinia''' se ĝi havas [[Malfinio|malfinie]] da verticoj aŭ eĝoj aŭ ambaŭ; alie la grafeo estas '''finia'''. Malfinia grafeo kie ĉiu vertico havas finian gradon estas nomita '''loke finia'''. Kiam komencita sen ia kondiĉo, grafeo estas kutime alprenita esti finia.

Du grafeoj ''G'' kaj ''H'' estas '''izomorfiaj''', signita per <math>G \sim H</math>, se estas [[Dissurĵeto|dissurĵeta]] rilato, nomita '''[[izomorfio]]''', inter verticoj de la grafeoj tia, ke du verticoj estas najbaraj en ''G'' se kaj nur se iliaj respektivaj verticoj estas najbaraj en ''H''. Simile, grafeo ''G'' estas dirita esti '''[[Homomorfio|homomorfia]] '''al grafeo ''H'' se estas surĵeto (mapado), nomita [[Grafea homomorfio|'''homomorfio''']], de ''V''(''G'') al ''V''(''H'') tia, ke du verticoj estas interapudaj en ''G'' se iliaj respektivaj verticoj estas interapudaj en ''H''.{{Mankas fonto}}

=== Subgrafeo ===
'''Subgrafeo''' de grafeo ''G'' estas grafeo kies verticaro kaj eĝaro estas subaroj de tiuj de ''G''. En la mala direkto, '''supergrafeo''' de grafeo ''G'' estas grafeo, kiu enhavas ''G'' kiel subgrafeo. Ni diru, ke grafeo ''G'' '''enhavas''' alian grafeon ''H'' se H estas subgrafeo de ''G'' aŭ G estas izomorfia al ''H''.

Subgrafeo ''H'' estas '''ampleksanta subgrafeo''', aŭ ''faktoro'', de grafeo ''G'' se ĝi havas la saman vertican aron kiel ''G''. Ni diras ke ''H'' ampleksas ''G''.{{Mankas fonto}}

Subgrafeo ''H'' de grafeo ''G'' nomiĝas '''generita''' se, por iu ajn paro da verticoj ''x'' kaj ''y'' de H, ''xy'' estas eĝo de ''H'' se kaj nur se ''xy'' estas eĝo de G. En alia vortoj, ''H'' estas generita subgrafeo de ''G'' se ĝi havas la plej eĝoj kiuj aperas en ''G'' super la sama vertica aro. Se ''H'' estas elektita bazita sur vertica subaro ''S'' de ''V(G)'', tiam ''H'' povas esti skribita kiel ''G''[''S''] kaj estas dirita esti '''generita de ''S'''''.

Grafeo kiu ''ne'' enhavas ''H'' kiel generita subgrafeo estas dirita esti '''''H''-libera'''.

'''Universala grafeo''' en klaso '''''K''''' de grafeoj estas simpla grafeo en kiu ĉiu ero en '''''K''''' povas esti enigita kiel subgrafeo.

=== Marŝoj ===
'''[[Marŝo (grafeo)|Marŝo]]''' estas alternada vico (sinsekvo) de verticoj kaj eĝoj, komenciĝanta kaj finiĝanta ĉe vertico, en kiu ĉiu vertico estas incida al la du eĝoj kiuj antaŭvenas kaj sekvas ĝin en la vico, kaj la verticoj kiuj antaŭvenas kaj sekvas eĝon estas la finverticoj de tiu eĝo. Marŝo estas '''fermita''' se ĝia unua kaj lasta verticoj estas la samaj, kaj '''malfermita''' se ili estas malsamaj.

La '''longeco''' ''l'' de marŝo estas la nombro de eĝoj kiujn ĝi uzas. Por malfermita marŝo, ''l'' = ''n''–1, kie ''n'' estas la nombro de verticoj vizitis. Por fermita marŝo, ''l'' = ''n'' (la komenca/fina vertico estas listita dufoje, sed estas ne grafita dufoje). En la ekzempla grafeo, (1, 2, 5, 1, 2, 3) estas malfermita marŝo kun longeco 5, kaj (4, 5, 2, 1, 5, 4) estas fermita marŝo de longeco 5.

'''Spuro''' estas marŝo en kiu ĉiuj eĝoj estas distingaj. Fermita spuro jam estas nomita '''vojaĝo''' aŭ '''cirkvito''', sed ĉi tiuj estas ne universalaj, kaj la lasta estas ofte rezervita por regula subgrafeo de grado du.

Tradicie, '''[[Vojo (grafeteorio)|vojo]]''' signifas tion kio nun kutime nomatas ''malfermita marŝo''. Nuntempe, kiam komencita sen ia kondiĉo, vojo estas kutime difinita esti '''simpla''', signifante, ke ĉiu vertico estas incida al maksimume du eĝoj. (La termino '''ĉeno''' jam ankaŭ uzatas por nomi marŝon en kiu ĉiuj verticoj (kaj eĝoj) estas distingaj.) En la ekzempla grafeo, (5, 2, 1) estas vojo de longeco 2. La fermita ekvivalento al ĉi tiu tipo de marŝo estas nomita '''ciklo'''. Kiel ''vojo'', ĉi tiu termino tradicie signifas iun ajn fermitan marŝon, sed nun estas kutime komprenata esti simpla per difino. En la ekzempla grafeo, (1, 5, 2, 1) estas ciklo de longo 3. (Ciklo, malkiel vojo, estas ne permesita havi longecon 0.) Vojoj kaj cikloj de ''n'' verticoj estas ofte signataj per ''P<sub>n</sub>'' kaj ''C<sub>n</sub>'', respektive. (Tamen, iuj aŭtoroj uzas la longon anstataŭ la nombron de verticoj.)

Ciklo kiu havas neparan longon estas '''nepara ciklo'''; alie ĝi estas '''para ciklo'''. Unu teoremo estas ke grafeo estas [[dupartida grafeo]] se kaj nur se ne ekzistas ia ajn nepara ciklo. (Vidu en [[kompleta dupartida grafeo]].)

La '''maŝo''' (angle '''girth''') de grafeo estas la longo de plej mallonga (simpla) ciklo en la grafeo; kaj la '''cirkonferenco''', la longo de plej longa (simpla) ciklo. La maŝo kaj cirkonferenco de necikla grafeo estas difinitaj esti [[Infinito|malfinio]] ∞.

Grafeo estas '''necikla''' se ĝi enhavas neniujn ciklojn; '''unucikla''' se ĝi enhavas ĝuste unu ciklon; kaj '''pancikla''' se ĝi enhavas ciklojn de ĉiu ebla longo (de 3 ĝis la ordo de la grafeo).

''C''<sub>1</sub> estas '''ciklo''', ''C''<sub>2</sub> estas paro de '''digonoj''' (multaj eĝoj), kaj ''C''<sub>3</sub> estas nomita '''triangulo'''.

Vojo aŭ ciklo estas '''hamiltona''' (aŭ ''ampleksanta'') se ĝi uzas ĉiujn verticojn ĝuste unufoje. Grafeo kiu enhavas Hamiltonan vojon estas '''spurebla'''; kaj unu kiu enhavas Hamiltonan vojon por iu ajn donita paro de (distingaj) finverticoj estas '''hamiltona koneksa grafeo'''. Grafeo kiu enhavas Hamiltonan ciklon estas '''Hamiltona grafeo'''.

Spuro aŭ cirkvito (aŭ ciklo) estas '''[[eŭlera vojo|eŭlera]]''' se ĝi uzas ĉiujn eĝojn precize unufoje. Grafeo kiu enhavas eŭleran spuron estas '''trairebla'''. Grafeo kiu enhavas Eŭleran cirkviton estas '''eŭlera grafeo'''. (Vidu ankaŭ en [[sep pontoj en Königsberg]].)

La ekzempla grafeo ne enhavas eŭleran spuron, sed ĝi ja enhavas Hamiltonan vojon.

Du vojoj estas '''ene disecaj''' (iuj nomas ĝin ''sendependa'') se ili ne havas ian ajn verticon komune, escepte de la unuan kaj lastan.

'''θ-grafeo''' estas la unio de tri ene disecaj (simplaj) vojoj kiu havas la samajn du klarajn finverticojn. '''θ<sub>0</sub> grafeo''' havas sep verticojn kiuj povas esti aranĝitaj kiel la verticoj de regula [[sesangulo]] plus aldona vertico en la centro. La ok eĝoj estas la perimetro de la sesangulo plus unu diametro.

=== Arboj ===
'''[[Arbo (grafeteorio)|arbo]]''' estas koneksa sencikla simpla grafeo<ref name=":0" />. Vertico kun grado 1 estas nomita '''folio''', aŭ ''penda vertico''{{Mankas fonto}}. Eĝo incida al folio estas '''folia eĝo''', aŭ ''penda eĝo''. Ne-folia vertico estas '''interna vertico'''. Ofte, unu vertico de la arbo estas diferencigita, kaj nomita la '''radiko'''. '''Radikigita arbo''' estas arbo kun radiko. '''Radikigitaj arboj''' estas ofte traktitaj kiel '''direktitaj senciklaj grafeoj''' kun la eĝoj sagantaj foren de la radiko.

Arboj estas kutime uzataj kiel [[datumstrukturo]]j en [[komputiko]] (vidu [[arba datumstrukturo]]).

'''Subarbo''' de la arbo ''A'' estas koneksa subgrafeo de ''A''.

'''Arbaro''' estas vertico-disa unio de arboj; aŭ, ekvivalente, necikla simpla grafeo.

'''Subarbaro''' de la arbaro ''S'' estas subgrafeo de ''S''.

'''[[Ampleksanta arbo]]''' estas ampleksanta subgrafeo kiu estas arbo. Ĉiu grafeo havas ampleksantan arbaron. Sed nur koneksa grafeo havas ampleksantan arbon.

Speciala speco de arbo nomita '''stelo''' estas ''K''<sub>1,''k''</sub> (vidu sube ĉe ''kliko''). Generita stelo kun 3 eĝoj estas '''ungegaro)'''.

'''''k''-uma''' arbo estas radikigita arbo en kiu ĉiu interna vertico havas ''k'' ''infanojn''. 1-uma arbo estas simple vojo. 2-uma arbo estas ankaŭ nomita '''duuma arbo'''.

=== Klikoj ===
La '''[[plena grafeo]]''' ''K<sub>n</sub>'' de ordo ''n'' estas simpla grafeo kun ''n'' verticoj en kiu ĉiu vertico estas apuda al ĉiu alia. La ekzempla grafeo estas ne plena. La plena grafeo sur ''n'' verticoj estas ofte signita per ''K<sub>n</sub>''. Ĝi havas ''n''(''n''-1)/2 eĝojn (korespondantajn al ĉiuj eblaj elektoj de paroj de verticoj).

'''[[Kliko]]''' en grafeo estas aro de duope apudaj verticoj. Ĉar iu ajn subgrafeo generita per kliko estas plena subgrafeo, la du terminoj kaj ilia notacioj estas kutime uzataj interŝanĝeble. '''''k''-kliko''' estas kliko de ordo ''k''. En la ekzempla grafeo pli supre, verticoj 1, 2 kaj 5 formas 3-klikon, aŭ ''triangulon''. [[Maksimuma kliko]] estas kliko kiu ne estas subaro de ia alia kliko.

La '''klika nombro''' Ω(''G'') de grafeo ''G'' estas la ordo de plej granda kliko en ''G''.

=== Koneksega komponanto ===
Rilata sed pli malforta koncepto estas tiu de ''koneksega komponanto''. Neformale, koneksega komponanto de grafeo estas subgrafeo kie ĉiuj verticoj en la subgrafeo estas alireblaj per ĉiuj aliaj verticoj en la subgrafeo. Alirebleco inter verticoj estas farita de la ekzisto de ''vojo'' inter la verticoj.

Orientita grafeo povas esti malkomponita en koneksegajn komponantojn per dufoja rulado de la serĉ-algoritmo Profundaĵo-unue (en:DFS): unue, super la grafeo mem kaj poste sur la ''transpono'' de la grafeo en malkreskanta ordo de la finado-tempoj de la unua DFS. Donite orientita grafeo G, la transpono G<sub>T</sub> estas la grafeo G kun ĉiu eĝo-direktoj renversitaj.

=== Nodoj ===
'''nodo''' en orientita grafeo estas kolekto de verticoj kaj eĝoj kun la propraĵo, ke ĉiu vertico en la nodo havas elirajn eĝojn, kaj ĉiuj eliraj eĝoj de verticoj en la nodo havas aliajn verticojn en la nodo kiel celojn. Tial estas neeble lasi la nodon sekvante la direktojn de la eĝoj.

Se ĝenerala rimedo grafeo estas celkonforma, tiam nodo estas sufiĉa kondiĉo por (ŝajna?) plenhalto.

(Ĉi tiuj estas tre specialigitaj konceptoj, kiuj estas nekonataj al plej grafeo-teoriistoj.)

=== Minoroj ===
''Minoro'' <math>G_2 = (V_2,E_2)</math> de <math>G_1 = (V_1,E_1)</math> estas [[injekto]] de <math>V_2</math> al <math>V_1</math> tia, ke ĉiu eĝo en <math>E_2</math> korespondas al vojo (diseca de ĉiuj aliaj tiaj vojoj) en <math>G_1</math> tia, ke ĉiu vertico en <math>V_1</math> estas en unu aŭ pli vojoj, aŭ estas parto de la injekto de <math>V_1</math> al <math>V_2</math>. Tio alternative povas esti frazita per termoj de ''kuntiroj'', kiuj estas operacioj kiuj kolapsas vojon kaj ĉiujn verticojn en ĝi en solan eĝon (vidu [[randa kuntiro]]).

=== Enigo ===
''Enigo'' <math>G_1 = (V_1,E_1)</math> de <math>G_2 = (V_2,E_2)</math> estas injekto de <math>V_2</math> al <math>V_1</math> tia, ke ĉiu eĝo en <math>E_2</math> korespondas al vojo (diseca de ĉiuj aliaj tiaj vojoj) en <math>G_1</math>.

== Apudeco kaj grado ==
En grafeoteorio, grado, aparte tiu de vertico, estas kutime ''mezuro de senpera apudeco''.

eĝo konektas du verticojn; tiuj du verticoj estas diritaj esti '''incidaj''' al tiu eĝo, aŭ, ekvivalente, tiu eĝo incidas al tiuj du verticoj. Ĉiuj al grado rilataj konceptoj koncernas apudecon aŭ incidecon.

La '''grado''', aŭ ''valento'', ''d<sub>G</sub>''(''v'') de vertico ''v'' en grafeo ''G'' estas la nombro de eĝoj incida al ''v'', kun cikloj nombrataj dufoje. Vertico de grado 0 estas izolita vertico. Vertico de grado 1 estas folio. En la ekzempla grafeo verticoj 1 kaj 3 havas gradon de 2, verticoj 2,4 kaj 5 havas gradon de 3 kaj vertico 6 havas gradon de 1. Se ''E'' estas finia, tiam la tuta sumo de vertico-gradoj estas egala al duoble la nombro de eĝoj.

'''Grada vico''' estas listo de gradoj de grafeo en ne-pligrandiĝanta ordo (ekz. ''d''<sub>1</sub> ≥ ''d''<sub>2</sub> ≥ &hellip; ≥ ''d<sub>n</sub>''). Vico de ne-pligrandiĝantaj entjeroj estas '''realigebla''' se ĝi estas grada vico de iu grafeo.

Du verticoj ''u'' kaj ''v'' estas konsiderataj '''apudaj''' se eĝo ekzistas inter ili. Ni signigas tion per ''u'' ↓ ''v''. En la pli supra grafeo, verticoj 1 kaj 2 estas apudaj, sed verticoj 2 kaj 4 ne. La aro de '''najbaroj''' de ''v'', tio estas, verticoj apudaj al ''v'' sed ne inkluzivantaj ''v'' mem, formas [[generitan subgrafeon]] nomitan '''(malfermita) [[najbarejo]]''' de ''v'' kaj signigitan per ''N<sub>G</sub>''(''v''). Kiam ''v'' estas ankaŭ inkluzivita, ĝi estas nomita '''fermita najbaraĵo''', signifis per ''N<sub>G</sub>''[''v'']. Kiam dirita sen ia kondiĉo, najbarejo estas alprenita esti malfermita. La subindico ''G'' estas kutime eliziita kiam estas neniu danĝero de konfuzo la sama najbareja notacio uzeblas ankaŭ por nome arojn de apudaj verticoj anstataŭ la respektivaj generitaj subgrafejoj. En la ekzempla grafeo, vertico 1 havas du najbarojn: verticoj 2 kaj 5. Por simpla grafeo, la nombro de najbaroj, kiun havas vertico koincidas kun ĝia grado.

'''Dominanta aro''' de grafeo estas vertica subaro kies fermita najbarejo inkluzivas ĉiujn verticojn de la grafeo. Vertico ''v'' '''dominas''' alia verticon ''u'' se estas eĝo de ''v'' al ''u''. Vertica subaro ''V'' '''dominas''' alian vertican subaron ''U'' se ĉiu vertico en ''U'' estas najbara al iu vertico en ''V''. La minimuma amplekso de dominanta aro estas la '''dominada nombro''' γ(''G'').

En komputiloj, finia, direktita aŭ nedirektita grafeo (kun ''n'' verticoj, ni diru) estas ofte prezentita per ĝia '''apudeca matrico''': ''n''-per-''n'' [[matrico]] kies ĉelo en vico ''i'' kaj kolumno ''j'' donas la nombron de eĝoj de la ''i''<sup>−a</sup> ĝis la ''j''<sup>−a</sup> vertico.

'''[[Spektra grafeoteorio]]''' studas interrilatojn inter la propraĵoj de la grafeo kaj ĝia apudeco-matrico.

La '''maksimuma grado''' δ(''G'') de grafeo ''G'' estas la plej granda grado super ĉiuj verticoj; la '''minimuma grado''' δ(''G''), la plej malgranda.

Grafeo en kiu ĉiu vertico havas la saman gradon estas [[Regula grafeo|'''regula''']]. Ĝi estas '''''k''-regula''' se ĉiu vertico havas gradon ''k''. 0-regula grafeo estas sendependa aro. 1-regula grafeo estas kongruanta. 2-regula grafeo estas vertice diseca unio de cikloj. 3-regula grafeo nomatas '''kuba''', aŭ ''trivalenta''.

'''''k''-faktoro''' estas ''k''-regula ampleksanta subgrafeo. 1-faktoro estas ''perfekta kongruanta''. Subdisko de eĝoj de grafeo en ''k''-faktoroj estas nomita '''''k''-faktorigo'''. '''''k''-faktorigebla grafeo''' estas grafeo, kiu akceptas ''k''-faktorigon.

Grafeo estas '''biregula''' se ĝi havas neegalajn maksimuman kaj minimuman gradojn kaj ĉiu vertico havas unun el tiuj du gradoj.

'''Forte regula grafeo''' estas regula grafeo tia, ke iuj ajn apudaj verticoj havas la saman nombron de komunaj najbaroj kiel alia apudaj paroj kaj, ke iuj ajn neapudaj verticoj havas la sama nombro de komunaj najbaroj kiel alia neapudaj paroj.

=== Sendependeco ===
En grafeoteorio, la vorto ''sendependa'' kutime kunportas la kunsencon de ''duop-larĝe disa'' aŭ ''reciproke neapudaj''. En ĉi tiu senco, sendependeco estas formo de ''senpera neapudeco''. '''[[Izolita vertico]]''' estas vertico ne incida al iaj eĝoj. '''[[Sendependa aro]]''', aŭ ''[[stabila aro]]'', estas aro de izolitaj verticoj, t.e. neniu paro de verticoj interapudas. Ĉar la grafeo generita de ia ajn sendependa aro estas malplena grafeo, la du terminoj estas kutime uzataj interŝanĝeble. En la ekzemplo pli supre, verticoj 1, 3, kaj 6 formas sendependan aron; kaj 3, 5, kaj 6 formas alian.

La '''[[sendependeca nombro]]''' α(''G'') de grafeo ''G'' estas la geĝo de plej granda sendependa aro de ''G''.

Grafeo povas esti '''malkomponita''' en sendependajn arojn en la senco, ke la tuta vertica aro de la grafeo povas esti dispartigita en duop-larĝe disecajn sendependajn subarojn. Tiaj sendependaj subaroj estas nomitaj '''partidaj aroj''', aŭ simple ''partoj''.

Grafeo, kiu povas esti malkomponita en du partidajn arojn sed ne malpli estas '''dupartidaj'''; tri aroj sed ne malpli, '''tripartidaj'''; ''k'' aroj sed ne malpli, '''''k''-partidaj'''; kaj nekonata nombro de aroj, '''multpartidaj'''. 1-parta grafeo estas la sama kiel sendependa aro, aŭ malplena grafeo. 2-parta grafeo estas la sama kiel dupartida grafeo. Grafeo, kiu povas esti malkomponita en ''k'' partidajn arojn estas ankaŭ dirita esti [[Kolorigo de grafeo|'''''k''-kolorigebla''']].

'''[[Kompleta multpartida grafeo]]''' estas grafeo en kiu verticoj estas najbaraj se kaj nur se ili apartenas al malsamaj partidaj aroj. ''kompleta dupartida grafeo'' ankaŭ nomiĝas '''dukliko'''.

''k''-partida grafeo estas '''[[duonregula grafeo]]''' se ĉiu el ĝiaj partidaj aroj havas uniforman gradon; '''ekvivalentpartida''' se ĉiu partida aro havas la saman geĝon; kaj '''balancita ''k''-partida''' se ĉiu partida aro diferencas en geĝo per maksimume 1 de iu ajn alia.

La '''[[kongruanta nombro]]''' α&primo;(''G'') de grafeo ''G'' estas la geĝo de plej granda '''kongruanta''', aŭ duop-larĝaj verticaj disecaj eĝoj, de ''G''.

''[[Ampleksanta kongruado]]'', ankaŭ nomita '''[[perfekta kongruado]]''' estas kongruantaĵo, kiu kovras ĉiujn verticojn de grafeo).

== Konekteco ==
[[Konekteco (grafeteorio)|Konekteco]] etendas la koncepton de apudo kaj esence estas formo (kaj mezuro) de ''seria apudeco''.

Se estas eble konstati vojon de iu ajn vertico al iu ajn alia vertico de grafeo, la grafeo nomiĝas '''koneksa'''; alie, la grafeo estas '''malkonektita'''. Grafeo estas '''tute malkonektita''' se estas neniu vojo konektanta ian paron de verticoj. Ĉi tiu estas nur alia nomo por priskribi malplenan grafeon aŭ sendependan aron.

'''[[Tranĉa vertico]]''', aŭ ''artika punkto)'', estas vertico kies forigo malkonektas grafeon. '''Tranĉi aro''', aŭ ''vertica tranĉo'' aŭ ''apartiĝanta aro'', estas aro de verticoj kies forigo malkonektas la restan grafeon. ''Ponto'' estas analoga eĝo (vidu pli sube).

Se estas ĉiam eble konstati vojon de iu ajn vertico al ĉiu alia eĉ post forpreno de iuj ajn ''k'' - 1 verticoj, tiam la grafeo estas dirita esti '''''k''-koneksa'''. Notu, ke grafeo estas ''k''-koneksa se kaj nur se ĝi enhavas ''k'' ene disecajn vojojn inter iuj ajn du verticoj. La ekzempla grafeo pli supre estas koneksa (kaj pro tio 1-koneksa), sed ne 2-koneksa. La '''konekteco''' κ(''G'') de grafeo ''G'' estas la minimuma nombro de verticoj bezonataj por malkonekti ''G''. Per konvencio, ''K<sub>n</sub>'' havas konektecon ''n'' - 1; kaj malkonektita grafeo havas konektecon 0.

'''Ponto''', aŭ ''tranĉa eĝo'' aŭ ''istmo'', estas eĝo kies forigo malkonektas grafeon. (Ekzemple, arbo estas farita tute el pontoj.) '''Malkonektanta aro''' estas aro de eĝoj kies forigo pligrandiĝas la nombron de komponantoj. '''Randa tranĉo''' estas la aro de ĉiuj eĝoj havantaj unu finvertico en iu pozitiva vertica subaro ''S'' kaj alia finvertico en ''V''(''G'')\''S''. eĝoj de ''K''<sub>3</sub> formas malkonektantan aron, sed ne randan tranĉon. Iuj ajn du eĝoj de ''K''<sub>3</sub> formas minimuman malkonektantan aron kaj ankaŭ randan tranĉon. Randa tranĉo laŭnecese estas malkonektanta aro; kaj minimuma malkonektanta aro de nemalplena grafeo laŭnecese estas randa tranĉo. '''Ligo''' estas malgranda (sed ne necese minimuma), nemalplena aro de eĝoj kies forigo malkonektas grafeon. ''Tranĉa vertico'' estas analoga vertico (vidu pli supre).

Grafeo estas '''''k''-eĝo-koneksa''' se iu ajn subgrafeo formita per forpreno de iuj ajn ''k'' - 1 eĝoj estas ankoraŭ koneksa. La '''randa konekteco''' κ&primo;(''G'') de grafeo ''G'' estas la minimuma nombro de eĝoj bezonataj por malkonekti ''G''. Unu konata rezulto estas ke κ(''G'') ≤ κ&primo;(''G'') ≤ δ(''G'').

'''Komponanto''' estas maksimume koneksa subgrafeo; '''bloko''', ĉu maksimume 2-koneksa subgrafeo aŭ ponto kun ĝiaj finverticoj; kaj '''dukoneksa komponanto''' estas maksimuma aro de eĝoj en kiu iuj ajn du membroj kuŝas sur komuna simpla ciklo.

'''Apartiga vertico''' de grafeo estas vertico kis forigo el la grafeo pliigas ties nombron de konektitaj komponantoj. Dukoneksa komponanto difineblas kiel subgrafeo generita de maksimuma aro de nodoj kiu havas neniun apartigan verticon.

== Distanco ==
La '''[[Distanco (grafeoteorio)|distanco]]''' ''d''<sub>''G''</sub>(''u'', ''v'') inter du (ne necese distingaj) verticoj ''u'' kaj ''v'' en grafeo ''G'' estas la longeco de la plej mallonga vojo inter ili. La suba indico ''G'' estas kutime eliziita kiam estas neniu danĝero de konfuzo. Kiam ''u'' kaj ''v'' estas identaj, ilia distanco estas 0. Kiam ''u'' kaj ''v'' estas neatingeblaj unu de la alian, ilia distanco estas difinita esti [[Infinito|malfinio]] ∞.

La '''(discentreco, fokusdiseco)''' ε<sub>''G''</sub>(''v'') de vertico ''v'' en grafeo ''G'' estas la maksimuma distanco de ''v'' al iu ajn alia vertico. La '''diametro''' diam(''G'') de grafeo ''G'' estas la maksimuma (discentreco, fokusdiseco) super ĉiuj verticoj en grafeo; kaj la '''radiuso''' rad(''G''), la minimuma. Kiam estas du komponantoj en ''G'', tiam diam(''G'') kaj rad(''G'') estas difinitaj esti malfinio ∞. Bagatele, diam(''G'') ≤ 2 rad(''G''). Verticoj kun maksimuma (discentreco, fokusdiseco) estas nomitaj '''periferiaj verticoj'''. Verticoj de minimuma (discentreco, fokusdiseco) formas la '''centron'''. Arbo havas maksimume du centrajn verticojn.

La ''' indekso de vertico de Wiener''' ''v'' en grafeo ''G'', signigita per ''W<sub>G''</sub>(''v'') estas la sumo de distancoj inter ''v'' kaj ĉiuj aliaj. La '''Wiener-a indekso de grafeo''' ''G'', signigita per ''W''(''G''), estas la sumo de distancoj super ĉiuj paroj de verticoj. Nedirektita grafea '''Wiener-a polinomo''' estas difinita esti Σ ''q''<sup>''d''(''u'',''v'')</sup> super ĉiuj neordigitaj paroj de verticoj ''u'' kaj ''v''. Wiener-a indekso kaj Wiener-a polinomo estas de aparta intereso al matematikaj kemiistoj.

La '''''k''<sup>−a</sup> potenco''' ''G<sup>k</sup>'' de grafeo ''G'' estas supergrafeo formita per aldono de eĝo inter ĉiuj paroj de verticoj de ''G'' kun distanco maksimume ''k''. ''Dua potenco'' de grafeo estas ankaŭ nomita '''kvadrato'''.

La '''''k''-ampleksanto''' estas ampleksanta subgrafeo en kiu ĉiuj du verticoj estas maksimume ''k''-oble foraj unu de la alia sur S ol sur G. La nombro ''k'' estas la '''dilatio''' (angle '''dilation'''). ''k''-ampleksanto estas uzata por studi geometrian retan optimumigon.

== Genro ==
'''Kruciĝo''' estas paro de intertransaj eĝoj. Grafeo estas '''enigebla''' sur surfaco se siaj verticoj kaj eĝoj povas esti aranĝitaj sur ĝi sen ia kruciĝo. La '''genro''' de grafeo estas la (plej malalta, plej suba) [[Genro (matematiko)|genro]] de iu ajn surfaco sur kiu la grafeo povas eniĝi.

'''Ebeneca grafeo''' estas tiu kiu ''povas esti'' desegnita sur la (Eŭklida) ebeno sen ia kruciĝo; kaj '''ebeno-grafeo''', tiu kiu ''estas'' desegnita en tia maniero. En aliaj vortoj, ebeneca grafeo estas grafeo de genro 0. La ekzempla grafeo estas ebeneca; la plena grafeo sur ''n'' verticoj, por ''n''> 4, estas ne ebeneca. Ankaŭ, arbo laŭnecese estas ebeneca grafeo.

Kiam grafeo estas desegnita sen ia kruciĝo, iu ajn ciklo kiu ĉirkaŭbaras regionon sen ke ia eĝo atingus el la ciklo ĝis tia regiono formas '''edron'''. Du edroj sur ebeno-grafeo estas '''najbaraj''' se ili komunhavas komunan eĝon. '''Duala''', aŭ ''ebeneca duala'' kiam la ĉirkaŭteksto bezonas esti klarigita, ''G''<sup>*</sup> de ebeno-grafeo ''G'' estas grafeo kies verticoj prezentas la edrojn, inkluzivanta iu ajn ekstera edro, de ''G'' kaj estas apudaj en ''G''<sup>*</sup> se kaj nur se iliaj respektivaj edroj estas apudaj en ''G''. La dualo de ebeneca grafeo ĉiam estas ebeneca ''pseŭdografeo'' (ekz. konsideru la dualon de triangulo). En la familiara kazo de 3-koneksa simpla ebeneca grafeo ''G'' (izomorfia al konveksa [[pluredro]] ''P''), la duala ''G''<sup>*</sup> estas ankaŭ 3-koneksa simpla ebeneca grafeo (kaj izomorfia al la duala pluredro ''P''<sup>*</sup>).

Aldone, ĉar ni povas konstatigi sencon de "eno" kaj "ekstero" sur ebeno, ni povas identigi "plej eksteran" regionon, kiu enhavas la tutan grafeo se la grafeo ne kovras la tutan ebenon. Tia plej ekstera regiono estas nomita '''ekstera edro '''. '''eksterebeniva grafeo)''' estas unu kiu ''povas esti'' desegnita en la ebeneca maniero tia, ke ĝiaj verticoj estas ĉiuj apudaj al la ekstera edro; kaj '''eksterebena grafeo''', unu kiu ja ''estas'' desegnita en tia maniero.

La minimuma nombro de kruciĝoj kiu devas aperi kiam grafeo estas desegnita sur ebeno estas nomita la '''kruciĝa nombro'''.

La minimuma nombro de ebenecaj grafeoj bezonataj por kovri grafeon estas la '''dikeco''' de la grafeo.

== Pezitaj grafeoj kaj retoj ==
'''Pezigita grafeo''' asociigas etikedan markon ('''pezo''') kun ĉiu eĝo en la grafeo. Pezoj estas kutime [[Reela nombro|reelaj nombroj]]. Ili povas esti limigitaj al racionalaj nombroj aŭ entjeroj. Certaj algoritmoj postulas pliajn limigojn al pezoj; ekzemple, la Dijkstra-algoritmo funkcias ĝuste nur por pozitivaj pezoj. La '''pezo de vojo''' aŭ la '''pezo arba''' en pezita grafeo estas la sumo de la pezoj de la elektitaj eĝoj. Fojfoje ne-eĝo estas markita per speciala pezo prezentanta malfinion. Fojfoje la vorto '''kosto''' estas uzata anstataŭ pezo. Kiam dirita sen ia kondiĉo, grafeo estas ĉiam alprenita esti nepezita. En iuj skriboj pri [[grafeoteorio]] la termino '''reto''' estas sinonimo por '''pezigita grafeo'''. Reto povas esti direktita aŭ nedirektita, ĝi povas enhavi specialajn verticojn (nodojn), kiel '''fonto''' aŭ '''dreno'''. La klasika reto-problemoj inkluzivas:
* [[minimum-kosta ampleksanta arbo]],
* [[plej mallonga vojo]],
* [[maksimuma fluo]] (kaj la [[maksimum-flua minimum-tranĉa teoremo]])

== Direkto ==
'''Arko''', aŭ ''direktita eĝo'', estas ordigita duopo de finverticoj. En tia ordigita duopo, la unua vertico estas nomita '''kapo''', aŭ ''komenca vertico''; kaj la dua, '''vosto''', aŭ ''fina vertico''. Ĝi povas esti konsiderata eĝo asociita kun direkto, nome atribuanta kapon kaj voston al la finverticoj. '''Nedirektita eĝo''' malobservas ian ajn sencon de direkto kaj traktas ambaŭ finverticojn interŝanĝeble. '''Ciklo''' en (orientita grafeo, duliteraĵo), tamen, konservas sencon de direkto kaj traktas kaj kapon kaj voston idente. Aro de arkoj estas '''multoblaj''', aŭ ''paralelaj'', se ili komunhavas la saman kapon kaj la saman voston. Paro de arkoj estas '''kontraŭ-paralelaj''' se la kapo/vosto de iu estas la vosto/kapo de la alia. '''Digrafeo''' aŭ '''duliteraĵo''', aŭ ''orientita grafeo'', estas analoga al nedirektita grafeo escepte de ke ĝi enhavas nur arkojn. '''Miksita grafeo''' povas enteni kaj orientitajn kaj neorientitajn grafeojn. Kiam dirita sen ia kondiĉo, grafeo estas preskaŭ ĉiam alprenita esti nedirektita. Ankaŭ, (orientita grafeo, duliteraĵo) estas kutime alprenita enhavi ne nedirektitajn eĝojn.

(Orientita grafeo, Duliteraĵo) estas nomita '''simpla''' se ĝi havas neneiajn ciklojn kaj maksimume unu arkon inter iu ajn paro de verticoj. Kiam dirita sen ia kondiĉo, (orientita grafeo, duliteraĵo) estas kutime alprenita esti simpla.

En (orientita grafeo, duliteraĵo) γ, ni (distingi, diferencigi) la '''eliran gradon''' ''d''<sub>γ</sub><sup>+</sup>(''v''), la nombron de eĝoj lasantaj verticon ''v'', disde la '''eniran gradon''' ''d''<sub>γ</sub><sup>−</sup>(''v''), la nombron de eĝoj enirantaj verticon ''v''. Se la grafeo estas orientita, la grado ''d''<sub>γ</sub>(''v'') de vertico ''v'' estas egala al la sumo de ĝiaj eliraj kaj eniraj gradoj. Kiam la ĉirkaŭteksto estas klara, la suba indico γ povas esti eliziita. Maksimumaj kaj minimumaj eliraj gradoj, estas signitaj per δ<sup>+</sup>(γ) kaj δ<sup>+</sup>(γ); kaj maksimumaj kaj minimumaj eniraj gradoj, per δ<sup>−</sup>(γ) kaj δ<sup>−</sup>(γ).

'''Elira najbarejo''', aŭ ''posteula aro'', ''N''<sup>+</sup><sub>γ</sub>(''v'') de vertico ''v'' estas la aro de vostoj de arkoj irantaj de ''v''. Simile, '''enira najbarejo''', aŭ ''antaŭula aro'', ''N''<sup>−</sup><sub>γ</sub>(''v'') de vertico ''v'' estas la aro de kapoj de arko iranta al en ''v''.

'''Fonto''' estas vertico kun enira duongrado 0; kaj '''profundiĝi''', elira duongrado 0.

Vertico ''v'' '''dominas''' alian verticon ''u'' se estas arko de ''v'' al ''u''. Vertica subaro ''S'' estas '''elire dominanta''' se ĉiu vertico ne en ''S'' estas dominita de iu vertico en ''S''; kaj '''enire dominanta''' se ĉiu vertico en ''S'' estas dominita de iu vertico ne en ''S''.

'''Kerno''' estas sendependa elire dominanta aro. (Orientita grafeo, Duliteraĵo) estas '''kerno-perfekta''' se ĉiu generita subdigrafeo (sub-(orientita grafeo, duliteraĵo)) havas kernon.

'''Eŭlera digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo)''' estas digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo) kun egalaj eniraj kaj eliraj gradoj je ĉiu vertico.

'''Orientigo''' estas asigno de direktoj al la eĝoj de neorientita aŭ parte orientita grafeo. Kiam dirita sen ia kondiĉo, estas kutime alprenite, ke ĉiuj nedirektitaj eĝoj estas anstataŭigitaj per direktita en ia orientiĝo. Ankaŭ, la subkuŝanta grafeo estas kutime alprenita esti nedirektita kaj simpla.

'''[[Turniro (grafeoteorio)|turniro]]''' estas digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo) en kiu ĉiu paro de verticoj estas koneksa per ĝuste unu arko. En aliaj vortoj, ĝi estas orientita plena grafeo.

'''Direktita vojo''', aŭ simple ''vojo'' kiam la ĉirkaŭteksto estas klara, estas orientita simpla vojo tia, ke ĉiuj arkoj iras la saman direkton, kio signifas ke ĉiuj internaj verticoj havas enirajn kaj elirajn duongradojn 1. Vertico ''v'' estas '''atingebla''' de alia vertico ''u'' se estas direktita vojo, kiu komenciĝas ĉe ''u'' kaj finiĝas ĉe ''v''. Notu, ke en ĝeneralo la kondiĉo, ke ''u'' estas atingebla de ''v'' ne enhavas, ke ''v'' estas ankaŭ atingebla de ''u''.

Se ''v'' estas atingebla de ''u'', tiam ''u'' estas '''antaŭulo''' de ''v'' kaj ''v'' estas '''posteulo''' de ''u''. Se estas arko de ''u'' al ''v'', tiam ''u'' estas '''rekta antaŭulo''' de ''v'', kaj ''v'' estas '''rekta posteulo''' de ''u''.

Digrafeo (Orientita grafeo, Duliteraĵo) estas '''forte koneksa''' se ĉiu vertico estas atingebla de ĉiu alia sekvante la direktojn de la arkoj. Kontraŭe, digrafeo estas '''malforte koneksa''' se ĝia subkuŝanta nedirektita grafeo estas koneksa. Malforte koneksa grafeo povas esti konsiderata digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo) en kiu ĉiu vertico estas "atingebla" de ĉiu alia sed ne necese per sekvado de la direktoj de la arkoj. '''Forta orientiĝo''' estas orientiĝo kiu produktas forte koneksan digrafeon.

'''Direktita ciklo''', aŭ simple ''ciklo'' kiam la ĉirkaŭteksto estas klara, estas orientita simpla ciklo tia, ke ĉiuj arkoj iras la saman direkton, kio signifas ke ĉiuj verticoj havas enirajn kaj elirajn gradojn 1. Digrafeo (Orientita grafeo, Duliteraĵo) estas '''necikla''' se ĝi ne enhavas ian direktitan ciklon. Finia, necikla digrafeo sen izolitaj verticoj laŭnecese enhavas almenaŭ unu fonton kaj almenaŭ unu drenon. Vidu ankaŭ jenon: [[direktita necikla grafeo]] (en:'dag'') por pli da informo.

'''Arborescenco''', aŭ ''elira arbo'' aŭ ''(branĉanta, forkiĝanta)'', estas orientita arbo en kiu ĉiuj verticoj estas atingeblaj de sola vertico. Simile, ''en-arbo'' estas orientita arbo en kiu sola vertico estas atingebla de ĉiu alia.

== Diversaj ==
'''[[Grafea invarianto]]''' estas propraĵo de [[Grafeo]] ''G'', kutime nombro aŭ polinomo, kiu dependas nur de la izomorfia klaso de ''G''. Ekzemploj estas [[#Fundamentaĵoj|grafeo-ordo]], [[#Fundamentaĵoj|grafeo-genro]], [[kolora nombro]], kaj [[kolora polinomo]] de la grafeo..

== Por esti kunfandita ==
{{Polurinda}}
Notu, ke antaŭ ol la enkonduko de grandaj komputilaj retoj, grafeoteorio estis granda kampo sen vasta intereso aŭ apliko. Ĉar reta analitiko jam iĝas vitala komerca intereso, ne-kleruloj estas priamasintaj la kampon kaj popularigantaj certajn terminojn.

;'''grafeo, reto''' : Abstraktado de interrilatoj inter objektoj. Grafeoj konsistas ekskluzive de verticoj kaj eĝoj. Ĉiuj karakterizaĵoj de sistemo estas aŭ eliminitaj aŭ subsumita en ĉi tiujn erojn.

;'''figuro''' : Videbla bildigo de la abstrakta koncepto de grafeo.

;'''punkto, nodo, vertico''' : Objektoj ("aĵoj") prezentitaj en grafeo. Ĉi tiuj estas preskaŭ ĉiam bildigitaj kiel rondaj punktoj.

;'''eĝo, ligo, arko''' : Interrilatoj prezentitaj en grafeo. Ĉi tiuj estas ĉiam bildigitaj kiel rekta aŭ kurbaj linioj. La termino "arko" povas esti iluzia.

;'''neidentigita''' : Verticoj aŭ eĝoj kiuj estas ne konsideritaj kiel individuoj. Nur la maniero laŭ kiu ili konektiĝas al la cetero de la grafeo karakterizas neidentigitajn verticojn kaj eĝojn.

;'''koloro, kolorigita, identigita''' : Nodoj aŭ eĝoj kiuj estas konsideritaj kiel individuoj. Kvankam ili povas reale esti bildigitaj en figuroj en malsamaj koloroj, laborantaj matematikistoj ĝenerale enkrajonas nombrojn aŭ literojn.

;'''nedirektita''' : Grafeo en kiu ĉiu eĝo simbolas neordigitan, transitivan interrilaton inter du verticoj. Tiaj eĝoj estas bildigitaj kiel simplaj linioj aŭ arkoj.

;'''direktita, digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo)''' : Grafeo en kiu ĉiu eĝo simbolas orditan, netransitivan interrilaton inter du verticoj. Tiaj eĝoj estas bildigitaj kun sagpinto je unu fino de linio aŭ arko.

;'''nepezigita''' : Grafeo en kiuj ĉiuj interrilatoj simbolitaj per eĝoj estas konsideritaj ekvivalentaj. Tiaj eĝoj estas bildigitaj kiel simplaj linioj aŭ arkoj.

;'''pezigita eĝo''' : Pezigitaj eĝoj simbolas interrilatojn inter verticoj kiuj estas konsiderataj havi ian valoron, ekzemple, distanco aŭ lam-tempo. Tiaj eĝoj estas kutime prinotita per nombro aŭ litero lokita apud la eĝo.

;'''pezigita vertico''' : Pezigitaj verticoj ankaŭ havas iun valoron malsaman al sia identigo.

;'''apuda''' : Du eĝoj estas apudaj se ili komune havas verticon; du verticoj estas apudaj se ili komune havas eĝon.

;'''grado''' : La nombro de eĝoj kiuj konektas verticon.

;'''regula''' : Grafeo en kiu ĉiu vertico havas la saman gradon.

;'''kompleta''' : Grafeo en kiu ĉiu nodo estas ligita al ĉiu alia nodo. Por kompleta digrafeo (orientita grafeo, duliteraĵo), tio signifas po unu ligo en ĉu direkto (el la du).

;'''raŭto''' : Vico de eĝoj kaj verticoj de unu vertico al alia. Iu ajn donita eĝo aŭ vertico povus esti uzata pli ol unufoje.

;'''vojo''' : Vojo kiu ne pasas ian ajn eĝon pli ol unufoje. Se la vojo ne pasas ian verticon pli ol unufoje, ĝi estas '''simpla vojo'''.

;'''koneksa''' : Se iu vojo ekzistas de ĉiu vertico al ĉiu alia, la grafeo estas koneksa. Notu, ke iuj grafeoj estas ''ne'' koneksaj. Figuro de nekonektita grafeo povas aspekti kiel du aŭ pli nerilatajn figurojn, sed ĉiuj verticoj kaj eĝoj montritaj estas konsideritaj kiel unu grafeo.

;'''maŝo, ciklo''' : Vojo kiu finiĝas ĉe la vertico ĉe kiu ĝi komenciĝas.

;'''arbo''' : Koneksa grafeo sen cikloj.

;'''simpleca vertico''' :Vertico ''v'' estas simpleca se ĉiuj ĝiaj najbaroj estas interkonektitaj. Iu ajn aro de konektitaj simpleca verticoj formas klikon.

;'''[[Eŭlera vojo]]''' : Vojo kiu pasas tra ĉiu eĝo (unufoje kaj nur unufoje). Se la komenca kaj fina verticoj estas la samaj, ĝi estas '''Eŭlera ciklo''' aŭ '''Eŭlera cirkvito'''. Se la komenca kaj fina verticoj estas malsamaj, ĝi estas '''Eŭlero spuro'''.

;'''Hamiltona vojo''' : Vojo kiu pasas tra ĉiu vertico unufoje kaj nur unufoje. Se la komenca kaj fina verticoj estas apudaj, ĝi estas '''Hamiltona ciklo'''.

== Vidu ankaŭ ==
* [[Grafeo| Grafeo (matematiko)]]
* [[Grafeoteorio]]

== Bibliografio ==
=== Esperanto ===
{{Referencoj}}

=== Angle ===
* Bollob&aacute;s, B&eacute;la (1998). ''Modern Graph Theory'' ~Moderna Grafeo Teorio. (Novjorko, NY): Springer-Verlag. ISBN 0-387-98488-7. [''Pakita kun plibonigitaj temoj sekvis per historia ĝenerala priskribo je la fino de ĉiu ĉapitro.'']
* [[Reinhard Diestel|Diestel, Reinhard]] (2005), "Graph Theory, Third Edition". Springer. ISBN 3-540-26182-6 ["Standard textbook, most basic material and some deeper results, exercises of various difficulty and notes at the end of each chapter; known for being quasi error-free."]
* West, Duglaso B. (2001). ''Introduction to Graph Theory'' ~Enkonduko al Grafeo Teorio (2ed). Upper Saddle River: Prentice Hall;. ISBN 0-13-014400-2. [''Tunoj de ilustraĵoj, referencoj, kaj ekzercas. La plej kompleta komencdira gvidilo al la subjekto.'']
* Eriko W. Weisstein. "Graph." ~Grafeo. De MathWorld—A Wolframo Web Resource. http://mathworld.wolfram.com/Graph.html
* Zaslavsky, Tomaso. "Glossary of signed and gain graphs and allied areas. ~Glosaro de signitaj kaj gajnaj grafeoj kaj aliancanitaj areoj. ''Elektronika Ĵurnalo de Kombinatoriko'', Dinamikaj Katastroj en Kombinatoriko, # DS 8. http://www.kombinatoriko.org/Katastroj/{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

[[Kategorio:Grafeteorio]]
[[Kategorio:Glosaroj|Grafeteorio]]