Aŭrinjaka kulturo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
e roboto aldono de: tr:Aurignacien |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita parametro, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
(10 mezaj versioj de 10 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1: | Linio 1: | ||
[[Dosiero:Aurignacian_culture_map-fr.svg|eta|407x407ra|La distribuomapo de la lokoj de la Uriniak-kulturo]] |
|||
⚫ | La '''aŭrinjaka kulturo''' (aŭ: '''Aŭrinjakejeno''', foje: '''orinjaka kulturo''', PIV: [[Aŭrignacio]]; france '''Aurignacien''') estis grava frupaleotika industria kaj antaŭhistoria kulturŝtupo de la frua [[Homo sapiens sapiens]]. Ĝi estis nomata post la ĉefa trovejo, la kaverno de [[Aurignac]] (Aŭrinjako) en la franca departemento [[Haute-Garonne]] en la [[Pireneoj]]. |
||
[[Dosiero:Flauta paleolítica.jpg|eta|Fluto el [[Aŭrinjaka kulturo]] farita el osto de animalo, Geissenklösterle ([[Ŝvabio]]).Tiu fluto reprezentas la plej fruajn konatajn [[Muzikinstrumento|muzikinstrumentojn]] kaj havigas valoran pruvaron de [[prahistoria muziko]]. ]] |
|||
[[Dosiero:Lion_man_photo.jpg|eta|La "Leono-Viro" - statueto trovita en kaverno en Ŝvabio, datita ĉirkaŭ 32.000 jarojn antaŭ nia tempo. Ĉi tiu estas la plej frua trovo de [[Personigo|besta personigo]] en homa historio]] |
|||
⚫ | La '''aŭrinjaka kulturo''' (aŭ: '''Aŭrinjakejeno''', foje: '''orinjaka kulturo''', PIV: [[Aŭrignacio]]; france '''Aurignacien''') estis grava frupaleotika industria kaj antaŭhistoria kulturŝtupo de la frua [[Homo sapiens sapiens]]. Ĝi estis nomata post la ĉefa trovejo, la kaverno de [[Aurignac]] (Aŭrinjako) en la franca departemento [[Haute-Garonne]] en la [[Pireneoj]]. |
||
En la orinjaka kulturo aperis unuafoje en Mez-Eŭropo la anatomie modernaj homoj. Per tiu kulturo komenciĝis en [[Eŭropo]] la frupaleotiko. La antaŭa ŝtupo nomiĝas [[Musterio]]. |
En la orinjaka kulturo aperis unuafoje en Mez-Eŭropo la anatomie modernaj homoj. Per tiu kulturo komenciĝis en [[Eŭropo]] la frupaleotiko. La antaŭa ŝtupo nomiĝas [[Musterio]]. |
||
La aŭrinjaka kulturo komenciĝis antaŭ |
La aŭrinjaka kulturo komenciĝis antaŭ ĉirkaŭ 35 000 jaroj kaj daŭris ĉirkaŭ 10 000 ĝis 15 000 jarojn. Ĝi parte koincidas kun la kulturo [[Ĉatelperonio]], en kiu regis la [[homo de Neandertalo]]. Posta ŝtupo estis la kulturoj de [[Gravetio]], la [[Solutreo]] kaj la [[Magdalenio]]. |
||
Tipaj iloj de la epoko estas la longaj, maldikaj klingoj (ĝis |
Tipaj iloj de la epoko estas la longaj, maldikaj klingoj (ĝis ĉirkaŭ 26 cm), kiuj estis pretigitaj per la teĥniko de ĉizilo-martelo. Se ili montras obtuzan dorson, oni povas paroli pri tranĉilo. En tiu periodo de la homa historio, oni ofte trovas ilojn el [[osto]], [[korno]] kaj [[eburo]]. |
||
<center> |
<center> |
||
Linio 15: | Linio 18: | ||
<gallery> |
<gallery> |
||
Image:Lames aurignaciennes.jpg|klingo, tranĉilo |
Image:Lames aurignaciennes.jpg|klingo, tranĉilo |
||
Image: |
Image:Flechette Gavaudun 231-3 (3).jpg|lamelo "Dufour" |
||
Image:Sagaie base fendue.jpg|osta pinto |
Image:Sagaie base fendue.jpg|osta pinto |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
Linio 26: | Linio 29: | ||
== Interrete == |
== Interrete == |
||
* http://www.kulturendersteinzeit.de.vu Kulturen der Steinzeit |
* http://www.kulturendersteinzeit.de.vu {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120117221037/http://www.kulturendersteinzeit.de.vu/ |date=2012-01-17 }} Kulturen der Steinzeit |
||
{{Navigilo Paleolitikaj epokoj}} |
{{Navigilo Paleolitikaj epokoj}} |
||
{{Projektoj}} |
|||
⚫ | |||
{{Bibliotekoj}} |
|||
⚫ | |||
[[Kategorio:Plejstoceno]] |
[[Kategorio:Plejstoceno]] |
||
[[Kategorio:Paleolitiko]] |
[[Kategorio:Paleolitiko]] |
||
[[ca:Aurinyacià]] |
|||
[[cy:Diwylliant Aurignac]] |
|||
[[da:Aurignacienkultur]] |
|||
[[de:Aurignacien]] |
|||
[[en:Aurignacian]] |
|||
[[es:Auriñaciense]] |
|||
[[eu:Aurignaciar]] |
|||
[[fi:Aurignacin kulttuuri]] |
|||
[[fr:Aurignacien]] |
|||
[[hu:Aurignaci kultúra]] |
|||
[[it:Aurignaziano]] |
|||
[[ja:オーリニャック文化]] |
|||
[[ko:오리냐크 문화]] |
|||
[[lt:Orinjako kultūra]] |
|||
[[nl:Aurignacien]] |
|||
[[no:Aurignackulturen]] |
|||
[[oc:Aurinhacian]] |
|||
[[pl:Kultura oryniacka]] |
|||
[[pt:Período Aurignaciano]] |
|||
[[ru:Ориньякская культура]] |
|||
[[sk:Aurignacien]] |
|||
[[sv:Aurignacienkulturen]] |
|||
[[tr:Aurignacien]] |
|||
[[uk:Оріньяцька культура]] |
|||
[[zh:奥瑞纳文化]] |
Nuna versio ekde 09:36, 21 dec. 2022
La aŭrinjaka kulturo (aŭ: Aŭrinjakejeno, foje: orinjaka kulturo, PIV: Aŭrignacio; france Aurignacien) estis grava frupaleotika industria kaj antaŭhistoria kulturŝtupo de la frua Homo sapiens sapiens. Ĝi estis nomata post la ĉefa trovejo, la kaverno de Aurignac (Aŭrinjako) en la franca departemento Haute-Garonne en la Pireneoj.
En la orinjaka kulturo aperis unuafoje en Mez-Eŭropo la anatomie modernaj homoj. Per tiu kulturo komenciĝis en Eŭropo la frupaleotiko. La antaŭa ŝtupo nomiĝas Musterio.
La aŭrinjaka kulturo komenciĝis antaŭ ĉirkaŭ 35 000 jaroj kaj daŭris ĉirkaŭ 10 000 ĝis 15 000 jarojn. Ĝi parte koincidas kun la kulturo Ĉatelperonio, en kiu regis la homo de Neandertalo. Posta ŝtupo estis la kulturoj de Gravetio, la Solutreo kaj la Magdalenio.
Tipaj iloj de la epoko estas la longaj, maldikaj klingoj (ĝis ĉirkaŭ 26 cm), kiuj estis pretigitaj per la teĥniko de ĉizilo-martelo. Se ili montras obtuzan dorson, oni povas paroli pri tranĉilo. En tiu periodo de la homa historio, oni ofte trovas ilojn el osto, korno kaj eburo.
-
skrapilo
-
klingo, tranĉilo
-
lamelo "Dufour"
-
osta pinto
La aŭrinjakanoj kreis la unuajn artaĵojn, ekzemple eburaĵojn, diinajn figuretojn, muzikilojn, kavernajn murpentraĵojn.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Ernst Probst: Deutschland in der Steinzeit, München 1991
Interrete
[redakti | redakti fonton]- http://www.kulturendersteinzeit.de.vu Arkivigite je 2012-01-17 per la retarkivo Wayback Machine Kulturen der Steinzeit
|