Saltu al enhavo

Přerov: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝo
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
 
(44 mezaj versioj de 22 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1: Linio 1:
{{Geokesto | urbo
* Koordinatoj: {{koordinatoj gm|49|27|N|17|27|E}}
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Přerov
| devena_nomo =
| alia_nomo = {{Lang-de|Prerau}}
| kategorio = urbo
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio =
| oficiala_nomo = Přerov
| moto =
| kromnomo =
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Přerov, Horní náměstí.jpg
| dosiero_priskribo = Přerov, La supra placo
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago = Prerov.jpg
| blazono = Znak města Přerov.svg
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando = Ĉeĥio
| lando_tipo = Ŝtato
| lando_flago = 1
| ŝtato =
| regiono = Regiono Olomouc
| distrikto = Distrikto Přerov
| municipo = Přerov
| municipo_tipo = Administra municipo
| histregiono = Moravio
| histregiono1 =
| histregiono2 =
| histregiono_tipo =
<!-- *** Familio *** -->
| parenco =
| parto =
| rivero = Bečva
| rivero1 =
| rivero2 =
| rivero_tipo =
| memorindaĵo = [[Přerov (kastelo)|Přerov]]
| memorindaĵo_noto = kastelo
| memorindaĵo1 =
| memorindaĵo1_noto =
| memorindaĵo_tipo =
| ŝoseo_tipo = Fervojstacio
| ŝoseo = Přerov
| ŝoseo1 = [[Fervojlinio Česká Třebová - Přerov - Bohumín|n-ro 270]]
| ŝoseo1_tipo = fervojlinio
| montaro = Nízký Jeseník
| montaro1 =
| urbo = Statuta urbo
| urbo_tipo = Tipo de urbo
| orogenezo = Moravia pordego
| orogenezo1 = Supramoravia valego
<!-- *** Situo *** -->
| situo = Přerov
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo = 210
| lat_d = 49
| lat_m = 27
| lat_s = 20
| lat_NS = N
| long_d = 17
| long_m = 27
| long_s = 04
| long_EW = E
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo = 58.50
| areo_rondumo = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = {{WikidataLoĝantaro}}
| loĝantaro_dato = {{WikidataLoĝantaroDato}}
| loĝantaro_denseco = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita = 1131
| establita_tipo = Unua skribmencio
| dato =
| ĉefulo =
| ĉefulo_tipo =
| ĉefulo_partio =
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset =+1
| horzono_DST = [[Mez-Eŭropa tempo|MEST]] | utc_offset_DST =+2
| poŝtkodo = 750 00
| areo_kodo =
| areo_kodo_tipo =
| kodo = CZ071
| kodo_tipo = [[NUTS|NUTS 3]]
| kodo1 = CZ0714
| kodo1_tipo = [[NUTS|NUTS 4]]
| kodo2 = CZ0714 511382
| kodo2_tipo = [[NUTS|NUTS 5]]
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera = 14
| libera_tipo = Katastraj teritorioj
| libera1 = 13
| libera1_tipo = Partoj de urbo
| libera2 = 47
| libera2_tipo = Bazaj setlejunuoj
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo_priskribo = Situo enkadre de Ĉeĥio
| mapo_lokumilo = Ĉeĥio
| mapo1 =
| mapo1_fono =
| mapo1_priskribo =
| mapo1_lokumilo =
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo = [http://www.mu-prerov.cz www.mu-prerov.cz]
| commons = Přerov
| portalo = Ĉeĥio
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj = {{mapligilo urbo|zomo=11}}
}}
'''Přerov''' ({{lang-de|Prerau}}) estas urbo en [[Ĉeĥio]], situanta en meza [[Moravio]], ĉe la rivero [[Bečva]], 20&nbsp;km sudoriente de [[Olomouc]]. En {{WikidataLoĝantaroDato}} ĝi havis {{unuo|{{WikidataLoĝantaro}}|loĝantojn}}. Grava fervoja vojkruciĝo, sidejo de Muzeo de Komenio, la historia urbocentro estas proklamita kiel urba monumentzono. En [[Předmostí (Přerov)|Předmostí]] troviĝas mondfama arkeologia trovloko de [[mamuto]]-ĉasintoj.


{{Najbaraj municipoj}}
'''Přerov''' estas urbo kun 51 000 loĝantoj, situanta en meza [[Moravio]], 20 km sudoriente de urbo [[Olomouc]].


== Historio ==
Loĝigo de ĉirkaŭaĵo de Přerov estas dokumentita jam en paleolito per sidejo de ĉasistoj de [[mamuto|mamutoj]] en Předmostí ĉe Přerov. En la [[11-a jarcento]] estas dokumentita burgo.
Loĝigo de ĉirkaŭaĵo de Přerov estas dokumentita jam en [[paleolito]] per sidejo de ĉasistoj de [[mamuto]]j en [[Předmostí (Přerov)|Předmostí]] ĉe Přerov. En la [[11-a jarcento]] estas dokumentita burgo.


La plej maljuna mencio pri Přerov estas el la jaro [[1131]]. Proksime ĉe travadejo trans rivero [[Bečva]] estis burgejo kaj staplovilaĝo. Reĝo [[Přemysl Otakar la 2-a]] avancigis Přerovon je reĝa urbo en la jaro [[1256]]. En la jaro [[1423]] ĝi estis konkerita de husanoj. Ekde la jaro [[1487]] proprumis Přerovon Pernštejnidoj, kiuj alikonstruis gotikan burgon en Supra placo en renesancan kastelon kun cilindra turo (hodiaŭ tio estas '''Muzeo de Komenio''', fondita en la jaro [[1888]]). En la [[16-a jarcento]] dum proprumado de Žerotínidoj Přerov estis signifa centro, kie agadis Jan Blahoslav kaj [[Johano Amoso Komenio]] studis ĉi tie en la jaroj [[1608]] – [[1611]] en latina ĉeĥofrata lernejo. Dum la [[Tridekjara milito|tridekjara milito]] estis la urbo forte detruita de svedoj. En la urbocentro konserviĝis restaĵoj de remparoj kun bastionoj el la [[15-a jarcento]]. Ni trovos en la urbo valorajn burĝajn domojn.
La plej malnova mencio pri Přerov estas el la jaro [[1131]]. Proksime ĉe travadejo trans rivero [[Bečva]] estis burgejo kaj staplovilaĝo. La reĝo [[Přemysl Otakar la 2-a]] avancigis Přerovon je reĝa urbo en la jaro [[1256]]. En la jaro [[1423]] ĝi estis konkerita de husanoj. Ekde la jaro [[1487]] la urbon posedis familio [[Pernštejn]], kiu alikonstruis gotikan burgon en Supra placo je renesanca kastelo kun cilindra turo. En la [[16-a jarcento]] dum posedo de la familio [[Žerotín]], en kiu


Dum tiu periodo dank al aktivecoj de [[Bohemiaj Fratoj]] la urbo floris kaj fariĝis grava centro de klereco kaj kulturo. Agadis en ĝi [[Jan Blahoslav]] kaj en la loka lernejo en [[1608]]–[[1611]] studis [[Johano Amoso Komenio]].
Gravan signifon por evoluo de la urbo havis ekkonstruo de fervojo, kuniganta Přerovon kun [[Vieno]], [[Prago]] kaj norda [[Moravio]]; ĝi fariĝis unu el la plej signifaj fervoj-vojkruciĝoj. Přerov estas hodiaŭ industria urbo.


Dum la [[tridekjara milito]] estis la urbo forte detruita de svedoj.
==Esperanto en Přerov==


Gravan signifon por evoluo de la urbo havis ekkonstruo de fervojo, kuniganta Přerovon kun [[Vieno]], [[Prago]] kaj norda [[Moravio]]; ĝi fariĝis unu el la plej signifaj fervoj-vojkruciĝoj. Přerov estas nuntempe precipe industria urbo, sed ĝi ofertas al siaj loĝantoj kaj gastoj ankaŭ kvalitajn multflankajn servojn en sfero de turismo, kulturo kaj sporto.
Unuaj esperanto-grupoj estigis en Přerov [[1923]].


Fine de la dua mondmilito estis en la urbo perforte subpremita [[ribelo en Přerov]]. Mallongtempe post fino de la dua milito sekvis [[masakro sur Svedaj ŝancoj]].
{{Distrikto Přerov}}


==Loĝantaro==
[[Kategorio:Distrikto Přerov]]
{{Grafikaĵo de nombro de loĝantoj|tabelo=sub|rompi=6}}
[[Kategorio:Urboj de Ĉeĥio]]


== Vidindaĵoj ==
[[bg:Пършеров]]
* kastelo, nuntempe sidejo de ampleksa '''Muzeo de Komenio''' (fondita en [[1888]])
[[cs:Přerov]]
* valoraj urbanaj domoj, fontano kaj monumento al [[Jan Blahoslav]] (skulptita de [[František Bílek]] en [[1923]]) sur la ĉefplaco
[[de:Přerov]]
* restaĵoj de remparoj (iuloke ĝis 9 m altaj) kun 11 bastionoj kaj pordegeto el la [[15-a jarcento]]
[[en:Přerov]]
* kapelo de [[Sankta Georgo]] el la [[13-a jarcento]]
[[et:Přerov]]
* novrenesanca Urba domo (nuntempe kultura kaj societa centro) el [[1897]] kun riĉa stuka ornamo kaj secesiaj elementoj
[[fr:Přerov]]
* unike konceptita urba parko Michalov el [[1903]], kun diversaj etkonstruaĵoj kaj plastikaĵoj (proklamita kiel kultura memorindaĵo)
[[hu:Přerov]]
* skanzeno de [[praepoko]] sur Čekyňský kopec en Předmostí (mondfama trovejo de [[mamuto]]-ĉasintoj), kun ekspozicio (en loka elementa lernejo) kaj piedmigra instrupado
[[it:Přerov]]

[[nl:Přerov]]
== Esperanto en Přerov ==
[[pl:Przerów]]
* En la urbo aktivas vigla Esperanto-klubo, fondita en [[1923]]
[[pt:Přerov]]
* Unu el aktivaj membroj estas ankaŭ [[Miloslav Šváček]].
[[sk:Přerov]]
* En [[2008]] la klubo organizis en Přerov kongreson de [[Ĉeĥa Esperanto-Asocio]].
[[zh:普熱羅夫]]
* La klubo eldonis koloran esperantlingvan broŝuron pri la urbo kaj ĝiaj vidindaĵoj.

== Vidu ankaŭ ==
* [[Přerov (kastelo)]]
* [[Fervojlinio Přerov–Břeclav]]

== Eksteraj ligiloj ==
* [http://prerov.esperanto.cz/ Paĝaro de la klubo]

{{Statutaj urboj en Ĉeĥio}}
{{Přerov}}
{{Municipoj de Regiono Olomouc|Distrikto Přerov}}

[[Kategorio:Přerov| ]]
[[Kategorio:Municipoj en distrikto Přerov]]
[[Kategorio:Urboj en distrikto Přerov]]
[[Kategorio:Distriktaj urboj en Ĉeĥio]]
[[Kategorio:Hanakio]]
[[Kategorio:Urboj en Moravio]]
[[Kategorio:Setlejoj en Nízký Jeseník]]
[[Kategorio:Setlejoj en Moravia pordego]]
[[Kategorio:Setlejoj en Supramoravia valego]]

Nuna versio ekde 06:22, 2 maj. 2024

Přerov
germane Prerau
urbo
Přerov, La supra placo
Flago
Blazono
Oficiala nomo: Přerov
Ŝtato Ĉeĥio Ĉeĥio
Regiono Regiono Olomouc
Distrikto Distrikto Přerov
Administra municipo Přerov
Historia regiono Moravio
Montaro Nízký Jeseník
Fervojstacio Přerov
 - fervojlinio n-ro 270
Tipo de urbo Statuta urbo
Konata loko Přerov kastelo
Rivero Bečva
Situo Přerov
 - alteco 210 m s. m.
 - koordinatoj 49° 27′ 20″ N 17° 27′ 04″ O / 49.45556 °N, 17.45111 °O / 49.45556; 17.45111 (mapo)
Areo 58,50 km² (5 850 ha)
Loĝantaro 41 661 (2024)
Denseco 712,15 loĝ./km²
Orogenenezo
montariĝo 		Moravia pordego, Supramoravia valego
Unua skribmencio 1131
Horzono MET (UTC+1)
 - somera tempo MEST (UTC+2)
Poŝtkodo 750 00
NUTS 3 CZ071
NUTS 4 CZ0714
NUTS 5 CZ0714 511382
Katastraj teritorioj 14
Partoj de urbo 13
Bazaj setlejunuoj 47
Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Přerov
Retpaĝo: www.mu-prerov.cz
Portalo pri Ĉeĥio
Map

Přerov (germane Prerau) estas urbo en Ĉeĥio, situanta en meza Moravio, ĉe la rivero Bečva, 20 km sudoriente de Olomouc. En 2024 ĝi havis 41 661 loĝantojn. Grava fervoja vojkruciĝo, sidejo de Muzeo de Komenio, la historia urbocentro estas proklamita kiel urba monumentzono. En Předmostí troviĝas mondfama arkeologia trovloko de mamuto-ĉasintoj.

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Radslavice, Rokytnice, Grymov, Troubky, Tučín, Věžky, Želatovice, Zábeštní Lhota, Beňov, Kokory, Lhotka, Nelešovice, Prosenice, Sobíšky, Tršice, Buk, Bochoř kaj Horní Moštěnice.

Historio

[redakti | redakti fonton]

Loĝigo de ĉirkaŭaĵo de Přerov estas dokumentita jam en paleolito per sidejo de ĉasistoj de mamutoj en Předmostí ĉe Přerov. En la 11-a jarcento estas dokumentita burgo.

La plej malnova mencio pri Přerov estas el la jaro 1131. Proksime ĉe travadejo trans rivero Bečva estis burgejo kaj staplovilaĝo. La reĝo Přemysl Otakar la 2-a avancigis Přerovon je reĝa urbo en la jaro 1256. En la jaro 1423 ĝi estis konkerita de husanoj. Ekde la jaro 1487 la urbon posedis familio Pernštejn, kiu alikonstruis gotikan burgon en Supra placo je renesanca kastelo kun cilindra turo. En la 16-a jarcento dum posedo de la familio Žerotín, en kiu

Dum tiu periodo dank al aktivecoj de Bohemiaj Fratoj la urbo floris kaj fariĝis grava centro de klereco kaj kulturo. Agadis en ĝi Jan Blahoslav kaj en la loka lernejo en 1608–1611 studis Johano Amoso Komenio.

Dum la tridekjara milito estis la urbo forte detruita de svedoj.

Gravan signifon por evoluo de la urbo havis ekkonstruo de fervojo, kuniganta Přerovon kun Vieno, Prago kaj norda Moravio; ĝi fariĝis unu el la plej signifaj fervoj-vojkruciĝoj. Přerov estas nuntempe precipe industria urbo, sed ĝi ofertas al siaj loĝantoj kaj gastoj ankaŭ kvalitajn multflankajn servojn en sfero de turismo, kulturo kaj sporto.

Fine de la dua mondmilito estis en la urbo perforte subpremita ribelo en Přerov. Mallongtempe post fino de la dua milito sekvis masakro sur Svedaj ŝancoj.

Loĝantaro

[redakti | redakti fonton]
Evoluo de nombro de loĝantoj
La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj


JaroLoĝantoj
18697 213
188011 190
189017 749
190022 007
191026 966
192128 442
JaroLoĝantoj
193022 280
195022 012
196131 069
197039 505
198050 265
199151 300
JaroLoĝantoj
200148 335
201444 538
201643 994
201743 791
201843 565
201943 186
JaroLoĝantoj
202042 871
202141 019
202241 404
202341 634
202441 661

Vidindaĵoj

[redakti | redakti fonton]
  • kastelo, nuntempe sidejo de ampleksa Muzeo de Komenio (fondita en 1888)
  • valoraj urbanaj domoj, fontano kaj monumento al Jan Blahoslav (skulptita de František Bílek en 1923) sur la ĉefplaco
  • restaĵoj de remparoj (iuloke ĝis 9 m altaj) kun 11 bastionoj kaj pordegeto el la 15-a jarcento
  • kapelo de Sankta Georgo el la 13-a jarcento
  • novrenesanca Urba domo (nuntempe kultura kaj societa centro) el 1897 kun riĉa stuka ornamo kaj secesiaj elementoj
  • unike konceptita urba parko Michalov el 1903, kun diversaj etkonstruaĵoj kaj plastikaĵoj (proklamita kiel kultura memorindaĵo)
  • skanzeno de praepoko sur Čekyňský kopec en Předmostí (mondfama trovejo de mamuto-ĉasintoj), kun ekspozicio (en loka elementa lernejo) kaj piedmigra instrupado

Esperanto en Přerov

[redakti | redakti fonton]
  • En la urbo aktivas vigla Esperanto-klubo, fondita en 1923
  • Unu el aktivaj membroj estas ankaŭ Miloslav Šváček.
  • En 2008 la klubo organizis en Přerov kongreson de Ĉeĥa Esperanto-Asocio.
  • La klubo eldonis koloran esperantlingvan broŝuron pri la urbo kaj ĝiaj vidindaĵoj.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
v • d • r
Statutaj urboj en Ĉeĥio
100 000+
70 000+
30 000+
v • d • r
Partoj de statuta urbo Přerov
I Město ~ II Předmostí ~ III Lověšice ~ IV Kozlovice ~ V Dluhonice ~ VI Újezdec ~ VII Čekyně ~ VIII Henčlov ~ IX Lýsky ~ X Popovice ~ XI Vinary ~ XII Žeravice ~ XIII Penčice
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Přerov&oldid=8722885"