Aŭrinjaka kulturo

La orinjako aŭ orinjaka kulturo (france Aurignacien) estis grava frupaleotika industria kaj antaŭhistoria kulturŝtupo de la frua Homo sapiens sapiens. Ĝi estis nomata post la ĉefa trovejo, la kaverno de Aurignac en la franca departemento Haute-Garonne en la Pireneoj.

En la orinjaka kulturo aperis unuafoje en Mez-Eŭropo la anatomie modernaj homoj. Per tiu kulturo komenciĝis en Eŭropo la frupaleotiko. La antaŭa ŝtupo nomiĝas „Moustérien”.

La orinjako komenciĝis antaŭ ĉ. 35.000 jaroj kaj daŭris ĉ. 10.000 ĝis 15.000 jarojn. Ĝi parte koincidas kun „Châtelperronien”, en kiu regis la neandervala homo. Posta ŝtupo estis la „Gravettien”, la Solutréen kaj la Magdalénien.

Tipaj iloj de la epoko estas la longaj, maldikaj klingoj (ĝis ĉ. 26 cm), kiu estis pretigitaj per la teĥniko de ĉizilo-martelo. Se ili montras obtuzan dorson, oni povas paroli pri tranĉilo. En tiu periodo de la homa historio, oni ofte trovas ilojn el osto, korno kaj eburo.

• skrapilo
  skrapilo
• 
  klingo, tranĉilo
• 
  lamelo
• 
  osta pinto

Dum la orinjako estiĝis la plej malnovaj artaĵoj kiel eburaĵoj, muzikiloj, kavernaj murpentraĵoj.

Literaturo

• Ernst Probst: Deutschland in der Steinzeit, München 1991

Rete

• http://www.kulturendersteinzeit.de.vu Kulturen der Steinzeit