Nico
- Nico estas ankaŭ varianto de la persona nomo Nikolao en kelkaj lingvoj.
| Nico (Nice, Nissa) | |
|---|---|
 | |
| komunumo en Francio urbego  vd
| |
|
|
|
| Flago | Blazono |
| Administrado | |
| Statuso | Urbo |
| Lando | Francio |
| Regiono | Provenco-Alpoj-Bordo Lazura |
| Departemento | Alpes-Maritimes (prefektejo) |
| Arondismento | Nico (ĉefurbo) |
| Kantono | ĉefurbo de 14 kantonoj |
| Komunumaro | Communauté d'agglomération de Nice-Côte d'Azur (CANCA) |
| Ĝemelurboj | Szeged |
| INSEE kodo | 06088 [+] |
| Poŝtkodo | 06000, 06100, 06200, 06300 |
| Kodo laŭ INSEE | 06088 |
| En TTT | Oficiala retejo [+] |
| Politiko | |
| Urbestro | S-ro Jacques PEYRAT 2001-2008 |
| Demografio | |
| Loĝantaro | 342,738 1 999 |
| Loĝdenso | 4 766 loĝ./km² |
| Geografio | |
| Koordinatoj | 43°41′45″N 7°16′17″O / 43.69583°N, 7.27139°O (mapo) |
| Alto | 10 m (de 0 m al 520 m) |
| Areo | 71,92 km² |
| Horzono | UTC +1 (+2 somere) |
| |
  | |
|
| |
| Alia projekto | |
 Vikimedia Komunejo Nice [+]
| |
Nico estas komunumo en Francio, ĉefurbo de la departemento Alpes-Maritimes. Ĝia aglomeraĵo havas pli ol 900.000 loĝantojn.
La franca nomo de Nico estas Nice [nis]; en la regiona okcitana lingvo la urbo nomiĝas Nissa aŭ Niça [nisa]. Ambaŭ nomoj estas sur la oficialaj ŝildoj. La nomo devenas de la helena Νικαια (= venk(ig)a) tra la latinaj formoj Nicæa/Nicaea.
Pro sia bela situo ĉe Mediteraneo (Bordo Lazura) Nico estas la dua plej grava turisma urbo de Francio (post Parizo).
Historio
Prahistorio
Oni scias ke la regiono kie nuntempe starigas sin la urbo de Nico estis loĝata por la homo de antaŭ 400.000 jaroj. Ili tiel atestas al li la trovitajn arkeologiajn restojn en Terra Amata: pintoj de sago, ostoj de bestoj kaj iu homa resto. En tiu epoko la nivelo de la maro estis pli alta, kaj la monteto de la kastelo estis insulo. Ĝi kredas sin kiu la antaŭhistoriaj loĝantoj, ĉasistoj, ili starigis sin sur strando de ŝtonoj, al la flanko de fonto de dolĉa akvo.
Antikva epoko
Antikva tempo Nico (Nicaea) estis fondita ĉirkaŭ faras 2 000 jarojn por la foceoj de Marsejlo en taŭga mantelo por esti haveno kaj ĝi ricevis la nomon de Nikaïa en honoro al la venko kontraŭ la liguroj. (Niké estis la nomo de la diino de la venko). La urbo transformis sin frue en grava komerca haveno de la marbordo ligur. Kiel urbo, ĝi havis gravan rivalon en la proksima Cemenelum kiu daŭre ekzistis ĝis la tempoj de la invadoj lombardoj. La ruinoj de Cemenelum trovas sin en Cimiez, nuntempe unu el la kvartaloj de Nico. En la monteto de Cimiez, ĝi trovas sin splenda arkeologia areo kaj sub lia parko de olivujoj kaŝas sin granda parto de la malnova roma urbo. Nuntempe la amfiteatro utilas de sidejo de okazaĵoj kiel la internacia festivalo de ĵazo de Nico aŭ la festo de la majoj inter aliaj.
En la 7a jarcento, Nico kunigis sin al la ligo de Ĝenovo formita de la urboj de Ligurujo. En 729 forpelis al la saracenoj sed suferis la rabadon de ĉi tiuj en 859 kaj 880 kiam estis brulgusta.
Mezepoko
Dum la mezepoko, Nico intervenis en la plimulto de la militoj kaj katastrofoj kiuj asolaron Italio. Kiel aliancita de Tretas estis malamikino de Ĝenovo. Dum la 13a kaj 14a jarcentoj apartenis en pluraj okazoj al la grafoj de Provenco. En 1388 la komunumo de Nico metis sin sub la protekto de la grafoj de Savojo. Alvenis al esti la sola haveno de la graflando de Savojo en la Mediteranea, kun la apuda urbo de Villefranche-sur-Mer.
De la mezepoko al la 18a jarcento
La mara forto de Nico iris sin pliigante iom post iom, liaj fortikaĵoj estis pligrandigitaj kaj liaj ŝoseoj plibonigitaj. En la batalo inter Karolo 1a de Hispanio kaj Francisko 1a de Francio, Nico suferis la paŝon de la malsamaj armeoj kun la konsekvenco de rabadoj, pestos kaj malsato dum pluraj jaroj. Fine la Papo Paŭlo 3a faris subskribi klopoditan pacon inter ambaŭ monarkoj, kiu kunvenis sin en la urbo kaj ili subskribis la Paŭzo de Nico. La paco daŭris dek jarojn. En 1543 Nico estis atakita de la fortoj de Francisko 1a kaj la turka pirato Barbarroja kaj en la venko estis lin permesita al Barbarroja prirabi la urbon kaj preni 2 500 de liaj loĝantoj kiel sklavoj. La pesto reaperis en la jaroj 1550 kaj 1580. En 1600, la urbo estis prenita de la hugenoto duko de Kuiru, kiu malfermis la havenojn de Nico kaj ĝi proklamis liberecon de komerco en la urbo, komencante periodo de prospero. En 1642, la hispanoj estis forpelitaj de Nico. En 1696, la urbo estis transdonita denove al la dukoj de Savojo geedziĝinte la filinon de la duko kun nepo de Ludoviko 14a de Francio. Iom poste, Ludoviko 14a faris sieĝi la urbon en 1705 kaj post lia konkero malkonstruis sin liaj fortikaĵoj.
Transporto
Inter Nico kaj la proksimaj urboj, la plej bona duona de transporto estas la trajno inter Cannes kaj Menton. Kun granda ofteco, trajno ĉiu 15 minutoj. La erodata trafiko en la aŭtovojoj kaj grandaj avenuoj estas ofte tre malfacila, kaj estas kompanio de kolektiva transporto kun pli ol 100 linioj de busoj, unu el tramo kaj kvar de trajno. Koncerne al la aera transporto, la urbo kaj la tuta regiono de la Blua Marbordo, inkludante Monako, al kiu povas sin alveni de la flughaveno en helikoptero. Estas utilitaj de la Internacia Flughaveno Niza Blua Marbordo, al la kiu, krom naciaj flugoj, alvenas flugoj de granda parto de Eŭropo, Usono, Afriko kaj Duona Oriento.
Politiko
Nice estas urbo de tradicio konservativa sur la politika plano. Ekde la Dua mondmilito, ŝi voĉdonas plejofte dekstre. En la prezidentaj elektoj de 2007, la urbo tiel portis la kandidaton UMP Nicolas Sarkozy antaŭ lia homologa socialisto Ségolène Royal kun respektive 65.34 % kontraŭ 34.66 % de la voĉdonoj dum la dua vico. Dum la leĝdonaj elektoj de 2007, la kvar distriktoj kiujn kalkulas la urbo estis sukcesintaj de la kandidatoj de la prezidenta plimulto (UMP aŭ Nova Centro). Ekde la jaroj 1980 ĝis hodiaŭ, lin Nacia Fronto (FN) realigis tre gravajn rezultojn.
La urbo karakterizas sin per la ĉeesto de partio autonomiste intimulo de la ekstrema dekstra, Nissa Rebela, kiu atingis proksimume 3 % dum la lastaj urbaj elektoj. Ekzistas same alia partio autonomiste, la Ligue pour la Restauration des Libertés Niçoises (LRLN), animita de la historiisto Alain Roullier.
Famaj personoj el Nico
Esperanto-movado
.jpg)
Estas gastiganto de Pasporta Servo tie.
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligoj
greke (Franca) (Angla) (Nica) Tradicia muziko de la Graflando de Nico