Aizoacoj

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 9 jan. 2016, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Kiel legi la taksonomion

Aizoacoj

Pleiospilos spec., habito kaj floro.

Biologia klasado

Regno:	Plantoj Plantae
Divizio:	Angiospermoj Magnoliophyta
Klaso:	dukotiledonoj Magnoliopsida
Ordo:	Kariofilaloj Caryophyllales
Familio:	Aizoacoj Aizoaceae

Aliaj Vikimediaj projektoj

Sistematiko en Vikispecioj

Komunejo pri Aizoacoj

v • d • r

La Aizoacoj (Aizoaceae) estas multspecia plantfamilioen la ordo de la Kariofilalojn (Caryophyllales). La disvastiga centro estas suda Afriko (Kapensiso). Ankaŭ en Aŭstralio hejmiĝas multajn speciojn.

Kalkaj specioj kaj kultivvarioj estas tutmonde uzataj kiel ornamplanto. Multaj plantoj nomiĝas en naciaj lingvoj, „tagmeza floro“ aŭ „vivantaj ŝtonoj“.

Priskribo

Ili estas unujaraj aŭ multjaraj plantoj. Povas esti herbaj plantoj, duonarbustoj aŭ arbustoj. Plej oftas sukulentaj plantoj. Ili estas $C_{4}$ aŭ KAM-plantoj. La foliojplej ofte estas sukulentaj, sed ekzistas ankaŭ nesukulentaj specioj.

La radisimetriaj floroj estas plej ofte duseksaj (nur kelkaj specioj de Tetragonia estas unuseksaj).Plej ofte ekzistas kvin (tri ĝis) sepaloj. La floroj enhavas multajn (3 ĝis 200) stamenoj (= sekundara poliandrio).Ofte nefekundaj stamenoj aspektas petalsimile (staminodioj); Plej ofte mankas veraj petaloj. La floroj enhavas du ĝis kvin (ĝis dudek) karpelojn. La polenigado okazas per insektoj (entomofilio).

Plej ofte formiĝas kapsulfruktoj aŭ kelkfoje beroj, kiuj enhavas multajn (1 ĝis 1000) semojn.

Sistematiko

La familio de la Aizoacoj estas dividita en kvar subfamilioj ^[1] kun jenaj genroj:^[2]

subfamilio Aizooideae:
- Acrosanthes
- Aizoanthemum
- Aizoon
- Galenia
- Gunniopsis
- Plinthus
- Tetragonia

subfamilio Mesembryanthemoideae Ihlenf., Schwantes & Straka:
- Aptenia
- Aridaria
- Aspazoma
- Brownanthus
- Caulipsolon
- Mesembryanthemum
- Phyllobolus
- Prenia
- Psilocaulon
- Sceletium
- Synaptophyllum

subfamilio Ruschioideae Schwantes ex Ihlenf., Schwantes & Straka:
- tribo Apatesieae Schwantes ex Ihlenf., Schwantes & Straka
  - Apatesia
  - Carpanthea
  - Caryotophora
  - Conicosia
  - Hymenogyne
  - Saphesia
  - Skiatophytum
- tribo Dorotheantheae (Schwantes ex Ihlenf. & Struck) Chess., G.F.Sm. & A.E.van Wyk
  - Aethephyllum
  - Cleretum
  - Dorotheanthus
- tribo Ruschiae
  - Acrodon
  - Aloinopsis
  - Amphibolia
  - Antegibbaeum
  - Antimima
  - Arenifera
  - Argyroderma
  - Astridia
  - Bergeranthus
  - Bijlia
  - Braunsia
  - Calamophyllum
  - Carpobrotus
  - Carruanthus
  - Cephalophyllum
  - Cerochlamys
  - Chasmatophyllum
  - Cheiridopsis
  - Circandra
  - Conophytum
  - Corpuscularia
  - Cylindrophyllum
  - Delosperma
  - Dicrocaulon
  - Didymaotus
  - Dinteranthus
  - Diplosoma
  - Disphyma
  - Dracophilus
  - Drosanthemum
  - Eberlanzia
  - Ebracteola
  - Ectotropis
  - Enarganthe
  - Erepsia
  - Esterhuysenia
  - Faucaria
  - Fenestraria
  - Frithia
  - Gibbaeum
  - Glottiphyllum
  - Hallianthus
  - Hammeria
  - Hartmanthus
  - Hereroa
  - Ihlenfeldtia
  - Jacobsenia
  - Jensenobotrya
  - Jordaaniella
  - Juttadinteria
  - Khadia
  - Lampranthus
  - Lapidaria
  - Leipoldtia
  - Lithops
  - Machairophyllum
  - Malephora
  - Marlothistella
  - Mestoklema
  - Meyerophytum
  - Mitrophyllum
  - Monilaria
  - Mossia
  - Muiria
  - Namaquanthus
  - Namibia
  - Nananthus
  - Nelia
  - Neohenricia
  - Octopoma
  - Odontophorus
  - Oophytum
  - Orthopterum
  - Oscularia
  - Ottosonderia
  - Peersia
  - Phyllobolus
  - Pleiospilos
  - Polymita
  - Prepodesma
  - Psammophora
  - Rabiea
  - Rhinephyllum
  - Rhombophyllum
  - Ruschia
  - Ruschianthemum
  - Ruschianthus
  - Sarcozona
  - Schlechteranthus
  - Schwantesia
  - Scopelogena
  - Smicrostigma
  - Stayneria
  - Stoeberia
  - Stomatium
  - Tanquana
  - Titanopsis
  - Trichodiadema
  - Vanheerdea
  - Vanzijlia
  - Vlokia
  - Wooleya
  - Zeuktophyllum

subfamilio Sesuvioideae Ihlenf., Schwantes & Straka:
- Cypselea
- Sesuvium
- Trianthema
- Tribulocarpus
- Zaleya

Sinonimoj de la familio estas Ficoidaceae Juss.(nom. rej.), Mesembryanthemaceae Fenzl (nom. cons.), Sesuviaceae Horan. kaj Tetragoniaceae Link (nom. cons).^[3]

Literaturo

H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae A-E. Springer, Berlin/Heidelberg/New York 2001, ISBN 3-540-41691-9.
H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae F-Z. Springer, Berlin/Heidelberg/New York 2001, ISBN 3-540-41723-0.
Cornelia Klak, Angeline Khunou, Gail Reeves, Terry Hedderson: A phylogenetic hypothesis for the Aizoaceae (Caryophyllales) based on four plastid DNA regions. In: American Journal of Botany, Band 90, 2003, ü. 1433–1445, (online).
Cornelia Klak, Peter V. Bruyns, Terry A. J. Hedderson: Phylogeny and New Classification for Mesembryanthemoideae (Aizoaceae). en: Taxon. Band 56, Nummer 3, 2007, p. 737–756, JSTOR:25065858

Referencoj

↑ Cornelia Klak et al: A phylogenetic hypothesis for the Aizoaceae (Caryophyllales) based on four plastid DNA regions. 2003, S. 1442–1443
↑ H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae. Springer, 2001, Band 1, S. IX-XI und Band 2, S. IX-XII.
↑ H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae. Springer, Berlin/Heidelberg/New York 2001, Band 1, p. 9.

Eksteraj ligiloj

Kategorio Aizoacoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Aizoacoj en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

Die Familie in der Flora of Zimbabwe. (angla)
Schlüssel (angla)
Die Familie der Aizoaceae bei der APWebsite.
Die Familie der Aizoaceae bei DELTA.
[1] (angla)
[2] (angla)
[3] (angla)

Aizoacoj

[1] Cornelia Klak et al: A phylogenetic hypothesis for the Aizoaceae (Caryophyllales) based on four plastid DNA regions. 2003, S. 1442–1443

[2] H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae. Springer, 2001, Band 1, S. IX-XI und Band 2, S. IX-XII.

[3] H. E. K. Hartmann (Hrsg.): Illustrated Handbook of Succulent Plants: Aizoaceae. Springer, Berlin/Heidelberg/New York 2001, Band 1, p. 9.

[1]

[2]

[3]